Samarkand branch of Tashkent State Agrarian University Volume 4 | SamTSAU Conference | 2023 Theoretical and practical foundations of introducing smart agriculture in Uzbekistan O‘zbekistonda aqlli qishloq xo‘jaligini joriy etishning nazariy va amaliy asoslari 833 May 12-13 https://samaguni.uz/ International Scientific and Practical Conference O‗zbekiston Respublikasini birinchi prezidenti 1991 yil 29 noyabrda qabul
qilingan ―Respublikada dehqon (fermer) xo‘jaliklarini yanada mustahkamlash va
tadbirkorlik faoliyatini davlat yo‘li bilan qo‘llab -quvvatlash to‘g‘risidagi‖ farmoni
mamlakatimizda fermerlik harakatini rivojlantirish uchun asos bo‘lib xizmat qildi.
Bu borada qabul qilingan Yer kodeksi, ― Fermer xo‘jaligi to‘g‘risida‖,
―Dehqon xo‘jaligi to‘g‘risida‖ va ―Tadbirkorlik faoliyati erkinligining kafolatlari
to‘g‘risidagi‖ qonunlar fermerlikni rivojlantirish, ularning iqtisodiy hamda
moliyaviy mustaqilligini ta‗minlash uchun mustahkam huquqiy asos yaratdi. Bundan
tashqari, ishlab chiqarish hajmini kengaytirish, fermer xo‘jaliklari samaradorligi
va rentabelligini izchil oshirishni ta‗minlaydigan moddiy-texnik bazani
mustahkamlash, yer maydonlarini optimallashtirish bo‘yicha kompleks chora-
tadbirlar amalga oshirildi. Ayni paytda qishloqlarda fermer xo‘jaliklariga keng
turdagi xizmatlar ko‘rsatadigan zamonaviy ishlab chiqarish va bozor
infratuzilmasi shakllantirilmoqda.Mamlakatimiz birinchi presidenti 2012-yil
22-oktyabrdagi ―O‘zbekistonda fermerlik faoliyatini tashkil qilishni yanada
takomillashtirish va uni rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risidagi‖ Farmoni
mamlakatimizda qishloq xo‘jaligi tarmog‘ini isloh etishning mantiqiy davomi
bo‘ldi. Mazkur hujjat fermer xo‘jaliklarining samaradorligini oshirish, huquq va
vakolatlarini kengaytirish, yersuv resurslari va yaratilgan ishlab chiqarish
salohiyatidan unumli foydalanish, qishloqni jadal rivojlantirish va
obodonlashtirish, aholi bandligi hamda farovonligini ta‗minlashda ularning rolini
kuchaytirish imkonini bermoqda. Farmonga muvofiq, tashkil qilingan O‘zbekiston
Fermerlari kengashi, viloyatlar va tumanlar fermerlar kengashlari davlat va
xo‘jalik boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati idoralari, tayyorlov,
ta‗minot va xizmat ko‘rsatish tashkilotlari bilan munosabatlarda, shuningdek,
sudlarda ish ko‘rib chiqilayotganda fermer xo‘jaliklarining huquq va qonuniy
manfaatlarini himoya qilmoqda. O‘zbekistonda 1990 - yilda aholining oziq-ovqat,
asosan go‘sht, sut va qandolatchilik mahsulotlariga ehtiyoji import hisobiga
qondirilgan bo‘lsa, unda bugungi kunda aholining ushbu mahsulotlarga ehtiyoji 96
foizga respublikada ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar hisobiga qondirilmoqda.
Ayni paytda O‘zbekistonning har bir fuqarosi bir oy ichida 40 turdagi
oziqovqat mahsuloti sotib olishi mumkin va bunga o‘rtacha ish haqining 40
foizini sarflaydi.
―Qishloq xo‘jaligi xom ashyosini chuqur qayta ishlash,
yetishtirilgan
mahsulotlarni
saqlash
infratuzilmasini