Şimali Abşeron sahilləri başdan-başa qaranlığa qərq olub



Yüklə 3,34 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə15/72
tarix31.01.2017
ölçüsü3,34 Mb.
#7257
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   72

müşavirlərim də indi sizin aranızda əyləşib. Onların yekdil fikri belədir ki, Almaniya neft 

almasa, müharibəni davam etdirə bilməz. 

 

Nefti isə biz artıq əldə edə bilərdik. Runşted Krımla Donbası tutub, lakin lap bu yaxınlara 



qədərki zəfər yürüşlərinin əsas icraçısı Quderianın tankları olmadan onun Qafqaz neft 

mədənlərinə doğru irəliləyişi qeyri-mümkündür. Sizin Moskva yaxınlığındakı avantüranız 

nəticəsində biz təkcə tanklardan məhrum olmadıq, həm də təcrübəli sərkərdələrimizi itirdik – 

onlar ruh düşkünlüyünə qapılıblar. 

 

Quderian mənim icazəm olmadan qoşunları geri çəkir, Leeb isə Leninqrad cəbhəsinin şimal 



hissəsindən geri çəkilməyə icazə istəyir. 

 

Bu gün səhər mən onları komandanlıqdan uzaqlaşdırmışam. Sizin məğlubiyyətiniz müharibənin 



əvvəlində əldə etdiyimiz uğurların üstündən qara bir xətt çəkdi. 

 

– Biz Rusiyanın qüvvələrini lazımınca qiymətləndirməmişdik: 



 

hesab edirdik ki, onun 200 diviziyası var. Ancaq indi məlum olur ki, bunların sayı 360-dan artıq 

imiş. Biz həmçinin Stalinin Rusiyanın içərilərindən çəkib gətirə biləcəyi ehtiyatları düzgün 

dəyərləndirməmişik, – araya çökmüş sükut içərisində Qalder qaşqabaqlı halda sözə başlayır, 

lakin fürerin nifrətli baxışları ilə qarşılaşıb dərhal sözünü kəsir. 

 

– Siz dəyərləndirməmisiz, Qalder, biz yox! Siz, Brauxiç və Bok! 



 

– Mən öz qərarım üçün məsuliyyət daşımağa hazıram, – deyə Qalder astadan, lakin qətiyyətlə 

dillənir. – Lakin Moskva yaxınlığındakı uğursuzluq yalnız komandanların yanlış hərəkətləri ilə 

izah edilmir. Biz tamamilə gözlənilməz maneələrlə qarşılaşdıq. Müdafiədə duranlar özlərinin 

strateji baxımdan ümidsiz mövqeyinə qətiyyən əhəmiyyət vermədən, görünməmiş inadkarlıqla 

vuruşurdular. 

 

Bu isə bizim planların gerçəkləşdirilməsinə ciddi əngəl törədirdi. 



 

 

112


Zəruri təchizat yollarını rəqib daim kəsirdi, ən gözlənilməz yerlərdə yolumuzun üstündə 

minalanmış sahələrə rast gəlirdik. Biz hər dəfə manevr sayəsində uğur qazanırdıq, lakin döyüşün 

özündə qalib çıxa bilmədik. Mühasirəyə aldığımız qoşunlar sağlam düşüncəyə və müharibə 

qanunlarına zidd olaraq heç vaxt qətiyyən könüllü əsir düşmürlər. 

 

Mülki əhali bütün çətinliklərə qeyri-insani bir mətanətlə dözür. Bizim kəşfiyyat xidməti dəqiq 



məlumata malikdir ki, Uralda və digər bölgələrdəki zavodlar indi ayda 600-700 tank istehsal 

edirlər. 

 

– Uydurmadır! – Hitler nifrətlə üzünü turşudur. – Müharibə dövründə belə sürət qeyri-



mümkündür! Siz özünüz inanmaq istəmədiyiniz şeyə inanmırsız! Siz qətiyyən inanmağa qadir 

deyilsiz ki, yanacaq ehtiyatlarına malik olmadan Almaniya bu savaşda – motorlar müharibəsində 

qalib gələ bilməz. Mütləq Qafqaz nefti əldə edilməlidir! 

 

Siz və Brauxiç bunu anlamırsız! 



 

– General-feldmarşal! Fon Brauxiç heç vaxt inkar etməmişdir ki,.. 

