Reja. I. Kirish II. Asosiy qism


Taklif xajmining o’zgarishi



Yüklə 136 Kb.
səhifə7/19
tarix28.11.2023
ölçüsü136 Kb.
#169554
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   19
ISTEMOLCHI TANLOVINI

Taklif xajmining o’zgarishi – ko’rib o’tilayotgan tovarning narxini o’zgarishi va bozor kon‘yunkturasining boshqa omilarining o’zgarmagan holatida taklif egri chizig’ining o’zgarishi tushuniladi.
Taklifning o’zgarishi – tahlil qilinayotgan tovarning narxini o’z-garmas holatida yuqoridagiga qarama-qarshi, ya‘ni, boshqa narxga bog’liq bo’lmagan omillarning o’zgarishi tushuniladi.
Taklifning narxga bog’liq bo’lmagan omillariga quyidagilarni ki-ritish mumkin:
1. Ishlab chiqarish xarajatlari
2. Soliqqa tortish darajasi
3. Ishlab chiqrishning texnologik darajasi
4. Ishlab chiqaruvchilarning iqtisodiy kutishlari (istiqbollari)
5. Ishlab chiqaruvchilar soni
6. Raqobatchi tovarlarga bo’lgan narxlar
Bozor muvozanati – iqtisodiy subyektlarni qoniqtiradigan va unga xech qanday o’zgartirish kiritishni talab etmaydigan bozor xolati.
Talab yoki taklifning narxga ta‘sir ko’rsatmaydigan omilari ta‘siri natijasida muvozanatning birlamchi parametrlari o’zgarishi va yangi darajaga chiqishi mumkin. Erkin sharoitida bozor mexanizmi muvo zanat shakllangunga qadar narxlar o’zgarishini ta‘minlab turadi. Mu-vozanat nuqtasida tovarning defisiti ham ortiqchasi ham, narxlar tomonidan bosim ham bo’lmaydi. Real bozor sharoitida talab va taklif doimiy ravishda bir-birini taqozo qilib kelmaydi, biroq muvozanatni ta‘minlash tendensiyasi mavjud.

Bozor muvozanati barqaror deb tan olinadi, agarda bozor o’zining ichki omillari evaziga oldingi holatiga qayta oish qobiliyatiga ega bo’lsa. Bu holatda bozorning o’z-o’zini boshqarish mexanizmi ishga tushadi. Agar bozor barqaror bo’lsa, davlat uning faoliyatiga aralashmaydi, agar u izdan chiqsa, davlatning aralashuvi shart va zarur bo’lib qoladi.
Bozorni tahlil qilish natijalari shuni ko’rsatdiki, bu yerda asosiy omil vaqt omili qisoblanadi. Vaqt omiliga bo’yicha muvozanatning turli modellari kelib chiqadi. Masalan, statistik va dinamik modellar.
Talab va taklif omillarini kompleks tadqiq qilish aniq bir tovar yokii xizmatlar bozorining sifatli tahlilini va bozor kon‘yunkturasini qisqa va uzoq muddatli kelajakda bashoratlash imkonini beradi.


Yüklə 136 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   19




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin