Şimali Abşeron sahilləri başdan-başa qaranlığa qərq olub
Yüklə 3,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
düşünməyə başlamışdı. Düzdür, səhhətindən hələ şikayəti yox idi, amma görkəmində... Görkəmində əməllibaşlı, özü də xüsusi bir səylə qulluq eləməyinə baxmayaraq, illərin amansız möhürü izini qoymuşdu.
Nəhayət, qayınatası dinləyicilərinə – arvadına, qızına və kürəkəninə oxumaq istədiyi yeri axtarıb tapdı, kitabı özündən aralı tutub – o, cidd-cəhdlə çalışırdı ki, eynək taxmasın və bu da Raufu yaman əsəbiləşdirirdi – ətrafdakılara razı bir görkəmlə nəzər saldı.
“Elə bil alçaq dağları yaradıb, zalım oğlu, gör bir nə razıdır özündən” – başında bu fikir Rauf səbirsizliklə yerində qurcalandı, otura bilmirdi, amma bu özündən razı “siçanla” vacib bir söhbəti vardı, o yadına düşdü deyən, tərpənmədi.
– Burda Avropa, Asiya, Afrika və hətta qədim astek həkimlərinin, əlkimyagərlərinin və türkəçarələrinin bizə qədər gəlib çatmış dava-dərman və ədviyyatı reseptləri toplanıb. İstəyirsizsə, onlardan bir neçəsini oxuyum sizinçün?
Qayınata qədim əlkimyagərlərdən birinin reseptini oxumağa başladı. O, aramla oxuyur, mətndəki çətin sözləri izah eləməkçün tez-tez dayanırdı. Diləfruz xanımla Xalidə çox diqqətlə qulaq asırdılar.
Əlkimyanın sehrli maddələrinə əl atmadan bəzi əşyaları qızıla və başqa qiymətli daş-qaşa çevirməyi pis bacarmayan Rauf da özünü elə göstərirdi ki, guya diqqətlə qulaq asır. Əslində isə öz mənzilini dəyişmək barədə fikirləşirdi: götür-qoy eləmək üçün söhbəti necə və haradan başlasın.
– Hə, bax, bu çox maraqlı şeydir; gənclik iksiri. – Qayınatasının bu sözləri onu fikirdən ayırdı. – İnsanı iyirmi-otuz yaş cavanlaşdırır. 143
Belə bir şey müasir təbabət elminin heç yuxusuna da girməz!
– Sizdə resepti varsa, verin, 2 nömrəli aptekdə mənim yaxın bir dostum işləyir, – deyə Rauf gülümsəyərək Xalidəyə göz vurdu.
Məzəli atmacaları baş tutanda onun özünə də ləzzət eləyirdi. – O, yarım saatın içində növbədənkənar, sizinçün həmin dərmanı hazırlayar, siz də içib cavan tələbə olarsız.
Qayınatası Raufun atmacasını cavabsız qoymadı: – Harda, aptekdə? – o, pıqqıldayıb istehza ilə irişdi. – İnanmıram belə sifarişi qəbul eləyən tapılsın: son dərəcə qeyri-adi inqrediyentlərdir:
“xoruzun ilk banı qəbiristanlıqdan dərilmiş zirə, arı balında qarışdırılıb döyülmüş bahar ekstraqonu ilə cövüz...
– Bir də yəqin ki, bir parça şeytan dırnağı, ya da onun quyruğunun tükü, – deyə qayınana sehrli iksirin tərkibini təsvir edən bundan əvvəlki mətnin sonluğu ilə ərinin nitqini tamamladı.
Qayınata çox ciddi tərzdə etiraz etdi: – Yox, burda şeytanın adı çəkilmir, – amma əvvəlcə kitabdakı mətni diqqətlə gözdən keçirdi, – elə onsuz da tərkibi çox mürəkkəbdir.
– Yaxşı bəs o ekstraqon nə olan şeydir? – deyə Xalidə maraqlandı. – Demişdin, amma yadımdan çıxıb.
– Bu, tərxunun latınca adıdır. Rauf heyrətini gizləyə bilmədi:
– Bazar doludu onunla, nə qədər istəyirsən, buyur, al! Biz elə bu gün də yemişik ki... Yəni bizim o həmən tərxundan?