 

– deyə Qalder sözə başlayır, lakin kəlməsini bitirməyə macal tapmır. 



 

– Keçmiş general-feldmarşal! Və Almaniya quru qoşunlarının keçmiş komandanı, – deyə Hitler 

onun sözünü kəsir. – Ali komandanlığın əmrlərinə laqeyd yanaşmağa görə Brauxiç vəzifəsindən 

kənarlaşdırılmışdır və bu gündən təqaüdə göndərilmişdir. Bu gündən etibarən quru qoşunlarına 

şəxsən özüm rəhbərlik edəcəyəm. 

 

Klyauzevistsayağı boşboğazlıq vaxtı keçib. İndi mənim başlıca vəzifəm Moskva rayonundakı 



qoşunları darmadağın edilməkdən, üstəlik də çaxnaşmaya düşməkdən qorumaqdır. Ən qısa 

məsafəyə bəzi yerlərdə geri çəkilmələr istisna olunmaqla, mən yazadək qoşunların hər hansı 

şəkildə öz mövqelərindən çəkilməsini qadağan edirəm, – bu anda Hitler qəflətən ayağa qalxmış 

Brauxiçə təəccüblə baxıb deyir; – mən sizə hələ söz verməmişəm, niyə qalxdınız? 

 

– Bu qərar ön mövqelərdəki qoşunları dəhşətli məhrumiyyətlərə məruz qoyacaq. Əsgərlərin 



Rusiyada qış kampaniyası keçirmək üçün nə geyimi, nə də sursatı var, – deyə Brauxiç izahat 

verir. 


 

– Çoxları həlak olacaq. 

 

– Əgər Qalderlə Siz Baş qərargaha ildırım sürətli işğal planını sırımasaydınız, bundan qaçmaq 



mümkün olardı. Ya da heç olmasa, bu planı yerinə yetirməyə qadir olsaydınız... Sizin barənizdə 

yanılmışam, Brauxiç. Doğrudanmı, siz anlamırsız ki, ümumi hücum labüd olaraq ümidsizliyə 

qapılmış, döyüşlərdə yorulub əldən düşmüş qoşunların tam məğlubiyyəti ilə nəticələnəcək? 

Bəlkə siz də mənimlə razı deyilsiniz, Qalder? – Qalderin reaksiyasını gözləmədən, Brauxiçə üz 

tutur. – Bir daha sözümü kəsməyin! Yay kampaniyasının aparılması üçün Qafqaza əsas zərbəni 

endirmək məqsədilə “A” ordu qrupu ayrılır. Ona komandanlığı feldmarşal Listə həvalə edirəm. 

“B” ordu qrupu Şərqə – Volqaboyunun iri şəhərlərinə doğru irəliləyəcək. Yay ərzində biz 

həmçinin Leninqradı da tutmalıyıq. 

 

Cəbhənin qalan istiqamətlərində qoşunlarımız müdafiədə qalmalı 141 və yalnız əldə edilmiş 



mövqeləri yaxşılaşdırılmalıdırlar. Bir sözlə, gələn il hücum cəmi iki cinahla 

məhdudlaşdırılmalıdır. Mən başa düşürəm ki, – deyə Hitler Brauxiçə kinayəli bir nəzər salıb, 

sözünə davam edir, – düşmənin paytaxtına təzyiq göstərmədən, konkret bir istiqamətdə cəbhəni 

yarmaq fikri alman generallarının cavanlıqda öyrəndikləri strategiya qanunlarına ziddir. Məncə, 



 

113


Cənuba Hücum planının mühüm qüsuru budur ki, bizim qoşunlar Qara dənizdə rəqibin əsas 

qüvvələri arasında qalacaq. Lakin bu gün bizim başqa çıxış yolumuz yoxdur. Almaniyanın 

ehtiyatlarının məhdudluğunu etiraf etməmək çox böyük və bağışlanmaz səhv olar. Bir daha 

təkrar edirəm: 

 

yalnız Bakı neft mədənləri ələ keçiriləcəyi təqdirdə müharibəni uda bilərik. Qafqazın işğalına ən 



yaxşı qüvvələr yönəldiləcək. 

 

“A” ordu qrupuna əlavə olaraq, təxirə salınmadan Rixtqodenin eskadrilyası, “Ebelveys” dağ-atıcı 



diviziyası, Klebstin 4-cü tank ordusu göndərilməlidir... Aydındırmı, Qalder? Təxirə salınmadan! 

 

Dağ yolu ilə maşın irəliləyir. 



 

– Əgər nəsə fövqəladə bir hadisə baş verməsə, uzağı bir aydan sonra Bakı işğal ediləcək. Lakin 

elə də ola bilər ki, bu müharibənin bu ən böyük mükafatı qalibi yalnız məyus edə bilər, – deyə 

Şults fikirli-fikirli deyir. – Sizinlə bizim vəzifəmiz də məhz buna yol verməməkdən ibarətdir. 

 

Üzləri maskalayıcı torla örtülmüş kiçik hərbi aerodrom görünür. 



 

– Maykopa uçuruq. Fikrimcə, oraya səfər sizinçün faydasız olmaz! 

 

Maykop. Yerə enən təyyarədən Şultsla Polad düşür. Onları qarşılayan esesçi zabitlə salamlaşıb, 



maşına əyləşirlər. 

 

– Neft mədənlərindən sürün! – deyə Şults əmr edir. 



 

Yolun hər iki tərəfində neft hopmuş qapqara torpaq üstündə partlayışın aşırıb-qırdığı budaqlar, 

mancanaq, avadanlıq hissələri atılıb qalıb. 

 

– Çox pis vəziyyətdir, – deyə Şults dişlərini qıcırdaraq dillənir. 



 

Zabit başı ilə təsdiq edir. 

 

– Mədənlərin hamısı sıradan çıxarılıb. Avadanlıqlar, neft kəmərləri, anbarlar partladılıb. Bütün 



quyuları torpaqlayıblar. 

 

Mütəxəssislərin dediyinə görə, neft hasilatını yarım ildən tez bərpa etmək olmaz. 



 

– Peşəkarcasına dağıdıblar, – deyə Şults onunla razılaşır. Bu anda onun diqqətini salamat qalmış 

yeganə buruq cəlb edir. – Görəsən, bu nə əcəb salamatdır? 

 

– Natural ölçüdə modeldir. Bunun üzərində neft institutunun tələbələri təcrübə keçirmişlər. 



 

– Eşitdiyimə görə sabotajçıları həbs etmisiz? 

 

– Maykoplulara kömək üçün Bakıdan göndərilmiş bir qrup təcrübəli neftçi aerodromda lap 



uçuşqabağı yaxalanıb. 

 

Şults fikirli halda keçmiş neft mədənini seyr edir: 



 

– O adamların görkəmləri necədir? 

 


 

114


– Üzr istəyirəm... – zabit sualı başı düşmür. 

 

– Qoy onları az-çox abırlı görkəmdə bura gətirsinlər, yəni demək istəyirəm ki, əyinlərində öz 



paltarları olsun, üzlərini taraş etsinlər... Sonra da əsl peşəkarlar arasından bir, yaxud daha yaxşı 

olar ki, iki nəfər fotoqraf tapın. 

 

Təəccüblənmiş zabit əmri yerinə yetirməyə yollanır. 



 

– Ən xoşagəlməz vəziyyətdən də müəyyən fayda əldə etməyi bacarmaq lazımdır, – Şults Polada 

müraciət edir. – Görün tapa bilərsinizmi, mən nə fikirləşmişəm? Hə... 

 

Polad alnını qırışdırıb cidd-cəhdlə düşünür, sonra aciz-aciz gülümsünür: 



 

– Bilirsiniz, yadıma nə düşdü? Universitetə qəbul imtahanı zamanı müəllim soruşur ki, 

termometrlərin hansı növlərini tanıyırsan. 

 

Abituriyent də cavab verir: böyük, bir də balaca. İndi mən də sizin sualınıza belə mənasız bir 



cavab verəcəyəm: yəqin istəyirsiniz ki, sabotajçıların şəklini çəksinlər. 

 

Şultsun üzündə təbəssüm görünür. O, maraqla həmsöhbətini süzüb soruşur: 



 

– Hə, axı demədiniz müəllim sonra neyləyir? 

 

– Müəllim deyir ki, “söz verirəm, əgər siz bu axmaq cavabınıza buna bənzər bir gic şey də əlavə 



etsəniz, sizə qiymət yazacağam”. 

 

Abituriyent bir az fikirləşib: “orta termometrlər” də olur deyir. 



 

Müəllim də öz sözünün üstündə durur. 

 

– Həmin şəxs universitetə daxil olur? 



