See discussions, stats, and author profiles for this publication at

20.3-§. Tashqi iqtisodiy xavfsizlikni ta‘minlashda bojxona 
organlarining o‗rni 
Mamlakatning iqtisodiy xavfsizligini ta‘minlashda davlatning 
bojxona organlari muhim o‗rin tutadi. Bojxona organlari 
mamlakatdan chetga ruxsatsiz noqonuniy ravishda kapital, milliy 
va madaniy boyliklar, intellektual boyliklarni olib ketilishi, 
noqonuniy valyuta operatsiyalari, qurol-yarog‗, strategik material 
va narkotik moddalar kontrabandasining oldini olishga qaratilgan 
faoliyat olib boradi.
Bojxona 
siyosati 
davlat 
tashqi savdo faoliyatining bir 
qismi bo‗lib, tovarlarni eksport va 
import 
qilishning 
shart-
sharoitlari, hajmi va tarkibini 
tartibga solib turadi. Bojxona 
siyosatining mohiyati bojxona - 
tarif qonunchiligida, bojxona ittifoqlari va konvensiyalari, erkin 
iqtisodiy zonalar, ta‘rif blokadalari va boshqalarni tashkil etishda 
namoyon bo‗ladi. Tovarlarni olib kirish va olib chiqishning davlat 
tomonidan rag‗batlantirilishi yoki chegaralanishiga bog‗liq holda 
iqtisodiy va bojxona siyosatining quyidagi to‗rt asosiy turini 
ajratish mumkin. 
1. Qisman cheklash siyosati. Bu siyosat ichki bozorga ba‘zi 
tovarlarni, masalan, mamlakat milliy mafkurasiga hamda aholi 
turmush tarziga va ma‘naviyatiga salbiy ta‘sir qiladigan kino-
video mahsulotlari va turli nashrlarni kiritmaslik maqsadida 
qo‗llaniladi. 

---

608 
2. Proteksionizm siyosati. Bu ichki bozorni xorijiy 
raqobatdan himoyalashdir. 
3. Erkin savdo siyosati-―fritrederlik‖. Bu tashqi savdodagi 
cheklashlarni eng minimumiga tushirishdir. Odatda, u o‗z 
tovarlarining raqobatbardoshligi yuqori bo‗lgan va bozorlarda 
yetakchi mavqega ega mamlakatlar tomonidan qo‗llaniladi. 
4.Taqchil bozorni to‗yintirish – ―teskari proteksionizm‖ 
siyosati. Bu faqat milliy bozorda chuqur taqchillik sharoiti yuz 
berganda va unda hammaga o‗rin topiladigan sharoitdagina 
samarali hisoblanadi. 
Bojxona organlari tomonidan tashqi savdoni tartibga solish 
metodlari bo‗lib quyidagilar kiradi: 
