Rivojlanish qonuniyatlari

Sotsiologiya fanining siyosiy fanlar tizimida tutgan o‘rni. Ijtimoiy va 
gumanitar fanlar tizimida sotsiologiya alohida o‘rinni egallaydi. Bu bir nechta 
holatlar bilan belgilanadi: 
1. 
U jamiyat haqidagi, uning hodisalari va jarayonlari haqidagi fan hisoblanadi. 
2. 
U o‘z ichiga umumiy sotsiologik nazariyalarni yoki hamma ijtimoiy- 
gumanitar fanlarning nazariya va metodologiyasi hisoblangan jamiyat nazariyasini 
oladi. 

---

СОЦИОЛОГИЯ Ҳусен Хайруллоевич Джураев 
8 
3. 
U jamiyat va inson hayotiy faoliyatining turli tomonlarini o‘rganuvchi ijtimoiy-
gumanitar va sotsial sohani o‘z ichiga oladi. Ya’ni, sotsiologiya - hayotning u yoki bu 
sohasini tadqiq etuvchi qonuniyatlardir. 
4. 
Inson va uning faoliyati, texnik va uslubiy jihatdan ishlab chiqilgan sotsiologik 
tadqiqotlar, gumanitar va ijtimoiy fanlar tomonidan zaruriy jihatdan o‘rganiladi va 
hisobga olinadi. 
Falsafa, iqtisodiyot, tarix, siyosatshunoslik, psixologiya fanlari sotsiologiyaning 
shakllanishiga samarali ta’sir ko‘rsatadi. 
Sotsiologiyaning 
falsafa 
bilan 
uzviy 
aloqasi 
shunda 
ko‘rinadi-ki, 
umumsotsiologik nazariyalar va amaliy sotsiologik tadqiqotlar ma’lum metodologik 
asosga tayanadilar. Shunday asosni esa falsafa fani yaratadi. Sotsiologiya falsafaga 
nisbatan mustaqillikni shunga asoslanib e’lon qiladi-ki, u o‘z oldiga ijtimoiy 
muammolarni, voqelikni ilmiy, anglash usuli asosida hal etish vazifasini qo‘yadi. 
Sotsiologiya statistika fani bilan ham mustahkam aloqada rivojlanadi. Bu ikki 
fanning o‘zaro aloqalari shu qadar yaqinki, sotsiologiyaning rivojlanishini statistik 
yondashuvlarsiz tasavvur qilish qiyin. Sotsiologiya shuningdek, iqtisodiy nazariya, 
boshqaruv nazariyasi, tarix, pedagogika, huquqshunoslik, siyosatshunoslik kabi fanlar 
bilan ham mustahkam aloqada rivojlanadi.