Toplum Üzerine Bakış Açıları
_____________________ M * Liberaller, toplumu kendi başına bir varlık olarak değil, bireylerin toplamı olarak görürler. Toplumun varlığı, bencil insanoğlunun gönüllü ve sözleşmeye dayalı onayıyla şekillenir. Ancak toplumda uyum ve dengeyi besle yecek nitelikte genel bir çıkarlar dengesi vardır. Muhafazakârlar, toplumu bir organizma, yaşayan bir varlık olarak görürler. Yani toplumun, birey dışında bir varlığı vardır ve bu anlamda bireye önseldir; toplum, gelenek, otorite ve ortak ahlâk bağları ile ayakta durur. An cak Yeni Sağ, bir tür liberal atomizm anlayışını benimser. Sosyalistler, geleneksel olarak, toplumu eşitsiz sınıf iktidarı açısından görürler. Burada İktisadî ve mülkiyetle ilgili olan bölünmeler, her türden daha geniş sosyal bağdan hem daha derin hem de daha gerçektir. Marksistler, toplumun ana belirleyicisinin sınıf çatışması olduğuna inanırlar ve tek istikrarlı, kenetlenmiş toplumun sınıfsız toplum olduğunu iddia ederler. Anarşistler, toplumu sosyallik ve işbirliğine yönelik doğal İnsanî mizaca dayalı olan müdahale edilmemiş do ğal uyum olarak görürler. Sonuçta sosyal çatışma ve uyumsuzluk doğal değildir, siyasal yönetim ve İktisadî eşit sizliğin ürünüdür. Milliyetçiler, toplumu kültürel ve etnik farklılık açısından ele alırlar. Toplumu belirleyen şey, nihaî olarak ortak bir ulusal kimlikte köklenmiş olan ortak değer ve inançlardır. Buradan, çok- uluslu toplumların doğaları gereği istikrarsız oldukları ima edilebilir. Faşistler, toplumu birleşmiş organik bütün olarak görürler. Yani ortak iyiden ziyade, özel iyiye adanmış bireysel varoluş anlamsızdır. Toplum üyeliği katı bir biçimde ulusal veya ırksal zeminlerle sınırlandırılmıştır.
