Seminar mashg’ulotlari 1-mavzu. Falsafa fanining predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli Muhokama uchun savollar

kubraviya, yassaviya, naqshbandiya
tariqat-suluklari keng tarqalgan. 
Kubraviya tariqatining asoschisi 
Najmiddin Kubro
dir (1154-1226). Xivada tug‘ilgan, 
yozgan asarlari orasida «SHarhus-sunna val-masolih", «Usuli ashara», «Favoihul-jamol» kabilar 
mashhurdir. Kubraviya tariqatining mohiyati o‘nta usulda mujassamlashgan. Bular — tangriga 
o‘z xohishi bilan yuzlashish, zuhd fi dunyo — har qanday lazzatdan o‘zini tiyish, tavakkul — 
Ollohga e’tiqodi pokligi uchun barcha narsalardan voz kechish, qanoat, uzlat — xilvatni ixtiyor 
qilish, mulozamat az-zikr — uzluksiz zikr, tavajjuh — Haqqa muhabbat qo‘yish, sabr — nafs 
balosidan ozod bo‘lish, muroqaba — tafakkurga g‘arq bo‘lish, rizo — tangri xushnudligini 
qozonishdan iborat. 
Kubro mo‘g‘ullar bilan bo‘lgan janglarda jasorat ko‘rsatgan va shahid bo‘lgan. Mo‘g‘ullar 
Kubroning nomi ulug‘ligi, obro‘si balandligini hisobga olib, unga ozod bo‘lishi, omon qolishi 
mumkinligini, buning uchun esa qamal qilingan qal’adan chiqib ketishi kifoya ekanini bildirgan. 
Ammo Kubro bunday jon saqlagandan ko‘ra, o‘z xalqi bilan birga yurt himoyasi yo‘lida jon 
berishni afzal ko‘rgan. Rivoyat qilishlaricha, ul zot qartayib qolganiga qaramay, jangchilarga faol 
ko‘mak bergan. Buni ko‘rgan shogirdlaridan biri «Ustoz, anchadan beri bayroq ko‘tarib 

---

2-MAVZU: FALSAFIY TAFAKKUR TARAQQIYOTI BOSQICHLARI: 
SHARQ FALSAFASI 
24 
charchadingiz, uni menga bering», deganida, u «Agar kuchim bo‘lganida qilich yoki kamon 
olgan bo‘lar edim. Bayroqni bizga qo‘yingda, siz yo qilich yoki nayza bilan yog‘iyga qarshi 
kurashing», degan ekan. U bayroqni shunchalik mahkam ushlagan ekanki, xalok bo‘lganidan 
keyin qo‘lidan bayroqni olishning iloji bo‘lmaganidan, bir mo‘g‘ul Kubroning qo‘lini kesib 
olgan ekan. 
YAssaviya tariqatining asoschisi