– Bəli, həmən tərxundan. Elə zirənin özü də bizdə bitir; Bakı ətrafında sahil boyu zirə kolu çox olur.
– Elədir, dəniz qırağında olmağına olur, amma qəbiristanlıqda, çətin ağlım kəsir, – Raufun adəti idi, çap edilmiş sözə həmişə şübhə ilə yanaşardı. – Yazmağa nə var, götürüb yazıb: qəbiristanlıqdan dərilmiş... Zalım uşağı bilir nə yazır? Get axtar.
Qayınata səhifəni çevirərək fikri dağınıq halda ona cavab verdi: – Məsələ zirədə deyil. Ən vacib və ən əsas şey axırda göstərilir, özü də bu, nə şeytan dırnağıdır, nə də div ürəyi... – o susdu, böyük maraq və intizar içində bu sehrli tutyanın adını eşitməyə tələsənlərə aramla göz gəzdirdi.
– Hər nədirsə, görünür, defisit şeydir, – deyə Rauf fikirləşdiyini dilinə gətirdi. – Yoxsa, camaat indi çoxdan bu reseptin üzünü köçürüb qaçmışdı cavanlaşmağa. Bir dənə də qoca qalmamışdı.
144
– Ola bilər, amma burda yazır ki, bu dərmandan hətta real tarixi şəxsiyyətlər də istifadə ediblər. Məsələn, II Ramzes, Assurbanipal, Ulu Karl… “Və onların gözləri alışıb yandı, qollarına və bellərinə güc gəldi”. – Qayınata gözünü kitabdan qaldırıb gülümsündü. – Əlbəttə, bu, elmi xəbərdən daha çox reklama oxşayır, amma elə mənim yadımda qalan, həmin o tarixi şəxsiyyətlər həqiqətən də çox yaşayıblar, ömürlərinin axırına kimi də qıvraq olublar, özü də cavan görünüblər.
– Ağzınızda padşah deyirsiz, görünər də. – Rauf bunu tam ciddi dedi. – Bütün dövrlərdə belə olub, belə də olacaq. Biz onların yerişini yeriyə bilmərik… Siz oxuyub qurtarmadız, quyruğu qaldı.
Dediyiniz o iksiri hazırlamaqçün daha nə lazımdır?
– Kərgədan buynuzu. Onu öküz saatı vaxtı həvəngdə yaxşıyaxşı döyüb, həmin o deyilən ekstraqonla, zirə ilə, cövüzlə və balla əməlli-başlı qarışdırmaq lazımdır. Hə, bir də dörd misqal ağırlığında qızıl pul lazımdır. Vəssalam, şüttamam.
– Nə vaxtı dediz, öküz saatı vaxtı, onu nə təhər başa düşək? Üzr istəyirəm, bircə dəqiqə, – Rauf qeyd dəftərçəsini çıxarıb yazmağa başladı. – İşdəkilərə danışmaq istəyirəm, bizim uşaqların xoşu gəlir bu cür maraqlı şeylərdən. – Eşitdiyi bu söhbəti o, heç kimə danışmaq fikrində deyildi. Sadəcə olaraq, öz hərəkətlərini, hər ehtimala qarşı, izah eləmək onun adəti idi.
– Öküz saatı gecə saat ikidir. – Zirə yayda çiçəkləyir, deməli, saat hansı qayda ilə götürülür – adi qayda ilə, yoxsa yay qaydası ilə?
– Məncə, yay qaydası ilə… Ala, kitabı, götür, rahat-rahat köçür.
– Yox, Siz elə, yaxşısı budur, öz sözlərinizlə deyin, yazım, – deyə Rauf ondan xahiş elədi. – Yoxsa qəribə-qəribə sözlər var orda.
Deməli belə, tərxun yerinə qədər deyəsən hamısını yazmışam. Gərək ki, düppədüz olsun… – Bir də kərgədan buynuzu. Onu da yazır, gərək həvəngdə lap narın olanacan döyəsən… – Hansı buynuzunu?
– Başa düşmədim. Necə yəni hansı? – Sağını, solunu? Yoxsa hər ikisini?
Qayınata təmkinlə, heyrətini əsla büruzə vermədən: – Fərqi yoxdur, – dedi, – hansı oldu, olar.
Süfrəyə çay gəldi. Diləfruz xanım da elə bil bunu gözləyirmiş kimi birdən dilləndi: – Maraqlıdır, adam bir sınaya, bəlkə, doğrudan da, təsiri var?!
145
“Sən Allah, sən bir bu qartımış toyuğa bax, könlündən cavanlaşmaq keçir. – Bunu, əlbəttə, Rauf dilinə gətirmədi, çayındakı limonu əzə-əzə özü-özünə fikirləşdi. – Hər işim düzəlmişdi bircə elə bu qalmışdı”.
– Görünür, mən yazda Afrikaya səfərdən nahaq imtina eləmişəm – qayınata arvadına baxıb gülümsədi. – Cavanlaşmaq imkanını əldən vermişəm gedib.
– Özün deyirdin ki, putyovka çox bahadır, – deyə arvadı getməməyinin səbəbini onun yadına saldı. – Bir ətək pul ver, gəzdiyin də cəmi-cümlətanı üçcə ölkə.
Qayınata gülümsədi: – Hə, cəmi-cümlətanı. Amma gör necə ölkələrdir də: Madaqaskar adası, Tanzaniya, Keniya. Özü də Serenqoti, Nqoronqoro qoruqlarını gəzmək şərtiylə… Siz bunu heç təsəvvür eləyirsiz?
Rauf xaricə putyovka söhbətinin uzanmasını heç istəmirdi. Odur ki, tez bu mövzunu yekunlaşdırdı:
– Əvvəla, yazda siz bu resepti bilmirdiz – dedi. – İkincisi də ki, kim sizə icazə verərdi kərgədan öldürəsiz, indi daha Afrikada hamı ağıllanıb; qəzetlər hər gün bu barədə yazır.
Qayınata razılaşdı onunla və barışdırıcı tərzdə dedi: – Zarafat eləyirdim. Lap əlimdə lisenziyam ola, icazə versələr mənə, kərgədana mən güllə atmazdım.
– Maraqlıdır, görəsən onun ətini yeyirlər? Bu sual, qayınatanı çaşdıran kimi oldu və maraqla Raufa baxıb dedi:
– Bilmirəm, – sonra da tez əlavə elədi: – Amma ola bilsin ki, əti yeməlidir… Niyə soruşursuz ki? – Heç, elə-belə, maraqlıdır, – Rauf öz-özündən razı qalmışdı ki, axır ona çətin bir sual verə bildi. – Bu vəhşi heyvandan, deyirəm, nə isə bir xeyir də olmalıdır, ya yox?!
Qayınata çevrilib divar saatına baxdı; bu o demək idi ki, yeməkdən sonra yatmağın vaxtı yaxınlaşıb. Rauf da baxışı ilə arvadını tələsdirdi. Amma o buna əhəmiyyət verməyib, başladı anası ilə stolun üstündəki qab-qacağı yığışdırmağa.
İndi, qarşıda cavanlaşmaqçün belə gözəl imkanlar açıldığı bir vaxt mənzilləri dəyişmək məsələsi ona çox xırda bir iş kimi görünürdü. Amma buna baxmayaraq o, söhbəti açdı, fikrini təfsilatı ilə izah elədi.
Qayınatası onun sözünü kəsmədən qulaq asırdı. Rauf mənzilləri dəyişməyin hər iki tərəf üçün xeyirli olduğunu deyəndən sonra da o, bir müddət dinmədi, nəhayət, dalğın halda kitabı vərəqləyəvərəqləyə:
– Bax, – dedi, – bu da maraqlı şeydir. Heyvanların dilini başa düşməyi öyrənmək olar. Məncə, çox faydalı davacatdır. Oxuyum?
Rauf təəssüblə, bir az dilxor, başını yırğaladı: 146
– Mən burda ciddi söz danışıram, demək olar ki, sizin nəvələrinizin taleyi həll olunur, siz isə başlamısız ki… Axı heyvanlarla danışmaq kimin nəyinə lazımdır?
– Burda onlarla danışmağın üsulu göstərilmir, – deyə qayınatası onun sözünə düzəliş verdi. – Görünür, bu, heç mümkün də deyil.
Heyvanları yalnız başa düşmək olar. – Çox qəribədir, – qayınana söhbətə qarışdı. – Axı bu mənzilləri dəyişmək sizin nəyinizə lazımdır? Sizin də mənzil pis deyil, düzdür, mərkəzdə deyil, amma özünüz həmişə deyirdiz ki, oranın havası əladır. Qoca vaxtı bir yerdən başqa yerə köçmək çox mürəkkəb məsələdir, təkcə elə mebelləri burdan ora, ordan bura daşımaq nə deməkdir, mən bilirəm, hələ kitabları demirəm – iki min nüsxə kitabdır, zarafat deyil. Biz burda otuz il yaşamışıq, ən yaxşı günlərimiz bu divarların arasında keçib. – Onun səsi titrədi, tutqun və məsum baxışlarla ərinə baxıb susdu. Bu baxışlar Raufun ətini ürpəşdirdi. Qayınanası yaşda adamlarda hər cür incə-mincəliyi o, ədəbsiz riyakarlıq hesab eləyirdi.
– Siz məni başa düşmədiz, – Rauf səbirlə başladı təzədən izah eləməyə. – Biz sizinlə mənzillərimizi dəyişdirməyi yalnız sənədləşdirəcəyik, başa düşürsüz, sənədləşdirəcəyik. Hüquqi cəhətdən, yəni kağızda, biz dəyişirik mənzillərimizi, amma əslində yox. Kim indiyəcən harda yaşayıb, orda da yaşayacaq. Ancaq biz, – o, başının işarəsi ilə dinməzcə gözlərini divara zilləyib durmuş arvadını göstərdi, – iki balaca ilə bu evə yazılacayıq, siz isə ora. Rufatik də sizinlə ora yazılacaq. Allaha şükür, on altı yaşı tamam olub, yekə kişidir daha, pasport alıb. Özünüz təbrik elədiz ki, o gün.
– Yaxşı, indi ki, hər kəs öz evində qalır, onda bu dəyiş-düyüşün mənası nədir? – “Aqillər buyurub ki, şeylərin dərin mənası o saat dərk edilmir”.
– Qayınata kitabdan bu kəlamı oxuyub güldü. – Təsadüfə bax! – O, üzünü arvadına tutub, – axı Rauf, – dedi, – hər şeyi sənə başa saldı: hələlik hər şey öz əvvəlki qaydasında qalacaq, amma sonra o, ailəsi ilə bura köçəcək, Rufatik isə onların mənzilində qalacaq.
Diləfruz xanım bu söhbətdən hələ də bir şey başa düşə bilmirdi: – Sonra, yəni nə vaxt?
Qayınata başını qaldırdı və gülümsəyərək arvadına baxdı. – Özün də gileylənirsən ki, qocalmışam. Hər şeylə maraqlanırsan, cavanlığında necə idinsə, o cür də qalmısan. Bu, çox mürəkkəb bir hüquqi əməliyyatdır, sən də istəyirsən ki, ondan baş çıxarasan. – O, çevrilib bir də divar saatına baxdı: bu da o demək idi ki, daha gecdir, yatmaq vaxtıdır. Ayağa qalxıb bənizi qaçmış qızına yaxınlaşdı və hansı hissin təsiriləsə onun başını sığalladı.
– Ürəyini sıxma, hər şey yoluna düşəcək. Raufun yanından keçəndə o, başının hərəkəti ilə onunla sağollaşdı və yataq otağına keçib qapını arxasınca örtdü. Rauf diqqətlə kitaba göz gəzdirdi, sürtülmüş dəri cildini açdı və fikirlifikirli köhnə perqament səhifələri vərəqlədi; oradakı mətnlər adi adamçün anlaşılmaz idi. Rauf 147
yatsaydı, heç yuxusuna da girməzdi ki, bu kitab onun həyatını necə kökündən dəyişəcək; buna baxmayaraq o, kitabı aparıb kitab şkafının ən yuxarı rəfində gizlətdi.
Çünki istəmirdi ki, onu başqa bir kimsə görsün. Kitabı götürüb aparmağa isə cürəti çatmadı. Qayınatası, ümumiyyətlə, mülayim olsa da, kitaba görə aləmi dağıdardı. O ki qaldı qayınatasının onun təklifini cavabsız qoymasına, bu, Raufu qətiyyən narahat etmirdi.
