Rajamurodov z. T., Rajabov a. I. Odam va hayvonlar fiziologiyasi


uning shovqinini eshitadi. Bu qo‘zg ‘alish markaziy asab tizimiga borib, u



Yüklə 14,15 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə238/318
tarix25.09.2023
ölçüsü14,15 Mb.
#148184
1   ...   234   235   236   237   238   239   240   241   ...   318
2 5213200508969289537

uning shovqinini eshitadi. Bu qo‘zg ‘alish markaziy asab tizimiga borib, u
yerda qaytadan ishlanadi, shundan keyin tegishli muskullarga ulaming
341


faoliyati haqida y o i- y o ‘riq keladi.
Natijada odam o ‘ziga tahdid qilib turgan xavfdan qochib, juda tez va
murakkab harakatlarni qiladi.
Asab tizimi evolyutsiyasi jarayonida maxsus tarzda tuzilib, maxsus
xossalami kasb etganligidan u organizmdagi organ va to‘qimalami,
ulardagi juda murakkab jarayonlarni shu tariqa idora etadi.Asab tizimi
ayrim nerv hujayralaridan iborat. Yuqorida aytganimizdek, 
nerv
hujayrasining tanasi, uzun o ‘sig ‘i-aksoni (u periferiyaga boradi) va kalta,
sershox o'siqlari - dendritlari bor. Nerv hujayrasi hamma o ‘siqlari bilan
birga neyron deb ataladi.
Hozirgi vaqtda ko;pchilik fiziologlar ayrim neyronlar ikki nerv
hujayrasi o ‘rtasidagi kontakt yordami bilan o ‘zaro bog‘lanadi, degan fikrni
quwatlaydilar. Bir hujayraning o'siqlari ikkinchi nerv hujayrasining
o ‘siqlariga yoki tanasiga tegib turganligidan shunday kontakt kelib
chiqadi. Ikki neyronning qo‘shilgan (kontakt) joyi sinaps deb ataladi.
Markaziy asab tizimi nerv hujayralari - neyronlaming y ig ‘indisidir.
Markaziy asab tizimining ko‘ndalang kesigida rangi bir-biridan farq
qiladigan ikki qavatni ko‘rish mumkin. Bu qavatlardan biri kulrang,
ikkinchisi oq boiadi. Bu ikki modda rangiga qarab kul rang va oq modda
deb ataladi. Kulrang modda nerv hujayralaridan va qisman o ‘siqlardan
iborat b o isa , oq modda asosan nerv o ‘siqlari, ya’ni dendritlardan iborat.
REFLEKS YA REFLEKTOR YOY
Retseptorlar ta’sirlanishiga javoban organizmning markaziy asab

Yüklə 14,15 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   234   235   236   237   238   239   240   241   ...   318




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin