(8) 서술어가 타동사인 경우
(Kesim o’timli fe’l bo’lgan holat)
가:
자동문 (bosh nisbat gapi)
|
아이가 (bola)
|
과일을 (mevani)
|
먹는다 (yedi)
|
Gap bo’laklari:
|
주어 (ega)
|
목적어 (to’ldiruvchi)
|
타동사가 (o’timli fe’l)
|
나:
사동문 (orttirma nisbat gapi)
|
엄마가 (ona)
|
아이에게/ 을 (bolaga/ni)
|
먹으신다 (yedirdi)
|
Gap bo’laklari:
|
새 주어 (ega)
|
부사어/ 목적어 (hol/to’ldiruvchi)
|
사동사 서술어 (orttirma nisbat kesimi)
|
Bu misollarda ko’rganimizdek orttirma nisbatda bosh nisbatda mavjud bo’lmagan yangi ega ‘엄마’(ona) paydo bo’lib, kesim ‘먹다’ (yemoq) orttirma nisbat qo’shimchasi ‘-이-’ qo’shilib, orttirma nisbatga ya’ni ‘먹이다’ (yedirmoq) ga aylanadi va bosh nisbat egasi ‘아이가’ (bola) orttirma nisbatda hol ‘아이에게’ (bolaga) yoki to’ldiruvchi ‘아이를’(bolani) ga aylanadi. Bu vaziyatda ‘아이를’ (bolani) ga qaraganda ‘아이에게’ (bolaga) holi ko’proq ishlatiladi. Bunga sabab bir gap ichida ‘과일을’ (mevani) degan yana boshqa to’ldiruvchi mavjud bo’lib, biroz noo’xshashligi sabablidir. Boshqa tomondan bosh nisbatning to’ldiruvchisi orttirma nisbatda ham to’gridan-to’g’ri, ya’ni hech qanday o’zgarishsiz ishlatiladi.
Orttirma nisbat qo’shimchasi qo’shilib yasalgan orttirma nisbatga to’g’ri keladigan bosh nisbat bo’lmagan vaziyat ham bor.
Dostları ilə paylaş: |
