Развитие плоскостного и пространственного воображения у школьников

2.3 Tadqiqot natijalari va ularni tahlil qilish

Bolalarning texnikani qo'llash natijalari quyidagi jadvalda keltirilgan:

jadval 2
Tadqiqot natijalari

Yo'q.	F.I. talaba	Mashq qilish									10		To'g'ri hal qilingan masalalar (ballar)
		1	2	3	4	5	6	7	8	9
1	A.G. BILAN	+	+	-	-	+	+	-	+	+		-		6
2	B.P. P.	+	-	-	-	+	+	+	+	-		-		5
3	K.E.A.	-	+	+	+	-	-	+	+	+		-		6
4	N.R.S.	+	-	+	-	+	+	-	+	-		+		6
5	Kompyuter. VA	-	-	+	+	-	+	+	+	-		-		5
6	Z.L. VA	+	+	+	+	+	-	+	+	+		-		8
7	M.T.D.	+	+	+	-	+	+	+	-	-		+		7
8	A.A.F.	+	-	-	-	+	-	-	+	-		-		3
9	K.N. TO	+	+	+	-	+	+	+	-	+		+		8
10	K.V.P.	-	+	-	-	-	+	+	-	-		-		3

Rivojlanish darajasi bo'yicha xulosalar:

10 ball - juda yuqori;
8 - 9 ball - yuqori;
4 - 7 ball - o'rtacha;
2 - 3 ball - past;
0 - 1 ball - juda past.
2-jadvaldan ko'rinib turibdiki, bolalarning vizual-majoziy tafakkuri yuqori darajada rivojlangan, 6 bola o'rtacha rivojlanish darajasiga ega va 2 bolaning rivojlanish darajasi past. Hech bir bolaning rivojlanish darajasi juda yuqori yoki juda past bo'lmaydi.
Shunday qilib, tadqiqot o'tkazishda bir guruh talabalar (10 kishi) quyidagi natijalarni ko'rsatdi:
Bolalarning 60% vizual-majoziy fikrlashning o'rtacha rivojlanish darajasiga ega;
20% - rivojlanishning yuqori darajasi va
20% - rivojlanishning past darajasi.
Diagnostika natijalari diagramma shaklida taqdim etilishi mumkin: (3-rasm)



Guruch. 2.4

2.5 Xulosa va amaliy tavsiyalar

Tadqiqotga asoslanib, bolalarning vizual-majoziy tafakkuri etarli darajada rivojlanmaganligi aniq. Fikrlash turlarini yanada yuqori darajada rivojlantirish uchun kichik yoshdagi maktab o'quvchilarining tafakkurini rivojlantirish uchun tuzatish ishlarini olib borish kerak.

Bolaning aqliy rivojlanishi murakkab ko'p qirrali jarayondir. Diagnostika dasturlari o'qituvchiga ushbu jarayonning turli bo'g'inlarini o'rganishga yordam beradi va quyi sinflarda o'qish davomida bolalarning aqliy faoliyatida yuzaga keladigan muhim o'zgarishlarni kuzatishga yordam beradi. Biroq, yana bir bor ta'kidlash kerakki, bolaning tafakkurining rivojlanishi hech qanday tarzda o'z-o'zidan paydo bo'ladigan jarayon emas. Bola ko'pincha kattalarning yordamiga muhtoj. Aynan kattalar unga aqliy faoliyatning murakkab tuzilmasini o'zlashtirishga yordam beradi, uni mustaqil fikrlashga o'rgatadi va aqliy muammolarni hal qiladi. Ta'lim bilimlarni o'zlashtirishga emas, balki aqliy qobiliyatlarni rivojlantirishga qaratilgan bo'lishi kerak.
Fikrlashni rivojlantirish bo'yicha tuzatish ishlari dasturi aqliy muammolarni amaliy samarali hal qilishdan bolaning atrofidagi dunyoning aloqalari va naqshlarini ochib beradigan ichki aqliy harakatlarga o'tishni osonlashtirishi kerak.
Tuzatish ishlarining birinchi bosqichida bolani aqliy muammolarni harakat orqali hal qilishga o'rgatish kerak. Buning uchun uning har bir tashabbuskor harakatini rag'batlantirish, izlanuvchanlik, qiziquvchanlik, turli ob'ektlar bilan harakat qilish istagi va ular haqida yangi narsalarni o'rganish istagi rag'batlantirilishi kerak.
Voyaga etgan kishi harakat va erishilgan natija o'rtasidagi bog'liqlikni tushunishga yordam berishi kerak. Bolaning amaliy tahlil va sintez (demontaj-yig'ish) bo'yicha boy tajriba to'plashi, oddiy beton materialdan foydalangan holda taqqoslashni, o'xshashlik va farqlarni aniqlashni o'rganishi muhimdir.
Atrofimizdagi dunyo bilan tanishish oddiy intellektual vazifalarni shakllantirish bilan birga bo'lishi kerak: aniqlang (uni qanday olish kerak? uni qanday yig'ish kerak? Qanday qilib qismlardan bir butunni yig'ish kerak?), taqqoslash, farqlash (ko'proq, kamroq, uzunroq , qisqaroq...), aloqalarni o'rnating (qor issiqda eriydi, nam qum yaxshiroq mog'orlanadi ...), umumlashtiring. Ratsional harakatlarni, masalalar yechishning to‘g‘riligini tekshirish usullarini o‘rgatish kerak: ularni yonma-yon qo‘yish, o‘lchash, bog‘lash, berilgan qolip bo‘yicha guruhlash...; o'rinbosar harakatlarni bajarish va o'rinbosar ob'ektlardan foydalanishni rag'batlantirish (o'yinlarda, ma'lum intellektual muammolarni hal qilishda).
2-bosqichda fikrlashning yangi shakllari tasvirlarga, narsalarning vizual tasviriga va ularning munosabatlariga, ob'ektlar bilan harakat qilish tajribasining boyligiga asoslanishi kerak. Keyinchalik, aqliy mehnatga qiziqish uyg'otish, aqliy faoliyatga ijobiy munosabatni shakllantirish, ularni fikrlashga o'rgatish kerak.
Vizual-samarali fikrlashdan vizual-majoziy fikrlashga o'tish uchun ichki tekislikdagi vizual tasvirlar va tasvirlar bilan ishlash orqali turli pertseptiv o'zgarishlarni amalga oshirish qobiliyatini rivojlantirish kerak. Ushbu bosqichda yordamchi savollar, rag'batlantiruvchi savollar ko'rinishidagi yordamdan foydalanish, topshiriqni takrorlash, shartlarni aniqlashtirish, individual usullarga ishoralar (taqqoslash, qarama-qarshilik va boshqalar), tushuntirish kabi rag'batlantiruvchi vositalardan foydalanish foydalidir. aqliy harakat mantig'idan. Umumiy g'oyalar bilan ishlash qobiliyatini rivojlantirish, adekvat umumiy va maxsus tushunchalar orqali umumlashtirish, o'rganilgan aqliy operatsiyalarni yangi materialga o'tkazishni o'rganish muhimdir.
3-bosqichda aqliy faoliyatning oqilona uslubini rivojlantirishga alohida e'tibor berilishi kerak, tasvirlar, vizual diagrammalar, vizual modellar bilan ishlash orqali ongda harakat qilish qobiliyatini rivojlantirish, tarkibiy qismlarga aqliy bo'linishni amalga oshirish, mavhumlashtirish. zaruriy xususiyatlarni, ularni vazifaga muvofiq guruhlash, o'rnini bosuvchi funktsiyani bajaradigan belgilar, belgilar, konventsiyalardan foydalanish qobiliyatini rivojlantirish .
Ob'ektlarni amaliy o'zgartirish qobiliyatini rivojlantirish alohida ahamiyatga ega, shu jumladan bolani faoliyatning barcha turlarida faol eksperimentda.
Tuzatish ishlarining muhim yo'nalishi bolada izchil fikr yuritish, kuzatilgan faktlardan xulosa chiqarish, mustaqil fikrlash, intellektual vazifani aniqlash va yangi savollarga javob topish qobiliyatini rivojlantirishdir.
Voyaga etgan odam bolaga fikrlash inertsiyasini engishga yordam beradi va unga muammolarni hal qilishning o'rganilgan usullarini yangi sharoitlarga o'tkazishga o'rgatadi.
Shunday qilib, boshlang'ich maktab yoshidagi bolalarning aqliy rivojlanishini har tomonlama o'rganish uchun taqdim etilgan dastur, intellektual faoliyatning umumiy tuzilishini shakllantirish xususiyatlarini aniqlashga qaratilgan o'ziga xos diagnostika usullari, shuningdek, tuzatish ishlari dasturidan foydalanish mumkin. bolalar bilan ishlashning ommaviy amaliyotida, individual ish uchun, diagnostika va tuzatish guruhlari va tenglashtirish guruhlari bilan ishlash uchun.