Sığorta fəaliyyəti haqqında
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ
Q A N U N U
I Fəsil
5
Ümumi müddəalar
5
Maddə 1. Əsas anlayışlar
5
Maddə 2. Sığorta qanunvericiliyi
8
Maddə 3. İcbari və könüllü sığorta
8
Maddə 4. Sığorta fəaliyyəti ilə bağlı müəyyən sözlərdən digər şəxslərin adlarında istifadəyə qadağalar
9
Maddə 5. Sığorta sistemi və sığorta bazarının iştirakçıları
9
Maddə 6. Sığorta sirri
9
II Fəsil
11
Sığortaçının fəaliyyətinin əsasları
11
Maddə 7. Sığortaçının hüquqi statusu
11
Maddə 8. Sığortaçının qiymətli kağızları
11
Maddə 9. Sığortaçının adı
11
Maddə 10. Sığorta və təkrarsığorta fəaliyyəti
12
Maddə 11. Sığortaçının fəaliyyət istiqamətləri
13
Maddə 12. İnhisarın qadağan olunması
14
Maddə 13. Cinayət yolu ilə əldə edilmiş pul vəsaitlərinin və ya digər əmlakın leqallaşdırılmasının və terrorçuluğun
maliyyələşdirilməsinin qarşısının alınması
14
Maddə 14. Həyat və qeyri-həyat sığortası, onlara aid olan sığorta sinifləri
14
Maddə 15. Sığorta siniflərinə dair tələblər
18
Maddə 16. Sığorta növü
18
Maddə 17. Həyatın yığım sığortası üzrə fəaliyyətin həyata keçirilməsinin əlavə xüsusiyyətləri
19
III Fəsil
19
Sığortaçının təsisçiləri və səhmdarları
19
Maddə 18. Sığortaçının təsisçilərinin və səhmdarlarının kateqoriyası
19
Maddə 19. Sığortaçının təsisçisinə və ya səhmdarına dair tələblər
19
Maddə 20. Xarici sığortaçılara dair əlavə tələblər
20
Maddə 21. Mühüm iştirak payının əldə edilməsinə və ya əhəmiyyətli nəzarətə razılıq
20
Maddə 22. Mühüm iştirak payının əldə edilməsinə və ya əhəmiyyətli nəzarətə razılıq üçün müraciət
21
Maddə 23. Səhmdarın məlumat vermək vəzifəsi
21
Maddə 24. Səhmdarın səs hüququnun etibarsızlığı
22
IV Fəsil
22
2
Sığortaçılarda korporativ idarəetmə
22
Maddə 25. Sığortaçının idarəetmə orqanları
22
Maddə 26. Sığortaçının Səhmdarlarının Ümumi Yığıncağı
22
Maddə 27. Sığortaçının Səhmdarlarının Ümumi Yığıncağının iclasları
23
Maddə 28. Sığortaçının Direktorlar Şurasının tərkibi və iclasları
24
Maddə 29. Sığortaçının Direktorlar Şurasının səlahiyyətləri
24
Maddə 30. Sığortaçının Direktorlar Şurasının vəzifələri
26
Maddə 31. Sığortaçının İdarə Heyəti
27
Maddə 32. Sığortaçının Təftiş Komissiyası, onun tərkibi və iclasları
27
Maddə 33. Sığortaçının Təftiş Komissiyasının səlahiyyətləri
28
Maddə 34. Sığortaçının Təftiş Komissiyasının vəzifələri
28
Maddə 35. Sığortaçının daxili audit xidməti
29
Maddə 36. Yardımçı komitələr
29
Maddə 37. Sığortaçının rəhbər işçilərinə dair tələblər
29
Maddə 38. Sığortaçının rəhbər işçilərinin təyin edilməsi
30
Maddə 39. Sığortaçının xarici fiziki şəxs olan rəhbər işçisi
31
Maddə 40. Sığortaçının rəhbər işçiləri üçün məlumatların açıqlığı
31
Maddə 41. Sığortaçının işçilərinin vəzifələri
31
Maddə 42. Sığortaçının rəhbər işçiləri və müstəqil auditoru barədə məlumat
31
V Fəsil
32
Sığorta və təkrarsığorta fəaliyyətinin lisenziyalaşdırılması
32
Maddə 43. Lisenziyalaşdırmaya dair tələblər
32
Maddə 44. Lisenziya verilməsi üçün ilkin müraciət zamanı təqdim olunan sənədlər
32
