Rekreatsiya va turizm geografiyasi Chirchiq-2023

tashkilotlarni ularni milliy va hududiy belgisi bo`yicha yirik 3 ta 
guruhga bo`ladilar. Bular:
• Xalqaro; 
• Hududiy; 
• Milliy. 
XTT – dunyo miqyosida faoliyat ko`rsatadi va shu doirada hisob – 
kitob olib boradi. Xalqaro me`yoriy – huquqiy hujjatlar ishlab chiqaradi 
va shunga amal qiladi. 
HTT – Hududiy turistik tashkilotlar. Bu tashkilot yer kurrasining 
ma`lum bir hududlarida faoliyat ko`rsatadi va ularning huquqiy va 
faoliyat doirasida shu hududda amal qiladi. Bularga Markaziy Osiyo 
davlatlarini qamrab olgan hudud. Yevropa Ittifoqiga kiruvchi 
tashkilotlarning hududiy birlashmalari kabilarni misol keltirish mumkin. 
MTT – Milliy turistik tashkilotlar. Bu tashkilot – ma`lum bir 
davlatga mansub bo`lib, u o`z faoliyatini shu davlat, mamlakat miqyosida 

---

32 
olib boradi. Bularga O`zbekistonda “O`zbekturizm” Milliy kompaniyasini 
misol keltirish mumkin. 
Umumiy xarakterdagi mintaqaviy xalqaro turizm tashkilotlariga 
quyidagilar kiradi: 
• Yevropa turizm komissiyasi (CET); 
• Yevropa turizm guruhi (ETG); 
• Yevropa Ittifoqidagi AITga a'zo tashkilotlar byurosi (AIT-EU); 
• Yevropa 
turistik 
almashinuvlarini 
rivojlantirish 
va 
muvofiqlashtiris 
assotsiatsiyasi (ADCETE); 
• Osiyo va Tinch okeani turizm assotsiatsiyasi (PATA); 
• Sharqiy Osiyo turizm assotsiatsiyasi (EATA); 
• ASEANga a'zo mamlakatlar turizm uyushmalari federatsiyasi 
(FATA); 
• Amerika Sayohat Industriyasi Assotsiatsiyasi (TIAA); 
• Lotin Amerikasi turistik tashkilotlar konfederatsiyasi (COT AL); 
• Karib dengizi turizm tashkiloti (CTO); 
• Arab turizm ittifoqi (UAT); 
• Pan Afrika turizm tashkiloti (PATO); 
• Afrika sayohat uyushmasi (ATA) va boshqalar. 
Umumiy xarakterdagi mintaqaviy xalqaro turizm tashkilotlarining 
maqsad va vazifalari quyidagilardan iborat: o‘z mintaqasi turizm sanoati 
manfaatlarini xalqaro miqyosda ifodalash va himoya qilish; turizmni 
rivojlantirish tendentsiyalari va yo'llarini aniqlash; kirish turizmini 
rivojlantirish; turizm industriyasining barcha tarmoqlari va kompaniyalari 

---

33 
sa’y-harakatlarini birlashtirish va muvofiqlashtirishga ko‘maklashuvchi 
marketing faoliyati. 
Turistik tashkilotlar iqtisodiy asosi, ma`muriy – boshqaruv holati 
bo`yicha ham turli bo`lishi mumkin. Bu jihatdan ular kimga mansubligi 
bo`yicha tasniflanadi. 
Turistik tashkilotlar turistlarga xizmat ko`rsatish jarayonida va bir 
vaqtning o`zida turli faoliyat bilan ham shug`ullanadilar. Bu turistlarni 
qabul qilish uchun loyihalarini ishlab chiqishdan tortib, to ularni kutib 
olib, xizmat qilib, kuzatib qo`yishgacha va ushbu faoliyatni xisob kitobini 
amalga oshirishgacha bo`lgan jarayonni o`z ichiga oladi.
Shu tufayli turistik tashkilotlar quyidagilarga bo’linadi: