Ro‘zixon djalilova tasviriy san’at kompozitsiyaning shaxs ma’naviyatidagi o‘rni



Yüklə 1,41 Mb.
səhifə44/70
tarix24.12.2023
ölçüsü1,41 Mb.
#191725
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   70
ka 3 монография 2023 21. lotin

Natyurmortda
Manzara

Manzara turlari

Tarixiy mavzuda manzara

Maishiy tematik manzara

Portretda manzara

Batal janrda
Manzara

Animal
Janrda manzara



III. BOB. XULOSA
3.1.Tasviriy san’at tarixida minyatura rangtasvir kompozitsiyasi maktablari
ilova

Kompozitsiya tasviriy san’at tur va janrlarini g‘oyaga movfiq ijod etishga o‘rgatadi.

Kompozitsiya fanining vujudgu kelishi va uni rivojlanishiga hissa qo‘shgan mutaffakirlar:



XVasrda kompozitsiya fan sifatida yevropada tan olindi.


XVasrda kompozitsiya fan sifatida yevropada tan olindi.





Sharq allomalari: Abu Nosir Farobiy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali Ibn Sino, Alisher Navoiy, Mirzo Ulug‘bek, Zahiriddin Muhammad Bobur.


7


O‘zbek tasviriy san’ati miniatyurachi mussavirlar : Rashid ad – Dinning, K.Behzod ,Maxmud Muzahhib ,Muhammad Murod
Mustaqillik yillarida Chingiz Axmarov, Abdulxak Abdullayev,Malik Nabiyev
-ilova

3.2.XX –XXI asr rassomlarining kompozitsiya haqida fikir mulohazalar


Tasviriy san’at yunalishlari XIX asr 60 yillari O‘rta Osiyoda, Ozbekiston rassomlari dastgoxli rangtasvir kompozitsiya, realistik san’ati texnalogiyasini qullash rivojlandi. O‘zbek, rus, va boshqa millat vakil rassomlari o‘z asarlarida xalq va tabiatni tasvirladilar. Zamonaviy realistik tasviriy san’tiga asosan XX asr boshlarida O‘zbekistonga kelgan rassomlar tomonidan asos solindi, Birinchilar qatorida M. Kurzin, P.Bure, I. Kazakov, A.Isupov. N. Rozanov kabi rassomlarni aytish mumkin. 1918 yili Samarqandda, 1919 yilda Toshkentda Turkiston o‘lka rassomchilik maktabi tashkil topdi. Boshqa rassomlar qatorida A. Volkov yoshlarga dars berdi. Samarqandda esa O.Tatevos’yan rahbarlik qiladi. O.Tatevos’yan assom sifatida 20 yillarda tanildi. U o‘zini manzara, natyurmort, portret, maishiy janrlarda sinab ko‘radi va asarlarida sharqni o‘zgacha talqin qildi.
3.3.Rangirtasvir kompozitsiyalari zamonaviy yo‘nalishlar muamo va echimlari
O‘zbekiston yangi tasviriy san’ati tarixi ma’naviy tasvir g‘oyasini turli xildagi oqimlar yo‘nalishlarning shakllanishi, o‘z navbatida zamonaviy san’atning barcha sohalariga ta’sir etib, ijodiy izlanishlar doirasini kengaymoqda.
XIX asar oxiri XX asr boshlarida Evropa tasviriy san’atiga modern san’ati kirib keldi va tasvirda etakchi o‘rinni egalladi. Modern atamasi Evropada o‘ngga yaqin davlatda keng tarqalgan bo‘lib, ularning har biri o‘ziga xos talqin qilinadi. XX asar boshlarida V.Kandinskiy Evropa tasviriy san’atining asosini, negizini harakatga keltirib, tamoman boshqa oqim, yangi bir yo‘nalishga asos soldi. 1910 yilning o‘zidayoq V.Kandinskiy yana tasviriy san’at asosida yotgan printsiplar-nuqta, chiziq va dog‘ni kashf qildi. Nuqta, chiziq va dog‘ orqali inson ruhiyatiga, sezgisiga ta’sir o‘tkazish obstraktsiya san’atidir. Muhim xususiyatlar orqali kishining ichki dunyosi, sezgisiga ta’sir qilishga erishildi. Pikasso Evropadagi sistemalarni buzib chiziqlar, turli geometrik shakllar yordamida fazoviy rang tasvir-olamini ostin-ustun qildi. A.Matiss V.Kandinskiyni mashxur “Qora kvadrat”, Pikassoni “Arlekina”, “Uchta muzo‘kant” (1921), A.Matissning “Ko‘k qo‘ylakdagi dexqon” (1937) asarlari shu tariqa yaratilgan.

O‘zbekiston taniqli rassomlar, Akmal Nur (Nuritdinov Akmal Vahobjonovich) noan’anaviy plastik uslub yo‘nalishiga mansub, aql va vazminlik bilan ijod qilayotgan shijoatli tug‘ma talant sohibidir.J. Umarbekov Turli janirlar kompozitsiyalarda ijod etadi.



Yüklə 1,41 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   70




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin