Respublikamiz Mustaqilligi yillarida iqtisodiyotning boshqa soha va tarmoqlar qatori qurilish materiallari ishlab chiqarish sanoati ham jadal taraqqiy etdi

E

lash (vibratsion elak)


Elash (vibratsion elak)

Dozalash (xajmiy) Dozalash (xajmiy)

Quruq aralashtirish (ikki valli aralashtirgich)






Xo’llash va xo’l aralashtirish (ikki valli aralashtirgich)




M

assalarni zichlash va brus olish (lentali press)

P

lostik massani kesish (keshish stanogi)

Y

arimmaxsulotni etarlicha preslash (press)


Q

uritish (tunnel quritgich)

K

uydirish (tunnel pechi, aylanma pech)

M

axsulotni sortlash va joylash

Tayyor shamot buyumlari ombori

MDXda ishlab chiqariladigan jami olovbardosh maxsulotlarning 75%i shamot materiallari asosida tayyorlanadi; ular tarkibidagi alyuminiy (III) oksidining miqdori 28—45 % ga teng. Olovbardosh yarimnordon Va kaolinli materiallar ishlab chiqarish texnologiyasi shamot g’ishti tayyorlash texnologiyasidan farq qilmaydi.

Keramika materiallari ishlab chiqarishning umumiy texnalogik tizimi quyidagi asosiy jarayonlarni o’z ichiga oladi:

1. 
   Xom ashyo (shamot, kaolin, kvarts, kvarts qumi, magnezit, dolomite va boshqalar)ni maydalash.
   
2. 
   Xom ashyoni fraktsiyalarga ajratish.
   
3. 
   Xom ashyoni tortish.
   
4. 
   Xom ashyoni aralashtirish.
   
5. 
   Aralashmaga shakl berish.
   
6. 
   Qoliplangan buyumni quritish.
   
7. 
   Quritilgan buyumni kuydirish.
   
8. 
   Kuydirilgan buyumni sifati bo’yicha sortlash.
   
9. 
   Kuydirilgan buyumni o’rash (upakovkalash).
   

Mahsulotni tayyor buyumlar omboriga joylash.Odatda oddiy shamot sifatida o’tda toblanib, dispers qolga keltirilgan gil yoki qumtuproq ishlatiladi. Bu komponentlarning o'zaro nisbati foiz xisobida Olganda 40 va 60, 50 va 50, 60 va 40 atrofida.
SHamot buyumlari, asosan, namlik darajasi 20 % bulgan xamirsimon. yopishqoq qorishmani plastik presslab yaratiladi. Ammo hozir ularni namlik darajasi 9 % bo'lgan kukunsimon aralashmani yarimquruq xolda presslab olish mumkinligi ham aniqlangan va ishlab chiqarishga joriy etilgan.
MDH mamlakatlarida yarimquruq presslash sxemasi bo'yicha shamotli buyumlar tayyorlash texnologiyasi birinchi mana 1930—1931 yillarda Voronej viloyatining Semiluki shaxridagi va Novgorod viloyatining Borovichi shaxridagi olovbardosh buyumlar ishlab chiqarish kombinatlarida joriy qilindi. Xozirgi kunda zavodlarimizda plastik usul bilan bir qatorda yarimquruq presslash sxemasidan foydalanib, pishiq, temperaturaning uzgarishiga bardosh beradigan. kurinishi, ulchamlari va mikrostrukturasi bir xil bo'lgan yuqori sifatli maxsulotlar ishlab chiqarilmoqda.
Yarimquruq xolda presslash usuli qo'llanganda qorishmaning namlik darajasi past bo'lishi lozim. SHunga ko'ra, soztuproq bilan Oddiy shamotning yirik-maydaligi va aralashish darajasi muxim axamiyatga ega. Qorishma namlik darajasining kam bulishligi, uni presslash jarayonida yuqori bosim bilan ishlashni talab qiladi. Odatda, maxsulot (jumladan, g'isht) PK-63(), SM-143 tipidagi maxsus presslarda 200 kg/sm2 va bundan xam yuqori bosinxia presslanadi. Bunday presslarda bir yo'la to'rt dona g'isht, bino barin, bir soat mobaynida 8 tonna qorishmadan 2400 dona g' isht quyish mumkin.