Maddə 45. Lisenziya verilməsi üçün ilkin müraciətə baxılması
34
Maddə 46. Lisenziya verilməsi üçün ilkin müraciətin rədd edilməsinin əsasları
34
Maddə 47. Lisenziya verilməsi üçün yeni ilkin müraciət
35
Maddə 48. Lisenziya verilməsi üçün ilkin müraciətlə bağlı müsbət cavabın dəyişdirilməsinin əsasları
35
Maddə 49. Sığortaçı olmaq üçün təsis edilmiş açıq səhmdar cəmiyyətinin dövlət qeydiyyatı
35
Maddə 50. Lisenziya verilməsi üçün yekun müraciət zamanı təqdim olunan sənədlər
35
Maddə 51. Lisenziya verilməsi üçün yekun müraciətə baxılması
36
Maddə 52. Sığorta və ya təkrarsığorta fəaliyyətinə lisenziya verməkdən imtina edilməsinin əsasları
37
Maddə 53. Lisenziyanın forması
37
Maddə 54. Lisenziyaların reyestri
38
Maddə 55. Sığorta növünün aparılmasına icazə
38
Maddə 56. Sığorta növünün aparılmasına icazə verməkdən imtinanın əsasları
39
Maddə 57. Müddətsiz lisenziyanın verilməsi ilə bağlı müraciət
39
Maddə 58. Müddətsiz lisenziyanın verilməsindən imtinanın əsasları
40
Maddə 59. Müddətsiz lisenziyanın verilməsi ilə bağlı müraciətə baxılmasının təxirə salınması
40
Maddə 60. Lisenziyanın yenilənməsi
40
Maddə 61. Sığortaçıların birləşməsi ilə bağlı lisenziyanın verilməsi
41
VI Fəsil
41
İ
nvestisiyalar 41
Maddə 62. Sığortaçının investisiya siyasəti
41
Maddə 63. Sığortaçının öz vəsaitlərinin investisiyaya yönəldilməsi
41
Maddə 64. Sığortaçının sığorta ehtiyatlarını təmin edən vəsaitlərinin investisiyaya yönəldilməsi
42
Maddə 65. Sığortaçı tərəfindən verilən borclar
42
Maddə 66. Digər hüquqi şəxsdə mühüm iştirak payının alınmasına razılıq
42
Maddə 67. Sığortaçının törəmə cəmiyyətləri
43
VII Fəsil
43
Ə
laqəli şəxslərlə bağlanan əqdlər
43
Maddə 68. Sığortaçının əlaqəli şəxsləri
43
Maddə 69. Əlaqəli şəxslərlə bağlanmasına icazə verilən əqdlər
44
Maddə 70. Əlaqəli şəxslərlə bağlanmasına icazə verilən əqdlərə əlavə tələblər
44
Maddə 71. Əlaqəli şəxslərlə bağlanmasına icazə verilən əqdlərə məhdudiyyətlər
45
VIII Fəsil
45
3
Sığortaçının fəaliyyətində əsaslı dəyişikliklər
45
Maddə 72. Sığorta və ya təkrarsığorta müqavilələrinin ötürülməsi
45
Maddə 73. Sığortaçıların birləşmə yolu ilə yenidən təşkili
46
IX Fəsil
47
Sığortaçının müstəqil auditoru və maliyyə hesabatları
47
Maddə 74. Sığortaçının müstəqil auditorunun təyin edilməsi
47
Maddə 75. Sığortaçının müstəqil auditorunun əvəz edilməsi
48
Maddə 76. Sığorta nəzarəti orqanına müstəqil auditor barədə məlumat verilməsi
48
Maddə 77. Sığortaçının auditinin keçirilməsi
48
Maddə 78. Sığortaçının illik maliyyə hesabatları, digər hesabatları və məlumatları
49
X Fəsil
50
Sığortaçının maliyyə sabitliyi və ödəmə qabiliyyəti
50
Maddə 79. Sığortaçının tələb olunan kapitalı və məcmu kapitalı
50
Maddə 80. Sığortaçının nizamnamə kapitalı
50
Maddə 81. Sığorta ehtiyatları
51
XI Fəsil
51
Sığorta vasitəçiləri
51
Maddə 82. Sığorta vasitəçilərinin fəaliyyətinin əsasları
52
Maddə 83. Sığorta vasitəçiliyi fəaliyyətinin lisenziyalaşdırılması
52
Maddə 84. Sığorta vasitəçiliyi fəaliyyətinə lisenziya verilməsi üçün tələb olunan sənədlər
53
