Sh. Maxmudov «statistika» fanidan o’quv uslubiy majmuasi

Qisqacha xulosalar
Statistik kuzatish statistik tekshirishning birinchi bosqichidir. U tasviriy statistikaning asosi, ommaviy hodisa va jarayonlarni o‘rganishning eng muhim va mas’uliyatli davri hisoblanadi, chunki tekshirishning pirovard natijasi avvalom bor kuzatish jarayonida to‘plangan ma’lumotlarga bog‘liq. Aniqlik, to‘lalik va taqqoslamalik statistik kuzatishning asosiy ilmiy prinsiplari va qonunidir. Statistik kuzatish hisobdan, oddiy bir predmetli kuzatishdan ko‘p jihatlari bilan farq qiladi. Statistik kuzatish har doim ommaviy xarakterga ega, uning obyekti bo‘lib ommaviy hodisa va jarayonlar xizmat qiladi. Hisob esa har bir hodisani qayd etadi, u yakkalantirish, yolg‘izlantirish xarakteriga ega.
Statistik kuzatish uch bosqichga ega: 1) kuzatishni tayyorlash; 2) uni amalga oshirish; 3) kuzatish materiallarini qabul qilish. Ular o‘zaro bog‘langan bo‘lib, ma’lum masalalarni yechadi. Hamma bosqichlarda kuzatish natijasida to‘planadigan ma’lumotlarning haqqoniyligini ta’minlovchi tadbir-choralar amalga oshirilishi kerak. Agarda birinchi bosqichda yechimlar qabul qilish jarayonida nazariy adekvatlikni ta’minlash tadbir-choralari ko‘rilsa, ikkinchi bosqichda ularga qat’iy rioya qilish ustidan uzluksiz nazorat olib boriladi, uchinchi bosqichda esa kuzatish materiallarini har taraflama tekshirish yo‘li bilan ulardagi xatolar aniqlanadi va bartaraf etish tadbir - choralari amalga oshiriladi.

Nazorat va mustaqil ishlash uchun savollar va topshiriqlar

1. 
   Kuzatish maqsadi va vazifalari deganda nimalar tushuniladi?
   
2. 
   Kuzatish obyekti nima va u qanday tartibda chegaralanadi?
   
3. 
   Kuzatish birligi nima? Hisob birligi-chi?
   
4. 
   Kuzatish subyekti nima?
   
5. 
   Senz, milliy standartlar va xalqaro standartlar nima, qanday maqsadlarni ular ko‘zlaydi?
   
6. 
   Kuzatish formulyari nima va uning qanday turlari bor?
   
7. 
   Yo‘riqnoma nima va u nima uchun tuziladi?
   
8. 
   Kuzatish vaqti va joyi deganda nima tushuniladi va qanday tartibda ular aniqlanadi;
   
9. 
   Kuzatish muddati va keskin fursat nima va ular qanday maqsadlarni ko‘zlaydi?
   
10. 
    Statistik kuzatish hisobdan va oddiy predmetli kuzatishlardan qanday farq qiladi?
    
11. 
    Voqealarni qayd qilish vaqtiga qarab statistik kuzatishlar qanday turlarga bo‘linadi, ularni mazmuni nimalardan iborat?
    
12. 
    Hodisalarni hisobga olish usuli jihatidan statistik kuzatish qanday turlarga bo‘linadi?
    
13. 
    Yoppasiga kuzatish nima va qanday turlarga bo‘linadi?
    
14. 
    Qisman kuzatish nima? Monografik tasvirlash-chi, asosiy massivni kuzatish-chi, savolnoma orqali kuzatish-chi; tanlama kuzatish-chi?