Радиотехник тизимлар назарияси асослари

A k slan gan (q aytgan ) radiatsiya
G eografik yo'n alish
Q aytish m asofasi
JSh va J
Y uzadan 4 —5 m
J G ‘
7 - 8 m
S h G ‘
5 - 6
Issiqli < nurlanishi
G ‘
15—16 m
Shaharsozlik m anevrchanligi-xonadonlarda kerak 
bo‘lgan insolyasiya m e’yori va qizib ketishdan himoyalash- 
ning m inimal darajasini t a ’minlash uchun uy fasadini ufq 
tom onlariga nisbatan yo ‘naltirishni taqsim lash, bir, ikki 
va uch xonali xonadonlarda bir xonaga, besh va olti xonali 
xonadonlarda esa kamida 2 xonaga quyosh nuri to ‘g‘ridan- 
to ‘g ‘ri tushishi kerak.
IV.3.2. Turar-joy qurilishni aeratsiyasi
M azkur jarayonning mohiyati — bino, ko‘kalam zor- 
lashtirilgan obodonlashtirish elem entlari ko‘rinishidagi 
q o ‘zg‘alm as to ‘siqlar va havoning harakatdagi oqim ining 
o ‘zaro ta’siridir. Qurilma havo oqimiga ta’sir ko‘rsatadi, uning 
yo‘nalishini deformasiyalaydi, tezligini o ‘zgartiradi.
B a'zan qurilish tem p eratu ra farqi tufayli ayrim 
uchastkalar orasida havo bosim ining o ‘zgarishidan hosil 
b o ‘luvchi su n ’iy m ayin shabadaga sababchi bo‘ladi.
Sham ol boshqa iqlimiy om illar (yuzadagi havo haro- 
rati, havo nam ligi) birga b o ‘lishi bilan turar-joy qurilishi 
fazosining m ikroiqlim ini shakllantirishga ta ’sir etadi.
98
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Sahro shaharlari turar-joy qurilishini m e'm oriy - 
rejaviy tashkillashtirishdagi asosiy talablardan biri — 
chang-to‘zonli shamoldan himoya hisoblanadi.
Turar-joy qurilishini chang-to‘zonli shamoldan himo- 
yalash maqsadidagi tashkillashtirish uslublari quyidagi- 
lardan iborat:
1. Shamol oqimiga qarshi qurilish va ko‘kalamzor ko‘ri- 
nishidagi uzluksiz to ‘siqlar tizimi hosil qilish.
2. Zichligi va qavatliligi bo ‘yicha nisbatan bir zayldagi 
rejaviy strukturali qurilishni shakllantirish.
3. Katta ochiq fazolarni yashil nihollar yoki obodon- 
lashtirish unsurlari bilan qismlarga ajratish.
4. T urar-joy guruhlari strukturasiga m aktabgacha 
bo ‘lgan muassasalarni joylashtirish.
5. Turar-joy majmuasiga yaxlit xizm at ko‘rsatish m u- 
assasalarini joylashtirish.
6. Shamolning ko‘proq bo‘ladigan yo‘nalishga perpen- 
dikulyar ravishda keng k o ‘chalar joylashtirish va shamol 
kuchini, ham da k o ‘chalardagi chang to ‘zonni pasaytirish 
uchun ko‘chalarni ko‘kalam zorlashtirish.
7. Turar-joy binolarini barpo etishda yuqori darajadagi 
changdan himoyalash hossasiga ega b o ‘lgan konstmksiya- 
lar q o ‘llash (28-rasm ).
Him oya turidagi hovlilarga ega bo'lgan turar-joy gu- 
ruhlari m e'm oriy-rejaviy strukturasining tuslari:
1. «S» va «0» simon shakldagi alohida bloklardan iborat.
2. Birgalikda bino qilingan xizm at k o ‘rsatish joylariga 
ega bo‘lgan katta o ‘lchamli uy-majmualar.
3. O rasida h o v lila r jo y la sh u v c h i, ta sm asim o n ix- 
cham uylar.
99
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

2 8 -ra s m . 15