183
SelekSiya aSoSlaRi
VII Bo‘LIM
yo‘l bilan olingan lizin aminokislotasidan bir tonnasi hayvonlar
ozuqasiga qo‘shilsa, o‘nlab tonna hayvonlar ozuqasini tejab qo-
lish mumkin. Inson uchun zarur bo‘lgan mahsulotlarni tirik hujay-
ralardan yoki ular yordamida olish texnologiyasi
biotexnologiya
deb ataladi.
Biotexnologiya jadal rivojlanayotgan fanlar qatoriga kiradi.
keyingi 30 yil ichida turli xil bakteriyalar va zamburug‘lar
faoliyati-
dan foydalanishga asoslangan bir qator yangi ishlab chiqarish
korxonalari paydo bo‘ldi. Mikroorganizmlar metallurgiya sohasi-
da ham “faoliyat” ko‘rsatadi. Rudalardan metallarni ajratib olishda
qo‘llaniladigan odatdagi texnologiyalar tarkibi jihatdan murakkab
bo‘lgan rudalardan keng foydalanishga imkon bermaydi; ularni
qay ta ishlash natijasida juda ko‘p chiqindilar hosil bo‘ladi, atmos-
feraga zaharli gazlar ajralib chiqadi.
Metallar biotexnologiyasida sulfid bakteriyalari minerallarni ok
-
sidlashi natijasida ko‘pchilik rangli metallar va noyob elementlar
eritmalar tarkibiga o‘tadi. Bu usul yordamida
dunyo miqyosida bir
necha ming tonna mis olinadi. Bu mis ana’naviy usulda olinadigan
mislarga nisbatan 2–3 marta arzonga tushadi. Bakteriyalar fao-
liyati yordamida rudalardan uran, oltin va kumush kabilar ajratib
oli nib, zararli elementlar mishyak kabilar zararsizlantiradi.
olimlar bakteriya hujayrasiga ma’lum genlarni,
shu jumladan
odam genini ham kiritish usullarini ishlab chiqdilar. Bu usullar
Dostları ilə paylaş: