Samarqand davlat tibbiyot universiteti buxoro davlat tibbiyot instituti
Yüklə 3,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- O`quv qo`llanma
|
Etiologiya va patogenezi.
1. Intravazal – tomirlarning xar xil organik stenozlovchi kasalliklari: ateroskleroz, nospetsifik aorto-arteriit, fibromuskulyar displaziya, vistseral tarmoqdar anevrizmasi, turli patologiyalar, tug’ma rivojlanish nuqsonlari. 2. Vistseral tarmoqlar kompensatsiyasini keltirib chikaradigan ekstravazal sabablar: qorin stvolining diafragma elementlari, gangliyalar va kuyosh chigali nerv tolalaridan bosilishi. Vistseral tarmoqlarning periarterial fibrozdan deformatsiyasi va ularning qo’shni organlarining o’smalaridan bosilishi. Surunkali abdominal ishemiyaning asosiy simptomi og’riq hisoblanadi. Surunkali abdominal ishemiyada og’riq, O`quv qo`llanma 170 Sahifa simptomokompleksining kelib chiqishi quyidagicha: to’qima ishemiyasi gipoksiyaga, metabolik o’zgarishlarga, atsidoz rivojlanishiga, oksidlanib ulgurmagan maxsulotlar va gistaminsimon moddalarning ko’p miqdorda yig’ilishiga olib keladi, ular organ ichida joylashgan nerv oxirlarini ta’sirlantiradi. To’qimalar ishemiyasi to’g’risidagi signallar ishemiyaga uchragan organ va vegetativ markaz joylashgan joyda og’riq, bilan namoyon bo’ladi. Og’riqning epigastriyda joylashishi, o’ng qovurg’alar ostiga o’tishi, yuqori ichak tutqich arteriyasi xavzasidagi ishemiyada butun qorin bo’ylab tarqalishi shu bilan izoxlanadi. Normada qonning bir havzadan ikkinchisiga oqib tushishi, shuningdek qonning bitta magistralning turli tarmoqlari o’rtasida qayta taksimlanishi shu bosqichda turgan organlarga etarli mikdorda kon etkazib berilishini ta’minlaydi. Qorin stvoli okklyuziyasida qon aylanishining etishmasligi yuqori ichak tutqich arteriyasi havzasidan qon oqib o’tishi bilan to’ldiriladi. Hazm jarayoniga yuqori ichak tutqich arteriyasi havzasidan qon bilan ta’minlanadigan organlar qo’shilmagan paytda qorin stvoliga qon oqib kelishi etarli bo’ladi. Ichaklarga ovqat lukmasi tushgan va surilgan sayin qon oqimi keskin kamayadi, chunki ichaklarning o’zi qo’shimcha qon tushishiga muhtoj bo’ladi. Stvol havzasiga qon tushishining kamayishi tegishli organlar, birinchi galda jigar ishemiyasiga olib keladi, chunki jigar hazm jarayonining boshidan oxirigacha funktsional jixatdan faol holatda bo’ladi. Yuqori ichak tutqich arteriyasining okklyuzion zararlanishlarida ishemiya aksariyat qorin stvoli havzasida rivojlanadi. Jigar hazm jarayonining butun tsikli ichida etarli darajadagi qon mikdoriga muhtojligi sababli qorin stvoli havzalaridan qon oqib ketishi uning ishemiyasiga olib keladi. Yuqori ichak tutqich arteriyasi okklyuziyasida birinchi galda pastki ichak tutqich arteriyasi (Riolan ravog’i) kengayadi va qon oqimini to’ldirishda qatnashadi. Qorin-ichak tutqich anastomozi – qonni etkazishning birmuncha qisqa yo’li kamroq qatnashadi. Og’riq intensivligi hazm organlari ishemiyasining darajasiga bog’liq. Ishemik buzilishlarning boshlang’ich bosqichlarida og’riq simptomlari kompleksi davriyligi va intensivligida muayyan qonuniyatni aniqlash qiyin. Shunga qaramay, ko’pchilik bemorlar ko’p ovqat eyilgandan va «parhez buzilgandan» keyin og’riq paydo bo’lishidan |