Samarqand davlat tibbiyot universiteti buxoro davlat tibbiyot instituti

O’pkaning surunkali yallig’lanish kasalliklari 
O’pkaning surunkali yallig’lanish kasalliklari atamasiga, o’pkadagi 
davomli nospetsifik yallig’lanish jarayoni natijasida o’pka parenximasi, 

---

O`quv qo`llanma
64 Sahifa 
bronxial va qon tomirlar sistemalari strukturasida o’ziga xos o’zgarishlar 
bilan o’tadigan va o’xshash klinik manzara orqali namoyon bo’ladigan 
patologik 
holatlarning 
katta 
bir 
guruhi 
birlashtiriladi. 
Bunday 
kasalliklarning o’ziga xos klinik belgilari: uzoq vaqt yo’talib yiringli 
balg’am ajratish, aksariyat qon tupurib yurish hisoblanadi. Kasallik odatda 
avj oladigan tabiatga ega bo’ladi, remissiya va avj olish davrlari bilan 
o’tadi. Avj olishi aksariyat yilning sovuq mavsumlarida qayd etiladi. 
Qo’zish davrida yiringli balg’amning miqdorini ortishi, gipertermiya qayd 
qilinadi. Bahorda avj olib boradigan nafas etishmovchiligi, surunkali 
intoksikatsiya belgilari aniqlanadi. 
O’pkaning surunkali yallig’lanish kasalliklari diagnostikasida
2 bosqich farq kilinadi: birinchi bosqich – sinchiklab so’rab-surishtirishni 
o’z ichiga olgan klinik tekshirish, ikkinchi bosqich – rentgenologik, 
endoskopik, funktsional tekshirish usullarini o’z ichiga qamrab olgan 
asbob-uskunalar yordamida (instrumental) tekshirish. O’pkaning surunkali 
yallig’lanish kasalliklari aniqlanganda instrumental tekshiruvni ko’krak 
qafasini ikkita proektsiyada rentgenografiya qilish va maxalliy anesteziya 
ostida qilinadigan bronxofibroskopiyadan boshlanadi. Bunda qo’lga 
kiritiladigan ma’lumotlar jarrohlik amaliyoti o’tkazish kerak bo’lgan o’pka 
kasalliklari bor bemorlarni tanlab olishga va ayni vaqtda jarrohlik 
amaliyotiga muhtoj bo’lmay, terapevtik statsionarlarda davolanishi kerak 
bo’lgan bemorlarni aniqlashga imkon beradi. Tanlab olingan bemorlar 
guruhini ixtisoslashgan torakal bo’lim sharoitlarida sinchiklab tekshirish, 
tomografiya, bronxografiya, angiopulmonografiya bilan tenziometriya, 
radioizotop skannerlash, spirografiya, reografiyalarni o’z ichiga oladi va 
aniq diagnoz qo’yishga, jarrohlik amaliyoti o’tkazishning zarurligi 
haqidagi masalani hal etishga hamda uning hajmini aniqlashga imkon 
beradi. 
Yallig’lanish jarayoniga o’pkaning ko’pi bilan 3 bo’lagi qo’shilgan, 
bronxlar va o’pka parenximasida jiddiy morfologik o’zgarishlari bor 
bo’lgan bemorlar jarrohlik usuli bilan davolanishlari kerak. O’pkada lokal 
zararlanish bo’lganda funktsional tekshirish vaqtida aniqlangan nafas 
etishmovchiligi, qo’shilib kelgan og’ir patologiya borligi, keksa yoshdaligi, 
jarrohlik amaliyoti o’tkazishga monelik qiladigan hol hisoblanadi. Nafas 
etishmovchiligi belgilari unchalik ifodalanmaganda, qo’shilib kelgan 

---