Sayali sadiqova

 
Tutuq/tütüq
- pərdə: 
 
Mürəssə örtülü bənzər ərus, 
Tütüq
 içində yürür pusa-pusa.
Bu söz “Kitab əl-idrak”da və XIV-XVI əsrlərə aid türk 
mətnlərində işlənmişdir. Məmmədəmin Rəsulzadə onun Nizami 
Gəncəvinin dilində də işləndiyini qeyd etmişdir . 
 
Tüş
- meyvə, səmərə, nəticə: 
Dəxi ol 
tüşdəndürür
 təamum, 
Dəxi ol halladur bu kəlamum. 
 
Bu söz 
“meyvə”
mənasında qədim uyğur yazılarında həm 
ayrıca, həm də onun sinonimi olan 
“yemiş”
sözü ilə qoşa - 
“tüş-
yemiş”
şəklində işlənmişdir . Həmin mənbələrdə 
“tüşlük”
(mey-
vəli) və 
“tüşsüz”
(meyvəsiz) sözləri də qeydə alınmışdır . 

---

153 
V.Radlovun lüğətində isə 
“tüş”
sözünün 
“meyvənin içi”
və 
“konfet”
mənaları göstərilir
1
. 
 
Ülü
- pay, hissə, səhm: 
Vəli olmaz cahanda bundan ulu, 
Verilməz bundan özgəyə bu 
ülü.
“Ülü”
sözünün qədim türk mətnlərində 
“ülüğ”
və 
“ülüş”
şəklində işlənməsi qeydə alınmışdır. XIV-XVI yüzillərə aid türk 
yazılı abidələrində isə bu söz 
“ülü”
və 
“ülüş”
şəklində işlənmişdir. 
 
Üyəz
- ağcaqanad: 
Üyəz
 pərincə istə yerdə canı, 
Gözət nöqtədə cismi-asimanı.
Bu söz eyni mənada “Kitab əl-idrak”da qeyd olunmuşdur. 
“Əs-Sihah”da və “Kəvamilüt-təbir”də isə o, 
“üvəz”
şəklindədir. 
“Üyəz”
sözü çağdaş türk lüğətlərində 
“üvəz”
şəklində şivə sözü 
kimi göstərilir
2
.