Reja: I. Kirish II. Asosiy qism

To’g’ri silindrik tishli g’ildirakning tasvirini chizish
Tishli g’ildirakning chizish, g’ildirakning asosiy elementlarining o’lchamlarini hisoblashdan boshlanadi. Hisoblash formulalari yuqorida keltirilgan edi.

12. 
    rasm
    

Berigan:
modul m = 8 mm, tishlar soni z =30,
valning diametri D_B =36 mm.
Bo’luvchi aylananing diametri d=mz=8∙30=240 mm,
tish cho’qqilarining diametri d_a=d+2h_a=m(z+2)=8(30+2)=256 mm, botiqlik diametri d_f=d–2h_f=m(z–2,5)=8(30–2.5)=220 mm.
Chapdan ko’rinishini chizish uchun umumiy markazga ega bo’lgan uchta aylanalarni chizamiz; d_a=256 mm, d=240 mm, d_f=220 mm (13-rasm).
Strelkalar bilan belgilangan tutashtirish chiziqlari yordamida frontal qirqimda tishning chegaralarini aniqlaymiz.
G’ildirak elementlarining qolgan o’lchalarini hisoblaymiz: tishli g‘ildirakning eni b=6m=6∙8=48 mm;
tish gardishining qalinligi e =2,5m =2,5∙8=20 mm; g‘ildirak diskining qalinligi k=3m=3∙8=24 mm; gupchakning tashqi diametri – d_st=1,6 D_B=1,6∙36=52 mm.

Diametrlarni aniqlaymiz:

12. 
    rasm
    

D_k=d_f–2e=220–2∙20=180 mm;

D₁=0,5(D_k + d_st)=0,5(180+52)=116 mm; D_o=(D_k– d_st)/(2,5÷3)=(180–52)/3=42 mm;
Gupchakning uzunligi L_st=1,5 D_B = 1,5∙36=54 mm.

Shponka o`yig`ining o’lchamlari GOST 23360-78 (ST SEV 189-79) dan aniqlanadi:
b_sh =10 mm; t₂ =3,3 mm.
Tishli g’ildirak tasvirini, yasash chiziqlari o’chirib tashlangach, asosiy chiziqlar qoraytiriladi, bo’luvchi aylana shtrixpunktir chiziq bilan, botiqlik yasovchisi ingichka tutash chziq bilan chiziladi, kerakli o’lchamlar qo’yiladi(14-rasm).