Siyasi. İDeolojiler
Yüklə 11,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 21. Y Ü Z Y IL D A L İB E R A L İZ M
|
i ,
' r K lasik Liberalizm M odern Liberalizm İktisadî liberalizm Sosyal liberalizm Bencil bireycilik Gelişmeci bireycilik Faydanın azamîleştirilmesi Kişisel gelişim Negatif özgürlük Pozitif özgürlük Minimal devlet imkân tanıyan devlet Serbest piyasa ekonomisi Yönetilen ekonomi Haklara dayalı adalet Hakkaniyet olarak adâlet Katı liyakatçı anlayış Yoksullara ilgi Bireysel sorumluluk Sosyal sorumluluk Güvenlik ağı refahı Beşikten mezara refah 21. Y Ü Z Y IL D A L İB E R A L İZ M 21. Yüzyıl’da liberalizmin zaferinin tüm dünyada doruk noktasına ulaştığı görülmüştür. Çünkü, piyasa temelli ekonomi ile birleşen liberal temsilî hükümet modeli, 19. Yüzyıl’dan beri tüm dünya da engellenemez bir şekilde yayılmış ve Batı’daki siyasal ve sosyal gelişmeye hâkim olmuştur. Bu görüş, en net biçimde A BD ’li sosyal teorisyen Francis Fukuyama (1 9 8 9 ) tarafından dile getirilmiş tir. Fukuyama’ya göre, “Tarihin sonuna tanıklık ediyoruz; yani, insanoğlunun ideolojik evriminin son noktası ve Batılı liberal demokrasinin nihaî yönetim biçimi olarak evrenselleşmesi.” Bu tezi destekler nitelikteki kanıtları bulmak oldukça kolaydır. 1 9 4 5 ’te faşizmin çökmesinden sonra Batı liberalizmi karşısındaki ana alternatif Sovyet tarzı komünizmdi. Ancak bu alternatif de, Doğu Av rupa’daki 1989-1991 devrimleriyle ortadan kalktı ve zamanla planlama ve müdahalecilik görüşleri nin altını oydu. Afrika, Asya ve Lâtin Amerika’da, rekabetçi parti sistemleri ve piyasa reformlarına yönelik artan ilgiyi de kapsayan bir “demokratikleşme” süreci harekete geçti. Bu süreç, ister ideo lojik rakipleri arasında, özellikle de sosyalizm üzerinde ( “tarihin sonu” teorisyenlerinin iddia ettiği gibi), liberalizmin üstünlüğünün bir yansıması olsun, isterse çok-uluslu şirketlerin hâkim olduğu küresel kapitalist sistemin ortaya çıkardığı bir sonuç olsun (eleştirenlerin uyardıkları gibi), gele ceğin önceden şekillendirildiği görülmektedir. 21. Yüzyıl’da, tüm toplumlar, farklı düzeylerde de olsa, esas olarak liberal gelişme modeline yöneldikçe İktisadî ve siyasî farklılıklar gittikçe ortadan kalkacaktır. Bu, örneğin, “piyasa devleti’nin yükselişi ile kişisel tüketim ve bireysel tercihle ilgili meselelerin ön plana çıkmasında açıkça görülebilir (Bobbit, 20 0 2 ). Tüm bunlarla birlikte, liberalleri yeniden düşünmeye, bazen de görüşlerini gözden geçirmeye zorlayan yeni meydan okumalar karşısında liberal zafer anlayışının, yumuşatılması gereği de göz- |