 

– Yox, – kimyadan kəsilir, – deyə Polad cavab verir. 

 

Mən heç istəməzdim ki, o adam siz olmuş olaydız. 



 

– Yox, mənlik deyil. Həmin abituriyent Əbülfəz dayım idi... 

 

Bəlkə mən heç o bakılı neftçilərin gözünə görünməyim? Əgər 14 3vaxtilə onlardan hansı biri 



iləsə tanışlığım olubsa, təsəvvür edirəm, indi nə həngamə qopar. 

 

Yaxınlaşan avtobusdan nəzarətçi – “polisay”ların müşayiətilə bir neçə nəfər düşür. Onların 



ikisinin-üçünün yaxasında ordenlər görünür. 

 

Şults bunlarla səmimi görüşür. 



 

– Hər şeydən əvvəl, sizə demək istərdim ki, əsl ustanın işinə mən həmişə hörmət və maraqla 

yanaşıram, – deyə o, mehribanlıqla sözə başlayır. – Bizə dəqiq məlumdur ki, hələ ikicə həftə 

əvvəl bu mədənlər tam gücü ilə işləyirmiş. Siz ağlagəlməz dərəcədə qısa müddət ərzində bütün 

quyuları, neft kəmərlərini, hətta mexanizmləri də sıradan çıxarmısız. Bizim mütəxəssislərin 

fikrincə, mədənlərin bərpası üçün ən azı yarım il lazımdır. Sizcə, bu, real müddətdir? 

 


 

115


– Baxır bərpa işini kim görəcək? – deyə neftçilərdən biri azacaq fikrə getdikdən sonra cavab 

verir. – Yaxşı alətlər lazımdır, bir də işdə səriştəsi olan adamlar... Ancaq yarım ilə çətin... 

 

– Qətiyyən başa düşmürəm, sizin kimi təcrübəli neftçiləri işdən ayırmaq nəyə lazım imiş? Hər 



bir quyunu ayrılıqda söküb torpaqlamaq əvəzinə, mədənləri birdəfəlik partlatmaq olardı. 

Partlayışın nəticəsi heç də indikindən pis olmazdı, həm də daha az zəhmət çəkmək lazım gələrdi, 

– deyə Şults təəccübünü bildirir. 

 

– Necə yəni nə üçün? Partlayış nəticəsində yəqin ki, yanğın törənərdi. Yanğın olsaydı, neft də 



başdan-başa yanıb qurtarardı, elə şəhərə də böyük ziyan dəyərdi! Sonra da bütün bunları gəl 

bərpa elə görüm!.. 

 

– Demək istəyirsiz ki, Maykopda sovet hakimiyyətinin bərpasından sonra daha sizə mədənləri 



bərpa etmək lazım gəlməyəcək? – deyə Şults arifanə tərzdə gülümsünür. – Şults fotoqrafa 

müraciət edir: 

 

Siz işinizdə olun, çəkin, çəkin. Qoy gələcək nəsillər görsünlər ki, diribaş vətənpərvərlər 



Maykopun neft mədənləri necə xarabalığa çevirmişlər. – Dəstə neft buruğunun tədris modelinə 

yaxınlaşır. 

 

Şults həmin buruğun fonunda neftçilərə müraciətlə deyir: 



 

– İlk vaxtlar nefti bu qazma quyusunda çıxaracağıq. Siz çəkin, çəkin! – O, neftçilərin gülümsər 

çöhrələrinə baxıb soruşur. – Siz nəyə gülürsüz? 

 

– Bu ki, modeldir! – Neftçilər avtomat şaqqıltısı altında gülüşürlər. 



 

Nə coraba yumaqdır, nə yırtığa yamaq. 

 

– Şəkillərdə ordenlər görünəcək? – deyə Şults fotoqrafların birindən soruşur. 



 

– Əlbəttə. 

 

Şults neftçilərdən birinin yaxalığına diqqətlə baxıb soruşur: 



 

– Səhv etmirəmsə, ordenlərinizdən biri döyüş ordenidir. Bəlkə yanılıram? 

 

– Düz tapmısız. Fin müharibəsində almışam. Qalanları əmək mükafatlarıdır. 



 

Şults mühafizə rəisinə müraciətlə deyir: 

 

– Onları mətbəəyə aparın, mən indi ora gedirəm. Birdən şəkillər yaxşı çıxmaz, qoy yaxında 



olsunlar. 

 

– Mətbəəyə? – deyə zabit təəccüblə soruşur. 



 

– Bəli, bəli. Mətbəəyə. Yeni əmr alınca onları otaqlardan birinə salıb qapını bağlayın. Hər şey 

aydındır? Fotoqraflar mənimlə ikinci maşında gedəcəklər, – Şults sonra Polada sarı dönür: 

 

– Gedin mehmanxanaya, özünüzü qaydaya salın, dincəlin, iki nəfərin əvəzinə nahar edin. Axşam 



saat 8-də mətbəəyə gələrsiz. 

 


 

116


Mən bu saat ora gedirəm. 

 

Axşamdır. Şults mətbəədə təptəzə qəzet ottiskini açıq-aşkar məmnuniyyətlə gözdən keçirir. 



“Sabahkı” qəzetlər topasından üçdörd nüsxə götürür. Sexdəki mətbəə maşınlarının gurultusunu 

batırmaq üçün uca səslə keşikçilərdən birinə: 

 

– Sabotajçıları redaktorun kabinetinə gətirin,– deyib özü hamıdan əvvəl linotip sexini tərk edir. 



 

Polad ikinci mərtəbəyə qalxanda görür ki, əli avtomatlı üç polisay neftçiləri zəif işıqlandırılmış 

dəhlizə çıxarır. Polada fikir verən olmur. O, mühafizəçilərlə neftçilər dəhlizi burulub gözdən 

itincə gözləyir, sonra asta-asta onların çıxdığı otağa tərəf gedir. Açıq qapının ağzında dayanıb, 

bekarçılıqdan darıxan adamlar kimi içəri boylanır. Neftçilərə məxsus əşyaların yığıldığı bir neçə 

skamyadan başqa otaqda heç nə yoxdur. Polad qalın qara kağız yapışdırılmış pəncərəyə 

yaxınlaşır, pəncərənin qırağında Bakıda dəbdə olan “aerodrom” kepkanı görəndə gülümsünür. 

Arxası qapıya tərəf dayanıb, bir an ətrafı dinşəyir, sonra cibindən tapança çıxarıb, cib dəsmalı ilə 

cəld silərək, onu kepkanın altında gizlədir. Dəhlizə çıxır, pilləkənin yanına qayıdıb, təzədən 

yarıyadək pillələri enir. 

 

Yaxınlaşan addım səslərini eşidib özünü guya pilləkənlə qalxan kimi göstərməyə başlayır. Onları 



aerodromda qarşılamış esesçi zabit pilləkəndə onu ötüb keçir. Polad zabiti saxlayır. 

 

– Deməzsiniz, redaktorun kabineti hansı tərəfdədir? 



 

– İkinci mərtəbədə. Gedək, sizi ötürüm. 

 

Poladla zabit içəri girən vaxt görürlər ki, qalibanə əda ilə gülümsəyən Şults neftçilərə qəzet 



nüsxələrini paylayır. 

 

– Əla şəkillərdir. Hələ bir görün, sistern qatarı fona necə gözəllik verir. Çox çətinliklə tapdıq bu 



qatarı. 

 

Neftçilər çaşqın halda qəzetin birinci səhifəsinə baxırlar. Orada iri şriftlə yığılmış sərlövhə 



diqqəti çəkir. “Maykop mədənlərinin neftçiləri Almaniya mühərriklərini neftlə təmin edirlər”. İki 

böyük şəkildə gülümsəyən Bakı neftçiləri və alman forması geymiş zabitlər görünür. Onlar 

qazma buruğunu əhatə ediblər. Yaxınlıqda sisternlərdən ibarət qatar, yerdə neft ləkələri gözə 

dəyir. 


 

– Oxuyun, oxuyun, – deyə Şults dillənir. – Orada hamınızın adları var. Məqalədə göstərilir ki, 

yalnız təcrübəli neftçilərin köməyi sayəsində mədənləri qoruyub saxlamaq mümkün olmuşdur. 

Yəni mədənlərin xilaskarları siz – böyük Almaniyanın dostlarısınız! 

 

– Bu ki, saxtakarlıqdır! Siz doğrudanmı elə güman edirsiniz ki, belə bir fırıldağa inanan olacaq? 



– deyə neftçilərdən biri hər şeydən əli üzülmüş halda soruşur. 

 

– Dünyanın bütün qəzetləri bu şəkilləri təkrar çap edəndən sonra, fikrimcə, hamı inanar! – deyə 



Şults gülümsəyir. Saatına baxıb deyir: – İndi işə keçək. Sizi dilə tutub-ləmədən, təklif edirəm ki, 

burada bərpa işlərində vicdanla çalışmaqla günahınızı yuyasınız! Əminəm ki, yaxşı başa 

düşürsüz, törətdiyiniz əmələ görə Almaniyanın müharibə dövrü qanunlarına əsasən, edam 

cəzasına məhkum edilməlisiniz. 

 


 

117


– Başa düşmürəm, nəyə görə bizi Almaniya qanunları ilə mühakimə etməlidirlər? – deyə neftçi 

təəccüblə soruşur. – Biz mədənləri sökən zaman Maykopun Almaniyaya heç bir aidiyyatı yox 

idi. Düzdürmü? 

 

– İnandırıcı dəlildir. – Şults səbirsiz halda dillənir. – Ancaq bunun heç bir əhəmiyyəti yoxdur. 



Sizin gələcək aqibətiniz yalnız öz cavabınızdan asılı olacaq. Hə, nə deyirsiz, işləyəcəksiz? 

 

– Neftçilər baxışırlar. 



 

– Təbii ki, yox. 

 

– Onları doğrudan mühakimə edəcəklər? – Polad küçəyə çıxandan sonra, çamadanlarını götürüb 



gələn neftçiləri göstərərək soruşur. 

 

– Sübh tezdən onları güllələyəcəklər. 



 

Neftçilərin aparıldığı üstüörtülü böyük maşını ötüb keçirlər. 

 

Şults özündən razı halda deyir: 



 

– Bu məqalə ilə şəkillərdən çox güclü təbliğat effekti gözləyirəm. 

 

Hə, indi hər şey sizə aydın oldu? 



 

– Bircə şeydən başqa: bu fağırları bütün günü mətbəədə saxlamaq nəyinizə lazım idi? 

 

– Əgər şəkillər çıxmasaydı, təzədən onları gətirmək lazım gələcəkdi. 



 

Sonrası da mən yol verə bilməzdim ki, bu dünyanı o fikirlə arxayın tərk etsinlər ki, borcların 

yerinə yetiriblər, adlarını da soydaşları minnətdarlıqla xatırlayacaq. İndi isə mənfur 

xəyanətkarlar kimi gəbərəcəklər. 

 

Maşında məhbusları keşikçilərdən möhkəm dəmir barmaqlıq ayırır. İki polisay avtomatlarını 



dizləri arasında sıxaraq üzbəüz əyləşib mürgüləyirlər. Maşın hərəkət etdikcə onları yüngülcə 

silkələyir. 

 

Neftçilərdən biri yerindən qalxır, dəmir barmaqlığa söykənərək, çox çətinliklə əlini çıxarıb, 



tapança lüləsini mürgü döyən polisayın çiyninə toxundurur. 

 

– Səsin çıxmasın! Qapını aç! – deyə pıçıltı ilə əmr edir. 



 

Mürgüdən ayılan polisay dərhal yerindən sıçrayıb, avtomatı çəkərək bağırır: 

 

– Öldürrəm! 



 

Boğuq atəş səsi eşidilir: polisayın beyni göyə sovrulur. İkinci gözətçi dəhşət içərisində 

tapançanın lüləsinə baxır. Sonra asta-asta əyilib, tüfəngini maşının döşəməsinə qoyur. Titrəyən 

əlləri ilə barmaqlığın qıfılını açır. 

 

– Öldürməyin məni... 



 

 

118


– Bu yoldaşın ağlı olsaydı, heç ona da toxunmazdıq, – deyə neftçi qaşqabaqlı halda meyitə işarə 

edir. – Aç, tez ol. Maşın gedəgedə atılacağıq. 

 

– Çöldəki qıfılı müşaiyətçi bağlayır! 



 

Neftçi tapança lüləsini polisayın gicgahına dayayır: 

 

– Maşın saxlatdır, xahiş elə, qoy qapını açsınlar. 



 

Polisay cəld başı ilə razılığını bildirib, tavandakı düyməni iki dəfə basır. Maşın dayanır. 

 

– Nə olub? – Metal qapı arxasından sürücünün narazı səsi eşidilir. 



 

– Sakitçilikdir. Yüngülvarı işim var, dözə bilmirəm, – deyə polisay yazıq-yazıq dillənir. 

 

– Eybi yox, dözərsən! 



 

– Deyirəm tökülür də... Sonra özün təmizləməli olacaqsan, – sürücünün təzədən kabinəyə 

qayıtmaq istədiyini görən polisay əlacsız halda çığırır. 

 

– Mən sənə təmizləməyi göstərərəm, – deyə sürücü hirslə metal qapını açır və... üzünə zillənmiş 



tapança lüləsini görəndə səsini xırp kəsir. 

 

Maykop hərbi aerodromunda Şults desantçılar qrupuna son tövsiyələrini verir. Desantçılar 



nəqliyyat təyyarəsinin qaranlıq “ağuşunda” özlərinə yer eləyəndən sonra trapın yanında durmuş 

Şults qrupun komandirinə deyir: 

 

– Heç bir şübhəniz olmasın, Bakıda sizi mütləq tapacaqlar. Bir neçə variantın olması 



uğursuzluğu istisna edir. Çox təəssüf ki, özüm sizinlə uça bilmirəm. 

 

Təyyarə asta-asta sürət toplamağa başlayan vaxt Şultsun maşını da uçuş zolağından aralanır. 



 

Poladı, o, radiostansiyanın otaqlarından birində telefonla danışan yerdə tapır. 

 

Heç bir xəbər yoxdur, – deyə o, Şultsa məlumat verir. – Bütün şəhəri və ətrafları başdan-başa 



axtarıblar. Qaçan neftçiləri gördüm deyən tapılmayıb. Əl-qolu sarınmış üç nəzarətçini bir 

xarabalıqda atıb gediblər, forma və sənədlərini əllərindən alıblar. Maşını isə benzin qurtarandan 

sonra şəhərin 80 kilometrliyində tullayıblar. 

 

Dördüncü mühafizəçinin meyiti də içində... Mənasız bir diqqətsizlik gör nəyə gətirib çıxarırmış. 



 

– Bu, diqqətsizlik deyil, ciddi səhvdir. Özü də mənim səhvim, – Şults qaşqabaqlı halda düzəliş 

verir. 

 

Stul çəkib əyləşir, şifrli mətn hazırlayır. Poladla birlikdə qonşu otağa keçib radioötürücüyə 



yaxınlaşır. Şifrələyiciyə mətni verib deyir: 

 

– Tez şifrələyib, radiomayakla verin. 



 

Maşında Şults qəbuledicini qurub, radiomayakın dalğasını tutur. 

 

– Bu verilişi heç vaxt, heç kəs batırmır, – deyə o, izahat verir. 



 

119


 

– Ancaq heç kəsin də hələlik ağlına belə gəlməyib ki, müəyyən günlərdə və saatlarda musiqi ilə 

eyni vaxtlarda son dərəcə mühüm məlumatlar verilir. Bir qulaq asın... Heç nə hiss etmədiniz. 

Ancaq bax, bu saniyələrdə Bakı qrupuna şifrli əmr verilir ki, yeni göndərdiyimiz dəstənin 

təhlükəsiz yerə enməsini təmin etsinlər. Əgər diqqətlə qulaq assanız, eşidərsiniz ki, musiqi 

fonunda hərdənhərdən sanki əngəllər olur. Özü də bu “əngəllər”i yalnız şifrli mətn ötürülərkən 

eşidə bilərsiniz, həmin siqnallar lentə musiqinin özündən bir neçə dəfə ləng sürətlə yazılır. 

Görürsüz ki, lap sadədir. 

 

Müharibə başlanandan bəri, Avropada heç kəsin ağlına belə gəlməyib ki, bu gözəl proqramı daha 



diqqətlə dinləsin. 

 

Bakı. Bağ evində Lida radioqəbulediciyə yaxınlaşıb radiomayak dalğasını tutur və musiqini 



maqnitofona yazmağa başlayır. 

 

Sonra lap əvvəldən oxutdurur, səslənmə sürətini bir neçə dəfə artırır. 



 

Nəticədə, musiqi rabitəsiz uğultuya çevrilir, bu fonda Morze siqnalları aydın eşidilir. Lida isə 

diqqətlə qulaq asır. 

 

Böyük Qafqaz dağlarında bir kənd. Fərzani axsaya-axsaya kəndin içi ilə gedir. O, yaman qocalıb. 


Yüklə 3,34 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   72




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin