Respublikasi ichki

Qonuniy vorislik asoslari va vorislar guruhlari

Qonun bo‘yicha vorislik u vasiyatnoma bilan o‘zgartirilmagan hol- larda o‘z o‘rniga ega bo‘ladi. Mazkur qoida asosida qonun bo‘yicha vorislik har doim vasiyatnoma mavjud bo‘lmaganda amalga oshiriladi. Meros qoldiruvchining huquq va majburiyatlari qonunda sanab ko‘rsa- tilgan merosxo‘rlarga belgilangan navbatga muvofiq o‘tadi.
Qonun bo‘yicha vorislik quyidagi holatlarda yuzaga keladi:

• 
  fuqaro vasiyatnoma qoldirmasdan vafot etganda;
  
• 
  vasiyatnoma to‘liq yoki qisman haqiqiy emas deb topilganda (keyingi holatda vasiyatnomaning haqiqiy emas deb topilgan qismi bilan bog‘liq mol-mulk qonun bo‘yicha meros qilinadi);
  
• 
  vasiyatnoma bo‘yicha merosxo‘rlar merosni qabul qilishdan voz kech-ganda yoki uni qabul qilmaganda;
  
• 
  mol-mulkning muayyan qismi vasiyat qilinganda (bu vaqtda mol- mulkning qolgan qismidan qonun bo‘yicha meros olinadi);
  
• 
  vasiyatnoma bo‘yicha merosxo‘r meros qoldiruvchidan oldin vafot etganda;
  
• 
  vasiyatnomada ko‘rsatilgan fuqaro meros olish huquqiga ega bo‘l- maganda.
  

Amaldagi qonunchilikka muvofiq qonun bo‘yicha vorislikda farzand- likka olingan shaxs va uning avlodlari, bir tarafdan, farzandlikka oluvchi shaxs va uning qarindoshlari, ikkinchi tarafdan, nasl-nasab jihatdan qarindoshlarga (tug‘ishgan qarindoshlarga) tenglashtiriladilar.
Farzandlikka olingan va uning avlodlari farzandlikka olingan shaxs- ning ota-onasi hamda nasl-nasab jihatidan boshqa qarindoshlari vafot
etganidan keyin qonun bo‘yicha meros olmaydilar, shuningdek, farzand- likka olingan shaxsning ota-onasi hamda nasl-nasab jihatidan boshqa qarindoshlari farzandlikka olingan shaxs va uning avlodlari vafot etganidan keyin qonun bo‘yicha meros olmaydilar.
Har bir keyingi navbatdagi merosxo‘rlar oldingi navbatdagi meros- xo‘rlar bo‘lmaganda meros oladilar. Bu shuni anglatadiki, oldingi navbatdagi merosxo‘rlar:

• 
  mavjud bo‘lmaydi;
  
• 
  ularning hech biri meros olish huquqiga ega bo‘lmaydi;
  
• 
  ularning barchasi vorislikdan chetlatilgan bo‘ladi;
  
• 
  merosdan mahrum qilingan bo‘ladi;
  
• 
  merosni qabul qilishni rad etgan bo‘ladi;
  
• 
  ularning barchasi merosdan voz kechgan bo‘ladi.