Şəxsiyyətin inkişafı

Davamı...

Platonun şagirdi Aristotel pedaqogika tarixində ilk dəfə uşaqların yaş dövrlərini müəyyənləşdirməyə

çalışmışdır. O, böyüməkdə olan insanın həyatını yeddi-yeddi olmaq şərtilə üç dövrə bölmüşdür.

Ruhun növləri	Yaş	Dövrün adı	Tərbiyənin növləri
Bitki ruhu. Qidalanma və artım	0-7	Bitki	Fiziki tərbiyə
Heyvani ruh. Bitkilərdən fərqli olaraq hiss və arzusunun olması	7-14	Heyvani	Əxlaq tərbiyəsi
İdraki ruh. Təfəkkür və biliklə səciyyələnir	14-21	İnsani	Əqli tərbiyə

Davamı...

Çex pedaqoqu Y.A.Komenskinin də maraqlı fikirləri olmuşdur. O, uşaqların inkişaf xüsusiyyətlərini altı-altı olmaqla dörd dövrə bölmüşdür.

Yaş	Dövrün adı	Məktəbin adı
0-5	Uşaqlıq	Ana qucağı məktəbi
6-12	Yeniyetməlik	Xalq məktəbi, ana dili
12-18	Gənclik	Latın dili, gimnaziyalar
18-24	Yetkinlik	İnstitutlar, akademiyalar, səyahətlər

Şəxsiyyət nəzəriyyələri

• Yaradılış (xislət) nəzəriyyəsi – insanlarda müşahidə olunan xüsusiyyətlərə görə onları anlamaq
• Psixodinamik nəzəriyyə - davranışın refleksiv amillərini vurğulayır
• Humanist nəzəriyyə - fərdin inkişafını və təkmilləşməsini vurğulayır
• İnteqrativ yanaşma – şəxsiyyəti fərdin mürəkkəb psixoloji proseslərini tısvir edir

Şəxsiyyətin beş böyük xüsusiyyətləri

Ekstravert	Ünsiyyətcil, iddialı və sosial
Razılıq	Kooperativ, mülayim, razılaşan
Vicdanlılıq	Çalışqan, planlı, etibarlı
Emosional sabitlik	Sakit, özünə güvənən, soyuqqanlı
Təcrübəyə açıq olmaq	Yaradıcı, hər şeylə maraqlanan, təhsilli

Şəxsiyyətin atributları

Akselerasiya nədir?

• “Akselerasiya” latın sözü olub “sürətlənmə” deməkdir və akselerasiya uşaq və yeniyetmə yaş dövrlərində fiziki və psixi inkişafın sürətlə baş verməsini ifadə edir. Bu hadisənin mahiyyəti insanın fiziki (bununla bir vaxtda cinsi) inkişafının sürətlənməsindən ibarətdir.
• Çoxlu faktlarla sübut etmişdir ki, sonuncu onilliklərdə dünyanın bütün ölkələrində fiziki və cinsi inkişaf 1,5-2 il sürətlənmişdir. Akselerasiya nəticəsində şagirdlərin bioloji inkişafı mənəvi inkişafı 5-6 il qabaqlayır. Yəni məktəblinin orqanizmində daxili sekresiya vəziləri sürətlə inkişaf etdiyi halda, mənəvi inkişaf ləng gedir.
• Y.V.Çəmənzəminli deyirdi ki, təbiət anaya fədakarlıq kimi ən qiymətli hədiyyə bəxş etmişdir.

SUALLAR?

TƏŞƏKKÜRLƏR!