Maddə 85. Sığorta vasitəçiliyi fəaliyyətinə lisenziya verilməsi üçün müraciətə baxılması
54
Maddə 86. Sığorta vasitəçiliyi fəaliyyətinə lisenziya verilməsi
54
Maddə 87. Sığorta vasitəçilərinin lisenziyalarının forması, yenilənməsi və reyestri
54
Maddə 88. Sığorta brokerinə dair əlavə tələblər
55
Maddə 89. Hüquqi şəxs olan sığorta brokerinin və müstəsna olaraq sığorta agenti fəaliyyəti ilə məşğul olan hüquqi
şə
xsin təsisçiləri və ya iştirakçılarına dair tələblər
55
Maddə 90. Hüquqi şəxs olan sığorta brokerinin və müstəsna olaraq sığorta agenti fəaliyyəti ilə məşğul olan hüquqi
şə
xsin adı
55
Maddə 91. Hüquqi şəxs olan sığorta brokerinin və müstəsna olaraq sığorta agenti fəaliyyəti ilə məşğul olan hüquqi
şə
xsin rəhbər işçilərinə dair tələblər
56
Maddə 92. Hüquqi şəxs olan sığorta brokerinin və müstəsna olaraq sığorta agenti fəaliyyəti ilə məşğul olan hüquqi
şə
xsin rəhbər işçilərinin təyin edilməsi
57
Maddə 93. Sığorta vasitəçilərinin hesabatları və məlumatları
57
Maddə 94. Sığorta vasitəçilərinin digər fəaliyyət növləri ilə məşğul olması
58
XII Fəsil
58
Sığorta sektorunda dövlət tənzimləməsi və nəzarəti
58
Maddə 95. Sığorta sektorunda dövlət tənzimləməsi və nəzarətinin vəzifələri
58
Maddə 96. Sığorta nəzarətinin həyata keçirilməsinin maliyyələşdirilməsi
59
Maddə 97. Səyyar yoxlamalar
59
Maddə 98. Səyyar yoxlamanın təyin edilməsi haqqında qərar
60
Maddə 99. Səyyar yoxlamanın müddəti
61
Maddə 100. Səyyar yoxlama apararkən yoxlayıcıların hüquq və vəzifələri
61
Maddə 101. Səyyar yoxlamanın nəticələri
62
Maddə 102. Sığorta nəzarəti orqanının təqdimatları
62
Maddə 103. Sığorta nəzarəti orqanının sanksiyaları
63
Maddə 104. Təqdimatlar və sanksiyalar haqqında qərar
64
Maddə 105. Lisenziyanın qüvvəsinin məhdudlaşdırılması
64
Maddə 106. Lisenziyanın qüvvəsinin dayandırılması
65
Maddə 107. Lisenziyanın ləğvi
66
Maddə 108. Lisenziyanın ləğvinin nəticələri
66
Maddə 109. Sığortaçının müvəqqəti inzibatçısı
67
Maddə 110. Lisenziyanın qüvvəsi məhdudlaşdırıldıqda, dayandırıldıqda və ya lisenziya ləğv edildikdə sığortaçının
vəzifələri
68
4
Maddə 111. Sığorta növü üzrə fəaliyyətin və ya lisenziyanın qüvvəsinin bərpa edilməsi
68
XIII Fəsil
69
Sığortaçıların ləğv edilməsi
69
Maddə 112. Sığortaçının ləğvinin əsasları
69
Maddə 113. Könüllü qaydada ləğv edilən sığortaçının ləğvetmə komissiyası
69
Maddə 114. Sığortaçının könüllü qaydada ləğvinin məcburi qaydada ləğvetməyə çevrilməsi
70
Maddə 115. Sığortaçının məcburi qaydada ləğv edilməsinin xüsusiyyətləri
70
Maddə 116. Məcburi qaydada ləğv edilən sığortaçının ləğvetmə komissiyası
70
Maddə 117. Ləğv edilən sığortaçının kreditorlar komitəsi
71
Maddə 118. Sığortaçının iflası və müflis elan edilməsinin xüsusiyyətləri
71
Maddə 119. Sığortaçının kreditorlarının tələblərinin ödənilməsinin növbəliliyi
71
XIV Fəsil
72
Yekun müddəalar
72
Maddə 120. Məhkəməyə müraciət hüququ
72
Maddə 121. Vətəndaş qüsursuzluğunun müəyyən edilməsi
73
Maddə 122. Əsas məlumat və göstəricilərin yayılması
73
Maddə 123. Sənədlərin saxlanması qaydası və müddəti
73
Maddə 124. Sığorta qanunvericiliyinin pozulmasına görə məsuliyyət
73
XV Fəsil
74
Keçid müddəalar
74
Maddə 125. İcbari sığortalarda işlərin aparılması xərcləri
74
Maddə 126. Korporativ idarəetmə ilə bağlı müddəalar
74
Maddə 127. Sığortaçıların və sığorta vasitəçilərinin adı ilə bağlı tələblər
74
Maddə 128. Həyat və qeyri-həyat sığortası üzrə fəaliyyətin ayrılmasına dair tələblər
75
Maddə 129. Könüllü sığorta qaydalarının sığorta qanunvericiliyinə uyğunlaşdırılması
75
Maddə 130. Müddətsiz lisenziyaların verilməsi
75
Maddə 131. İnvestisiyalara dair tələblər
76
Maddə 132. Əlaqəli şəxslərə dair tələblər
76
Maddə 133. Sığorta agentlərinə dair tələblər
76
Maddə 134. Rəhbər işçilərə dair tələblərin tətbiqi
76
Maddə 135. Qanunun qüvvəyə minməsi
76
5
Bu Qanun Azərbaycan Respublikasında sığorta sisteminin inkişafının,
sığorta
bazarının
peşəkar
iştirakçılarının,
o
cümlədən
sığortaçıların,
təkrarsığortaçıların, sığorta vasitəçilərinin fəaliyyətinin əsas istiqamətlərini və
prinsiplərini, habelə sığorta sahəsində dövlət tənzimlənməsinin və nəzarətinin
hüquqi və iqtisadi əsaslarını müəyyən edir.
Bu Qanun sosial sığorta münasibətlərinə şamil edilmir.
I Fəsil
Ümumi müddəalar
Maddə 1. Əsas anlayışlar
1.1. Bu Qanunda aşağıdakı əsas anlayışlardan istifadə edilir:
1.1.1.
sığorta – sığortalının və ya sığorta olunanın əmlakı, həyatı,
sağlamlığı, mülki məsuliyyəti, həmçinin qanunvericiliklə qadağan olunmayan
fəaliyyəti, o cümlədən sahibkarlıq fəaliyyəti ilə əlaqədar olan əmlak mənafelərinin
müdafiəsi sahəsində riskin ötürülməsinə və ya bölüşdürülməsinə əsaslanan
münasibətlər sistemi;
1.1.2.
təkrarsığorta – sığortaçının sığorta müqaviləsi üzrə sığortaladığı
risklərin bütövlükdə, yaxud bir hissəsinin təkrarsığortaçı ilə bağlanmış müqaviləyə
müvafiq olaraq ötürülməsi və ya bölüşdürülməsinə əsaslanan münasibətlər
sistemi;
1.1.3.
sığortaçı – bu Qanun əsasında sığorta fəaliyyətini həyata keçirmək
üçün müvafiq lisenziyaya malik olan, sığorta müqaviləsində nəzərdə tutulan
sığorta hadisəsi baş verdiyi halda qanunvericiliklə və ya müqavilə ilə müəyyən
olunmuş qaydada sığorta ödənişini vermək öhdəliyi daşıyan sığorta müqaviləsinin
tərəfi olan yerli hüquqi şəxs;
1.1.4.
sığortalı - sığorta haqqı ödəyən, sığorta obyektinin sığorta
etdirilməsində sığorta marağı olan sığorta müqaviləsinin tərəfi;
1.1.5.
sığorta olunan – sığorta müqaviləsi əsasında əmlak mənafeləri
sığortalanan şəxs;
1.1.6.
faydalanan şəxs - icbari sığorta qanunvericiliyinə və ya sığorta
müqaviləsinə uyğun olaraq sığorta ödənişini almaq hüququ olan şəxs;
1.1.7.
təkrarsığortaçı – sığorta və ya təkrarsığorta fəaliyyətinə lisenziyası
olan ilkin sığortaçı və ya ilkin təkrarsığortaçı tərəfindən bağlanmış sığorta və ya
təkrarsığorta müqavilələri əsasında sığortalanmış (təkrarsığortalanmış) riskləri
təkrarsığortalayan (təkrarsığortaya qəbul edən) tərəf;
1.1.8.
təkrarsığortalı – sığortaladığı və ya təkrarsığortaladığı riskləri
təkrarsığorta müqaviləsi əsasında təkrarsığorta etdirən (təkrarsığortaya ötürən)
sığortaçı və ya təkrarsığortaçı;
1.1.9.
