k o‘ndalang-targil muskullardan shu bilan farq qiladiki, ular mikroskop ostiga qo‘yib qaraganda navbat bilan joylashuvi, qoramtir va rangsiz disklari ko‘rinmaydi. Muskullar ish bajarish darajasiga qarab qon, limfa tomirlari va nerv tolalari bilan ta’minlangan. KO‘NDALANG-TARGIL MUSKTJLLARNING XUSUSIYATLARI Bu muskullar qo‘zg ‘aluvchanlik, qo‘z g ‘alishni o ‘tkazish, qisqarish, elastiklik, plastiklik, cho‘ziluvchanlik va tonuslik xususiyatlariga ega. Muskulning qo‘zg ‘aluvchanlik darajasini aniqlash uchun muskul kurare zahari bilan zararlanadi. Chunki nerv tolalari ham b o iib , ularning qo‘z g ‘aluvchanligi muskullamikidan baland boiganligi sababli, ta’sirot berilganda dastlab shular qo‘zg‘aladi. Nervning qo‘zg ‘alishi muskulning ham qo‘z g ‘alishi va qisqarishiga sabab b oia d i. Shunga ko‘ra, muskulning qo‘zg ‘aluvchanligi to ‘g ‘risida aniq ma’lumot olib bo im ay qoladi. Kurare bilan zararlangan muskul va nervlaming q o ‘zg ‘aluvchanligi o ‘zgarmaydi, ammo nerv bilan muskulning aloqasi uziladi, ya ’ni nervdan muskulga impuls utmay qo‘yadi. Bu muskul ta’sirlanganda uning qo‘zg‘aluv- chanligini to‘g ‘ri aniqlashga imkon beradi. 322
Qo‘zg ‘alishni o'tkazish. Muskul qo‘zg ‘alganda qo‘zg ‘alishni tolasi bo‘ylab o ‘tkazadi, bunda bir toladagi qo‘z g ‘alish ikkinchi tolaga o ‘tmaydi. Har xil holatlarda qo‘zg‘alishning o ‘tishi, ya’ni tarqalish tezligi turlicha. Masalan, baqaning muskuli qo‘zg ‘alishni sekundiga 3-4 m, issiq qonli hayvonlarning qizil muskul tolalari 3-4 m, oqish muskul tolalari esa 12-15 m tezlik bilan o ‘tkazadi. Muskul qisqarishi. Muskulga ta’sirot berilganda u qo‘zg‘alib, qisqara boshlaydi.
