Gospital xirurgiyasi 155 Sahifa
sindromiga osonlikcha diagnoz qo’yish mumkin. Instrumental tekshirish
usullari bilan oyoqlardagi qon aylanishi buzilishlari aniqlanadi. Agar
operatsiya bilan davolash to’g’risidagi masala xal qilinayotgan bo’lsa,
bemorni aortografiya qilish kerak.
Differentsial diagnostika qilishda obliteratsiyalovchi endarteriit –
20-30 yoshdagi erkaklar kasalligi to’g’risida unutmaslik kerak, bunda
boldir tomirlari zararlanadi. Bunday bemorlarda son, ko’pincha esa taqim
osti arteriyasi yaxshi pulsatsiya qiladi, sistolik shovqin bo’lmaydi.
Endarteriitli bemorlarda aortografiyada odatda aorta, yonbosh va son
arteriyasi o’tkazuvchanligining sonning uchdan bir pastki qismigacha
normal bo’lishi qayd qilinadi. Arteriyalar konturlari tekis, silliq. Takim osti
arteriyasi va boldir arteriyalari odatda okklyuziyalangan va boldirda
shtoporsimon kollaterallarning mayda tarmoqdagina ko’rinib turadi. Aorta
okklyuziyalarida dumbada sonning orqa yuzasi bo’ylab paydo bo’ladigan
og’riq ba’zan kuymich nervi yallig’lashi diagnozi qo’yilishiga sabab
bo’ladi. Periferik arteriyalar spazmga uchraganligi va oyoq panjasida
pulsatsiya aniqlanmasligi, oyoqlarning esa muzdayligi bu spazmni yanada
oshiradi. Biroq kuymich nervi yallig’lashida og’riq, jismoniy harakatga
bog’liq bo’lmaydi, ular tinch turganda yo’qolmaydi va tunda qo’zishga
moyil bo’ladi. Bunday bemorlarda tomir shovqini bo’lmay, balki kuymich
nervi yallig’lanishining butun nevrologik simptomatikasi aniqlanadi.
Operatsiya qilib davo qilinmasa, kasallik prognozi jiddiy, chunki
buzilishlar tobora avj olib boradi. Ko’pchilik bemorlar simptomlar paydo
bo’lgandan 1-2 yil o’tgach mexnatga layokatsiz bo’lib qoladilar.
Davolash. Qorin aortasi bifurkatsiyasi va yonbosh arteriyasi
zararlangan bemorda IIB, III va IV bosqichlardagi ishemiya operatsiya
qilib davolashga ko’rsatma hisoblanadi. I va IIA bosqichlarda konservativ
davolash kerak bo’ladi. Yangi bo’lgan miokard infarkti, 3 oy bo’lib o’tgan
insult, III darajadagi yurak etishmovchiligi, og’ir o’pka emfizemasi, jigar
tsirrozi, jigar va buyrak etishmovchiligi operatsiya usulida davolashga
qarshilik hisoblanadi. Son chukur arteriyasi distal bo’limlarining
okklyuziyasi va boldir hamma uchala arteriyasining to’liq tutilib qolganligi
operatsiyaga qarshi ko’rsatma bo’lib xizmat qiladi.