Çünki əvvəl-axır həmişə onun dediyi olurdu. Evlənəndən sonra ilk vaxtlar, arvadının valideynləri hələ nə qədər ki, cavan və sağlam idilər, Rauf çox səy göstərməli olurdu. Lakin indi, otuz il keçəndən sonra onun arzuları bütün müqavimətləri asanlıqla qırıb atırdı.
“Əlbəttə, o, alim adamdır, ağıl dəryasıdır və sairə və ilaxirə, amma zəmanə adamı deyil, həyatdan uzaqdır. Mən olaydım onun yerinə!..” Qayınatasının saysız-hesabsız elmi adlarını və dərəcələrini yadına salıb Rauf dərindən kədərli bir ah çəkdi və onun bu ahı hədər getmədi, çünki üzbəüz oturmuş arvadı bunu öz payına götürdü, çünki bir az əvvəl o, ərinin başladığı söhbətə nəinki qoşulmamış hətta açıq-aşkar yaxasını kənara çəkərək, bir növ, ərinə xəyanət eləmişdi.
Qaşqabağını töküb oturmuş arvadının görkəmi onu qoymurdu fikrini cəmləşdirsin. Odur ki, Rauf qalxıb qayınatasının iş otağına keçməli oldu: o biri otaqlara nisbətən bura onun daha çox xoşuna gəlirdi. Qapını arxasınca örtüb, hələ qayınatası ilə söhbət zamanı başında yaranmış planın bəzi detallarını xəyalən dəqiqləşdirməyə başladı. Bu otaqdan göy dəniz və Bir may münasibətilə rəngbərəng bayraqlarla bəzədilmiş gəmilər görünürdü. Ancaq pəncərədən gah quşların həyəcanlı civiltisi, gah da körpə yarpaqların xışıltısı eşidilirdi; bu da o demək idi ki, tələsmək lazımdır – bahar gəlib.
O, qonaq otağına qayıtdı. Arvadı ilə qayınanası kinodan qayıtmış uşaqları yedirdirdilər. Səbrini basıb gözləməli oldu. Yemək mərasimi qurtaran kimi, elan elədi ki, evə getmək vaxtıdır və bu da arvadının ürəyindən olmadı.
Dəhlizdə onlar qohumları ilə rastlaşdılar. Qayınatanın bacısı oğlu Kamil idi – arvadı ilə təşrif gətirmişdi.
O, hər şənbə dayısına baş çəkirdi. Halbuki, Raufun fikrincə, buna heç bir ehtiyac yox idi, çünki son üç ili, bacıoğlu aspiranturanı qurtarandan sonra, hər ikisi bir institutda işləyirdi və dayısını işdən sonra evə ötürəndə dərin bir məhəbbətlə sevdiyi xalası ilə demək olar ki, hər gün görüşürdü. Onların bir idarədə işləmələrini Rauf ehtiyatsızlıq kimi qiymətləndirirdi, amma nə qayınatası, nə də Kamil onun fikri ilə heç hesablaşmırdılar. Kamil dayısı ilə hətta bir mərtəbədə işləyirdi, bu da ki, Raufun fikrincə, ictimaiyyəti daha artıq qıcıqlandırırdı. Hərçənd bu üç ildə bir dəfə də olsun onların ünvanına qohumbazlıq üstündə, himayədarlıqla əlaqədar ittiham irəli sürülməmişdi, Rauf uzaqgörən bir adam kimi yaxşı bilirdi ki, gec-tez onlardan biri özünə başqa yerdə iş axtarmalı olacaq. Və bu lovğa, özündən razı gəncə ürəyinin dərinliyində gizli bir kin bəslədiyi üçün arzu eləyirdi ki, bu əhvalat onun müdafiəsindən əvvəl baş versin.
– Tacir oğlanlara eşq olsun! – Kamil qəsdən onu xüsusi bir təntənə ilə salamladı və Raufun görüşməkçün uzanmış əlini cavabsız qoyub, qarnını sığalladı. – Bunu da ki, xüsusi bəsləyirsən də?
Kamilin arvadı Minarə gülməyini zorla saxladı. O, boylubuxunlu bir qadın idi və onda o qədər şirinlik, cazibə var idi ki, Rauf hər dəfə onu görəndə içərisindən mum kimi əriyirdi.
“Gül, gül, – deyə o, Minarənin gülümsəyən gözəl dodaqlarına baxa-baxa fikirləşdi, – çox güman ki, lap yaxın vaxtlarda mən sənin o bir dılğır dissertasiyandan ötrü ayın hər iki başı düşüb 148
ezamiyyətdə qalmış lüt-üryan ərindən qədd-qamətli yaraşıqlı olacağam. Onda baxarıq bizim üçümüzdən kim güləcək”.
Birdən Rauf bu yersiz görüşdən heç olmasa bir xeyir götürmək qərarına gəldi. Odur ki, mehriban, xoş bir təbəssümlə Kamilə üz tutub dedi:
– Hə, yaxşı gördüm səni, elə bu gün yadıma düşmüşdün. Sən gəl mənə bir məsləhət ver: bu ovçular cəmiyyəti var ey, ora üzv olmaqçün nə eləmək lazımdır?
– Ovçular və balıqçılar, – Kamil ona dərhal düzəliş verdi və təəccüblə soruşdu: – Sən özün ora üzv olmaq istəyirsən?
– Əlbəttə, özüm. İşim-gücüm qurtarıb, başqası üçün xahiş eləyim?! – Axı mən biləni, ömürbillah sənin ovdan zəhlən gedib, üstəlik, təbiətin gözəlliyini də heç vaxt duymamısan. Birdən nə oldu ki, ovçuluq eşqinə düşdün. Səhv eləmirəmsə, biz səninlə gərək ki, bir dəfə ova getmişik. Lənkəran tərəfə deyəsən, hə?
Rauf on il əvvəl qayınatası və Kamillə bir yerdə Qızılağac qoruğuna getdiklərini xatırladı və qanı qaraldı:
– Onun harası ov idi?! – Həmin səfərdən o, dilxor qayıtmışdı. Kənardan baxanda bu, həqiqətən ova oxşayırdı. Qayınatası ilə Kamil lap yaxın məsafədən sakitcə durub onlara tamaşa eləyən heyvanlara avtomat beşaçılan tüfənglərdən atəş açırdılar. Yaralı marallar, ceyranlar yüz-yüz əlli metr qaçandan sonra yavaş-yavaş yerə sərilirdilər. Onlar yuxulu vəziyyətdə heç nə görmür, heç nə eşitmir, dərilərinə xüsusi rəngli işarə qoyub, yuxu güllələrinin dəydiyi yerə leykoplastr yapışdıran adamlara məhəl qoymurdular. Bütün günü beləcə davam elədi. Buterbrodlarını da ayaqüstü yedilər.
Sonra Rauf ocaq qalamaqçün xeyli çır-çırpı, quru budaq yığdı və bıçağını çıxarıb quzudan azca böyük maral balasını kəsmək istədi ki, kabab çəksinlər. Kamillə qayınatası onu kənara itələyib bir hayküy saldılar, bir hay-küy saldılar, elə bil o, bıçağı onların babaları Qəzənfərin ürəyinə sancmaq istəyirmiş, Rauf bərk incimişdi, çıxıb gedəcəkdi də, maşın dayanacağına cəmi beş kilometr olardı, amma yol iki yerdə qamışlıqdan keçirdi, qorxurdu ki, aza. O, gələcəkdə çəkiləcək qaz kəməri üçün hazırlanmış beton borunun üstündə oturub fikirləşirdi ki, sən bir dünyanın işinə bax, beş-on manatlıq bir heyvanın üstündə qohuma elə bozarır, az qalır insanlıq sifətindən çıxsın. Rauf həm də bu heyvanpərvərlərdən adi şəhər şəraitində necə əvəz çıxacağını götür-qoy eləyirdi. Elə bu vaxt ağacların arxasından zorba bir qaban (çöldonuzu) çıxdı. Rauf baxıb gördü ki, qoruğun başqa sakinləri, məsələn, marallarla, qızılqazlarla və hətta çaqqallarla müqayisədə bu qəfil qonaq həddindən artıq vəhşidir və 298 natəmizdir. Onun seyrək qara qılla örtülmüş nəhəng cəmdəyi qan sızmış xırda gözlərinəcən palçıq içində idi. Bu cəhənnəm, qılınca oxşayan və qılınc kimi itiuclu, qabağa çıxmış sapsarı iri dişləri adamın canına üşütmə salırdı. Qaban durduğu yerdə birdən niyəsə qəzəblə xortuldayıb Raufun üstünə cumdu. Bir anın içində qabanın niyyətini anlayan Rauf, gözlərindən qan daman vəhşi heyvandan da cəld tərpəndi, amma onunla müqayisədə Rauf zirək çölsiçanı kimi bir şey idi: o, oturduğu borudan cəld sürüşüb dizləri üstə düşdü və iməkləyə-iməkləyə özünü borunun ağzına çatdırdı, bir göz qırpımında deşiyə təpilib yox oldu. Raufun hesablamaları düppədüz çıxdı; qaban borunun içinə soxulmadı, qaz kəmərinin içində görünən dabanlara xarıldaya-xarıldaya, fınxıra-fınxıra təəccüblə xeyli tamaşa elədi, hərlənib fırlandı, sonra dönüb yerində qaldı və birdən elə bil qıçları qırıldı – böyrü üstə yerə yıxıldı; bir az əvvəl dəymiş yuxu gülləsi təsirini göstərmişdi.
149
Borunun o biri ağzından Raufun başı görünəndə, Kamil qəşş eləyib getdi özündən. Qayınata tez, təngnəfəs qaçıb gəldi; o zaman o hələ qaça bilirdi. Qoca bərk həyəcanlanmışdı. O, Raufun üstbaşına yapışmış hörümçək torunu təmizləyə-təmizləyə, onun əhvalını soruşurdu. Kamil isə hey gülür, özünü saxlaya bilmirdi.
İndinin özündə qabanın fınxırtısına oxşayan o gülüş yadına düşəndə Raufun ürəyi bulanır. – Yaxşı, o cəmiyyətə üzv olmaqçün nə lazımdır?
– Yəqin ki, ərizə, fotoşəkil, bir də bəzi arayışlar. Mən çoxdan oranın üzvüyəm, hələ ordu sıralarında olandan. Həm də görünür, orduda qayda-qanun bir az başqa cürdür. Hər halda, öyrənib deyərəm sənə. Amma başa düşə bilmirəm, birdən-birə nə olub sənə, yəni doğrudan ovçuluq həvəsinə düşmüsən?
“Hə, gözlə, bu saat səbəbini açıb deyəcəyəm sənə”, – deyə Rauf ürəyində güldü və ona və Minarənin daha dəhlizdə durmayıb qonaq otağına keçdiyini görüncə, cavab verdi:
– Sən inanma, inanma sən, – o, səsini bir azca qaldırdı ki, Minarə eşitsin onun sözlərini. – Elə bilirsən Rauf elə-belə, adi, maraqsız bir adamdır, ailəsindən başqa heç nə ilə maraqlanmır. Bir gün gələr, başa düşərsən ki, səhv eləmisən, yaxşı tanımamısan məni.
Minarə dönüb dinməzcə Raufa mənalı bir nəzər saldı. Onun sözləri hədəfə dəymişdi. Raufun bütün varlığını qələbə sevinci 299 bürüdü. “Bax belə, hələ siz sonra görəcəksiz analar necə oğullar doğub”.
Kamil söhbəti yekunlaşdırıb dayısı qızı və onun uşaqları ilə görüşüb ayrılmaq əvəzinə, başladı bir az da uzatmağa.
– Əvvəla, mən heç vaxt o fikirdə olmamışam ki, guya səni həyatda yalnız ailə maraqlandırıb, ikincisi də ki... – Rauf imkan vermədi o, sözünü deyib qurtarsın:
– Əzizim, bilirsən nə var, sən ki belə ağıl dəryasısan, niyə dissertasiyanı yazıb qurtarmırsan?! Dörd ildir elə qurdalanırsan. Yaxşısı budur, get özünə bir gün ağla. Xudahafiz. – O, qəhqəhə çəkib bərkdən güldü və tez bayıra çıxdı ki, son söz onunku olsun.
Yüklə 3,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|