Samarqand davlat universiteti sh. Usanov, Sh. Axmedova qizlar tarbiyasining o‘ziga xos xususiyatlari

 
 
 
 
 
 

---

69 
XULOSA 
 
O„zbek qizlarini oilada onalik faoliyatiga tayyorlashda oila 
hayotining, millat hayotining davomiyligini ta‟minlashda bilimlarni, 
tajribalarni bolalarga va ayniqsa qizlarga bera olishga o„rgatish 
O„zbekiston mamlakatining taraqqayotini tashkil etishning asosiy 
sharti hisoblanadi. 
O„zbek qizlarini tirishqoq bo„lishi uchun vaqtni o„tkazmay 
zehnini o„tkir qilish uning ustiga yuklanadigan qizlik, xotinlik, yosh 
onalik kabi ishlarini bajarishda kamchilik keltirmasin. Aksincha 
o„zingiz bilgan narsalaringizni, tajribalaringiz uchun hech bir vaqtda 
mag„rur bo„lmaslik kerakligini uqtiradi. Agar qizlar ana shu 
sifatlarni ya‟ni o„zbek qizlariga xos sifatlarni egallasa, o„zlarida 
tarkib toptirsa, bunday qizlar komil onalar ya‟ni insonlar 
bo„lganligini ko„rsatadi. Buning uchun ularni ayblash emas, balki 
boshqalarga ibrat qilib ko„rsatishga asos bo„lishini qizlar bilishlari 
kerak. Aslida millatning, mamlakatning ijtimoiy hayoti ana shunday 
sifatli qizlarning tarbiyalariga bog„liq deb xulosa qilsak to„g„ri 
bo„ladi. 
Bolani o„rab olgan muhitning hammasi-odamlar, narsalar, 
voqea-hodisalar, uning onggida, xulq-atvorida ma‟lum iz qoldiradi, 
uni o„zgartiradi, va rivojlantiradi. Ota-onaning burchi mana shu 
rivojlanishni ziyraklik bilan boshqarib borishdir. Ota-onaning mehri, 
muruvvati, g„amxo„rligi bolalar uchun suv va havodek zarur. 
Tarbiya ko„p qirrali, uzoq davom etadigan jarayondir. 
Ota-onalar oldidagi ma‟suliyatning naqadar muhimligi 
shundan iboratki, ular bolaning har bir qadamini, har bir xatti-
harakatini zimdan kuzatib boradilar.Bolalar har qanday janjalni, 
yomon so„zlarni uzoq eslab yuradilar. Ayniqsa, qiz bolaning ko„ngli 
juda nozik bo„ladi. Shuning uchun ham ular noo„rin ishlatilayotgan 
yomon so„zlardan juda tez xafa bo„ladilar. Har bir ota-ona o„z 
farzandini sevadi. Hech kim ulardan yomon va baxtsiz insonlar 
etishib chiqishini istamaydi. Farzandning har bir yutug„i ota-
onaning yuragini tog„dek ko„taradi, faxr va g„urur tuyg„ularini 
vujudga keltiradi. Ota-onaning jamiyatda tutgan o„rni, nufuzi, 
farzand tarbiyasida katta ahamiyatga ega. 

---

70 
Oqil ota-onalar oilada farzand dunyoga kelishi bilan uni 
tarbiyasini buvisi, buvasi yoki jamoat tarbiya muassasalariga 
topshirmay, 
bu 
ma‟suliyatli vazifa bilan o„zlari jiddiy 
shug„ullanadilar. O„z farzandlarini o„zi yashab turgan jamiyatning 
munosib kishilari qilib tarbiyalashga intiladilar. 
Prezidentimiz 
Sh.Mirziyoevning 
tashabbuslari 
bilan 
mamlakatimizda bolalar sporti rivojida, jumladan, qiz bolalarning 
muntazam shug„ullanishiga katta e‟tibor berilmoqda. Qizlar 
salomatligini, har tomonlama barkamol qilib voyaga etishi - bu 
millat genofondini asrash, oilada, jamiatda sog„lom turmush 
tamoillarini rivojlantirishning muhim shartidir. Hozirgi kunda 
asosan qizlar engil atletika, badiiy gimnastika, voleybol, bastkedbol, 
stol tennisi, shaxmat, shashka, sport gimnastikasi, akrobatika, chim 
ustida xokkey kabi turlari bilan shug„ullanmoqda. O„zbek 
mintalitetimizga mos sport turlarini qizlar orasida keng quloch 
yozdirish, millat onasining sog„lom bo„lishiga yordam beradi. 
Bugun sportni rivojlantirish u orqali millatning ham qizi, o„g„lini 
tarbiyalash, o„zbek oilasini mustahkamlash, jamiyatni poklash, 
ma‟naviyatni barqarorlashtirish kabi ishlarni asoslari bilan 
bog„lanmoqda. Biz strategik maqsadimiz va milliy genafondni 
yaxshilash, va barkamol sog„lom avlod tarbiyasi borasida amalga 
oshirayotgan ishlarimizni sifat pog„onasiga ko„taradi. 
O„zbek oilalarida bolalarni jamiyatning munosib farzandlari 
qilib tarbiyalash bo„yicha ijobiy tajribalar to„plangan. Lekin 
kichkintoylar tarbiyasida jiddiy xatolarga yo„l qo„yadigan oilalar 
ham uchraydi. Bu esa bolalarning kelgusidagi kamolotiga salbiy 
ta‟sir etadi va ularni qayta tarbiyalashdek murakkab muammoni 
keltirib chiqadi. 
Bunday xatolarning asosiy sababi ota-onalar pedagogik 
madaniyatning etarli darajada bo„lmasligi. O„z bolasini yaxshi kishi, 
etuk inson qilib tarbiyalash istagini o„zi etarli emas. Buni uddalay 
bilish kerak. Oilada qiz bola tarbiyasining o„ziga xosligini hisobga 
olishni tarbiyaviy jarayon talab etadi. Qizlar onasiga o„xshashga, 
ulardagi yaxshi xislatlarni o„ziga singdirishga intiladilar. Ota 
ko„proq bolaning aqliy va jismoniy rivojlanishi uchun qayg„ursa, 
ona esa uning yurish-turushi, yon-atrofdagilarga bo„lgan muomalasi 
haqida ko„p o„ylaydi. 

---

71 
Bizda tarixiy manbalardan ma‟lumki, sharqda ayolga, egachi-
singil, jufti-halol hayot timsoli sifatida qaralgan. Ayollarning or-
nomusi, sha‟ni uchun kurashishni Vatanni himoya qilish bilan 
barobar sanashgan. Ajab emaski, «Xalq ayoldan boshlanadi» degan 
naql shu ma‟noda kelib chiqqan. 
Milliy madaniyat tamoillariga mos ravishda kiyinish, o„quvchi 
qizlarning go„zal, latofatli va jasoratli bo„lishini ta‟minlovchi 
tarbiya vositasi ekanligi haqida chuqur ilmiy ma‟lumotga ega bo„lib, 
uni o„quvchi qizlarga o„rgatish lozim. 
Boshqa 
millatlarning 
kiyinish 
tajribasiga 
ko„r-ko„rona 
ergashmasdan, aksincha har birining o„ziga xosligi milliy madaniy 
muhitga,iqlimiga, an‟analariga bog„liq ekanligini bizning bu 
boradagi tajribamiz bundan istisno emasligi yoshlarni ishontirish: 
 milliy kiyinish o„quvchi qizning dugonalari va jamoatchilik 
orasida mahallada hurmatli, qadrli bo„lishiga asos ekanligini 
anglatish; 
 milliy liboslar o„quvchi qizning o„z millatiga sadoqatliligini, 
munosibligini ko„rsatuvchi belgi ekanligini tushuntirish; 
 -kiyinish har kimning o„z xoxishini ifodalab qolmay, balki 
millat, xalq, davlat manfaatini amalga oshiruvchi ijtimoiy 
ahamiyatga molik bo„lgan tarbiyaviy vosita ekanligiga qizlarini 
ishontirish.