Reja: I. Kirish II. Asosiy qism

b)

11-rasm.
Bo’luvchi aylana bo’ylab tish aylanma qalinligi s_t, aylanma botiqlik qalinligi e_t
qo’yib chiqiladi. Bu yerda quyidagi tenglik o’rinli bo’ladi:
s_t=e_t=0,5p_t
Tishli g’ildirakning asosiy parametrlaridan biri modul hisoblanadi:
m = p_t / π
bu yerda, p_t — ilashish qadami, bo’luvchi aylana yoyi bo’yicha ikki qo’shni tishlar orasidan o’lchab olingan yoy uzunligi, mm; π =3,14 — o’zgarmas son.
Tishli g’ildirak tishlarining mustahkamligini va yeyilishga chidamliligini oshirish maqsadida, ayniqsa tishlar soni kam bo’lganda, evolventa tishli ilashma tishlari korrigirlash (to’g’rilash) qo’llaniladi (11-rasm, b).
Tishli uzatmalardan tishlar soni kam bо‘lgan g‘ildirak yoki tishlar soni bir xil bо‘lganda yetakchi g‘ildirak shesternya hisoblanadi.
Silindrik tishli g‘ildiraklar GOST 2. 403-75 bо‘yicha tayyorlanadi. Tishli g‘ildiraklarni chizish uchun uning moduli m, tishlar soni z berilgan bо‘lib, qolgan parametrlarining о‘lchamlari modul m ga nisbatan hisoblab chiziladi:
tish kallagining balandligi – h_a=m;
tish oyog‘ining balandligi – h_f=1,25 m; tishning umumiy balandligi – h=h_a+h_f=2,25 m;
tishli g‘ildirakning boshlang‘ich yoki bо‘luvchi aylana diametri – d=mz; tish cho’qqilarining diametri– d_a=d +2h_a=m(z+2);
botiqlik diametri – d_f=d–2h_f=m(z–2,5);
aylanma qadam – p_t= π m;
tishning aylanma qalinligi – s_t= 0,5p_t = 0,5 π m; botiqlikning aylanma eni – e_t= 0,5p_t = 0,5 π m;
tishning o’tish egri chizig’ining egrilik radiusi – ρ_t= 0,4m; modul – m;
tishlar soni – z;
tishli g‘ildirakning eni – b=(6÷8) m;
tish gardishining qalinligi – e =(2,5÷3) m; gupchakning tashqi diametri – d_st=(1,6÷1,8) D_B; g‘ildirak diskining qalinligi – k =(3÷3,6) m; gardishning ichki diametri – D_k=d_f–2e ;
g‘ildirak diskidagi yengillatish aylanalar markazi diametri – D₁=0,5(D_k + d_st); yengillatish texnologik aylanalari diametri –D_o=(D_k– d_st)/(2,5÷3); gupchakning uzunligi – L_st=1,5 D_B yoki L_st =1,1 b;

0
faska – c=0,5 m× 45 ;
val о‘rnatiladigan teshik diametri – d_v ≈ 1/6d;
SHponka о‘lchamlari chizmachilik ma’lumotnomasidagi jadvaldan olinadi. Yumaloqlash radiuslari va faskalari о‘lchamlari GOST 10948-64 bо‘yicha olinadi.