sığorta nəzarəti orqanı – sığorta sektorunda dövlət tənzimləməsi və
nəzarəti funksiyalarını həyata keçirən müvafiq icra hakimiyyəti orqanı;
6
1.1.10.
sığorta müqaviləsi - sığortalının müvafiq sığorta haqqı ödəməsi
müqabilində sığorta obyektinin məruz qala biləcəyi risklərlə bağlı itkilərin, dəyən
zərərin əvəzinin və ya razılaşdırılan pul məbləğinin müəyyən bir hadisənin baş
verməsi əsasında ödənilməsinin sığortaçı tərəfindən öhdəlik kimi götürülməsi
şə
rtlərinin təsbit edildiyi razılaşma;
1.1.11.
sığorta şəhadətnaməsi - sığorta müqaviləsinin bağlanması faktını
təsdiq edən, sığortaçı tərəfindən sığortalıya və (və ya) sığorta olunana verilən
sənəd;
1.1.12.
sığorta qaydaları - sığorta qanunvericiliyinə uyğun olaraq,
sığortaçının həyata keçirdiyi könüllü sığorta növünün əsaslandığı, sığortaçının özü
tərəfindən və ya sığorta qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş digər qaydada
hazırlanan, həmin sığorta növü üzrə qayda və şərtləri müəyyən edən sənəd;
1.1.13.
sığorta obyekti - sığortalının, yaxud sığorta olunanın qanunazidd
olmayan hər hansı əmlak mənafeyi;
1.1.14.
sığorta haqqı – risklərin qəbul edilməsi və ya bölüşdürülməsi
müqabilində sığorta qanunvericiliyinə uyğun olaraq, sığorta müqaviləsində nəzərdə
tutulan qaydada sığortalının sığortaçıya ödəməli olduğu pul məbləği;
1.1.15.
sığorta məbləği – sığortalanmış risklər üzrə sığortaçının
öhdəliyinin qanunvericilik, yaxud müqavilə ilə müəyyənləşdirilmiş məbləğlə ifadə
olunan son həddi;
1.1.16.
qaytarılan məbləğ – həyatın yığım sığortası üzrə müqaviləyə
vaxtından əvvəl xitam verilərkən sığortaçının sığortalıya ödəməli olduğu pul
məbləği;
1.1.17.
sığorta predmeti – sığorta müqaviləsi üzrə sığortalanan əmlak
mənafelərinin aid olduğu fiziki şəxs, əmlak və ya hal;
1.1.18.
sığorta riski və ya risk – sığorta obyekti ilə bağlı itkilərin və ya
zərərlərin yaranmasına səbəb olan hadisənin baş verməsi və ya halın yaranması
ehtimalı, həmçinin bu ehtimala qarşı sığortaçının üzərinə götürdüyü öhdəlik;
1.1.19.
sığorta hadisəsi – qanunvericiliyə və ya sığorta müqaviləsinə görə
sığorta ödənişinin sığortalıya, sığorta olunana və ya digər faydalanan şəxslərə
ödənilməsi üçün əsas olan, sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddət ərzində
baş verən hadisə və ya yaranan hal;
1.1.20.
sığorta tələbi – sığorta hadisəsi baş verdikdə sığortalının, sığorta
olunanın və ya faydalanan şəxsin sığortaçıya öz vəzifələrini qanunvericiliyə və
sığorta müqaviləsinə uyğun olaraq icra etməsi barədə müraciəti; bu anlayış
təkrarsığorta müqavilələri üzrə təkrarsığortalının təkrarsığortaçıya etdiyi müvafiq
müraciətinə münasibətdə “təkrarsığorta tələbi” kimi işlədilir;
1.1.21.
sığorta ödənişi – sığorta hadisəsi baş verdikdə, qanunvericiliyə,
həmçinin sığorta müqaviləsinə uyğun olaraq sığortaçı tərəfindən ödənilən maliyyə
kompensasiyası;
1.1.22.
şə
xsi tutum – sığorta və ya təkrarsığorta müqaviləsinə əsasən
sığorta riskinin sığortaçının (təkrarsığortalının) öhdəliyində qalan hissəsi;
1.1.23.
şə
rikli sığorta – sığorta müqaviləsi ilə müəyyən edilmiş sığorta
risklərinin birgə sığortalanması və sığorta ödənişi üzrə öhdəliklərin bölüşdürülməsi
7
barədə bir neçə sığortaçının öz aralarında bağladıqları müqavilədən yaranan hüquqi
və iqtisadi münasibətlər mexanizmi;
1.1.24.
Dostları ilə paylaş: |