R. D. Do‘smuratov, B. Yu. Mengliqulov qishloq xo‘jaligida buxgalteriya hisobi va statistika asoslari

5.2-rasm. Ta’minot jarayoni hisobining umumiy chizmasi 

Ta’minot jarayonini hisobga oluvchi schotlar korxonaning asosiy

vositalar, nomoddiy aktivlar, xom-ashyo va Materiallar, yoqilg‘i, quril-
ish Materiallari va o‘rnatiladigan asbob-uskunalar, ehtiyot qismlar bilan
qay darajada ta’minlanganligi, sotib olingan, qurilgan, ishlab chiqarilgan
mehnat qurollari va buyumlarining haqiqiy tannarxi haqida tegishli
ma’lumotlar beradi va ular ustidan to‘la nazorat o‘rnatadi.
Demak, asosiy vositalar, nomoddiy aktivlar, xom-ashyo va materi-
allar, yoqilg‘i, ehtiyot qismlar va boshqa mehnat buyumlarining haqiqiy
tannarxi mol yetkazib beruvchilarning schot-fakturasida ko‘rsatilgan qi-
ymati, ta’minot tashkilotlariga to‘langan ustamalar, transportga yuklash
va tushirish chiqimlari, tashib keltirish uchun transport tashkilotlariga
to‘lovlar, mehnat buyumlarini tayyorlash bilan bog‘liq bo‘lgan xizmat
safari chiqimlari, ularni tashib keltirish yo‘lidagi tabiiy kamayish va
boshqa chiqimlardan tashkil topadi.

5110-«Hisob-kitob schoti»

D-t

К-t
1010-«Xom-ashyo va

materiallar» schoti
D-t К-t
1610-«Materiallar qiymatidagi
farqlar» schoti
D-t К-t
4310-«Mol yetkazib beruvchilar va
pudratchilarga berilgan
D-t bo‘naklar» schoti
К-t
6010-"Mol yetkazib beruvchilar
va pudratchilarga to‘lanadigan
D-t schotlar" schoti К-t
1510-«Materiallarni
tayyorlash va xarid
D-t qilish» schoti К-t
1
7
4
5
2
3
7
6
1

---

158
NAZORAT SAVOLLARI 

1. Baholash tushunchasini ta’riflang.
2. Bozor iqtisodiyoti sharoitida buxgalteriya hisobining axborot
tizimini shakllantirish jarayonida baholash qanday o‘rin tutadi?
3. Baholanishi lozim bo‘lgan buxgalteriya hisobi obyektlariga ni-
malar kiradi?
4. Materiallar kirim qilish paytida qanday baholanadi?
5. Materiallarni chiqim qilish paytida qanday baholash usullari
qo‘llaniladi va ularni tavsiflang.
6. Asosiy vositalarni baholashning qanday usullarini bilasiz?
7. Asosiy vositalar obyektining dastlabki qiymati qanday aniqla-
nadi?
8. Asosiy vositalar obyektining qoldiq qiymati qanday aniqlanadi?
9. Asosiy vositalar obyektining tiklash qiymati deganda nimani tu-
shunasiz va uni aniqlashda qanday usullar qo‘llaniladi?
10. Nomoddiy aktivlarni baholashning qanday usullarini bilasiz va
ularni tavsiflang.
11. Tayyor mahsulotlarni baholashning qanday usullari mavjud va
ular qanday qo‘llaniladi?