Söz köNLÜMÜ QƏLƏm etdi (publiSİSTİk düŞÜNCƏLƏR)

223
MƏNƏVİYYATIMIZI AŞAĞILAYAN 
 TELELAYİHƏLƏR
Hər dəfə istəyirəm ki, dilimi və əlimi dinc qoyum, bəzi-bəzi teleməkan 
əhlinin  işlərinə  qarışmayım.  Olmur  ki,  olmur.  Necə  deyərlər,  vicdanım 
əməlli-başlı  məni  narahat  etməyə  başlayır.  Hərdənbir  öz  televiziya 
məkanımızda nə var, nə yoxla maraqlananda dözülməz hallarla qarşılaşırsan 
və görürsən ki, bizim teleməkan əhli baş vurur falçıların, cindarların, iblislə, 
şeytanla sevdaya girənlərin dünyasına… Onlar nə dedi, necə çaldı bizim də 
dırnaqarası  istedadlı  bəzi  aparıcılarımız  başladılar  oynamağa…  Ərindən 
küsən, arvadından boşanan, bic doğub sonra üstündən illər keçəndən sonra 
o uşağı onun-bunun üstünə yıxan, başıpozuq, mənəviyyatı puç nə qədər 
adam istəsən hamısı bu teleməkanlarda var-gəl edir. Sanki bu ölkə başdan-
başa səviyyə cəhətdən nasaz olan adamların ölkəsidir.
Kitab oxumayan, ssenaristlər, rejissorlar, şairlər, yazıçılar, jurnalistlər, 
aparıcılar peyda olub. Kitabı alınmayanlara deyirlər gedin bazarda kartof 
satın. Mən sizdən soruşuram kimin kitabı oxunur? Kitabxanaları toz basır, 
kitab dükanlarında rusdilli kitablar təbliğ olunur, çünki bizim dildə təhsil 
alanlar, demək olar ki, kitaba, qəzetə yaxın düşmür. Elə mühit yaradıblar ki, 
insanlarımızın mənəvi səviyyəsi aşağı düşsün. Ey vətən əhli, yaradıcılığı 
mühit yaradır. Bizim mühitdə olan insanlarımızın çoxu isə aşağı səviyyəli 
televerilişlərdə ilişib qalıb. Vəziyyət elə şəkil alıb ki, öz şəxsi məsələlərini 
də telekanallara daşıyırlar.
Sanki bizdə nə məktəb var, nə ali təhsil, şəxsiyyətinə ziyalı dediyimiz 
insanlarımız da mat-məəttəl susub dururlar bu mənzərəyə. Əlinə mikro-
fon  keçən  bu  insanlar  bilmir  ki,  hər  bir  millətin  mənəviyyat  dediyimiz 
sandıqçası  var.  Bu  sandığı  dolu  olan  xalqlar  bu  dünyada,  Allah  verən 
ömürləri hesabına çox zirvələri fəth ediblər. Kitaba, biliyə, elmə sığınıb iri 
addımlarla irəliyə gediblər. Bizdə isə bəzi teleməkan əhli bizə nəyi təbliğ 
edir? Falçıya, görücüyə, fırıldaqçılara, ev yıxanlara üz tutmağı. Bəli hər bir 
xalqın, millətin ömür boğçasında belə şeylər var. Di gəl ki, onlar bizlər kimi 
bu  kimi  mənəviyyat  aşağılayıcı,  ürək  bulandırıcı,  utancverici  adamların 
dırnaqarası ustalığını teleməkana çıxartmır. Düzdür, sizlər deyə bilərsiz ki, 
belə kəsləri verilişə dəvət etməklə ifşa edirik. Əfsuslar olsun ki, bu ifşa 
deyil, əməlli-başlı təbliğatdır, müasir danışıq dili ilə desək reklamdır. Bu 
bütün millətin obrazını vermir, millət öz ziyalıları ilə sayılır… 

---

224
Televerilişlərdə  millətimizi  qaraçı,  dilənçi,  oğru,  vicdansız  obrazına 
salıblar,  ləyaqətli  adamlardan  verilişlər  hazırlamaq  əvəzinə  şou  xatirinə 
aşağı səviyyəli adamlar tele məkanlarda cövlan edir. Bu verilişlərə baxan-
dan sonra fikirləşirsən, ya İlahi, bu bizik!
Axı gəlin etiraf edək ki, insanlar eyni səviyyəli, eyni dünyagörüşlü dey-
il. Çoxumuz da adımız məktəbdən, ali təhsil ocağından keçə-keçə mənən 
oralardan  heç  nə  götürməmişik,  özümüzə  heç  nə  qazanmamışıq.  Bir  də 
ayılıb görmüşük ömrü yarı etmişik, amma biz hələ də quru yurddayıq, necə 
deyərlər, bir həsirik, bir də məmmədyesir…
Bunun  da  səbəbini  atırıq  taleyin,  bəxtin,  bizi  dünyaya  gətirən  vali-
deynlərin, lap elə Allahın üstünə! Sanki bu teleməkanlar səsinin gücü olma-
yan müğənnilərə, donu bir qarış dizdən yuxarı və bütün günü bizlərə ədəb 
dərsi keçənlərə, evinin, ailəsinin hər nə əyər-əksiyi var açıb aləmə faş edən 
kəslərə xidmət edir. Bütünlükdə millətin, xalqın, ölkənin, məmləkətin, ən 
nəhayət, müqəddəs saydığımız Vətənin taleyini oyun-oyuncağa çevirən bu 
kəslərə nə deyəsən?! Bunlar bizə nəyi təbliğ edir? Nəyi bizim canımıza, 
qanımıza yeritmək istəyirlər? 
Biz axı o kəslərdənik ki, hələ də torpaqlarımız işğal altındadır. Qarabağ 
adlı həll olunmayan acımız var. Biz o kəslərdənik ki, bir qarın çörək üçün 
öz  isti  ocağından  diyarbədiyar  düşmüşük.  Güney  boyda  bir Vətən  acısı 
yaşayırıq. Rusiya adlı bir ölkədə həmvətənlərimiz təhqirlərə, müsibətlərə 
düçar olur, mənlikləri tapdalanır, ləyaqətləri aşağılanır. Dünyanın dörd bir 
yerinə yayılmış həmvətənlərimiz ayrılıq adlı ağrıyla həmdərddirlər.
Bizi isə deyəsən qətiyyən bu kimi acılarımız maraqlandırmır. Vəziyyət 
elə  bir  şəkil  alıb  ki,  bir  çox  ailələrdə  ər  arvadını,  arvad  ərini,  qonşu 
qonşusunu,  qohum  qohumunu  telekanallarla  hədələyir  və  deyir-  “Bax 
mənim filan istəyimi yerinə yetirməsən, filan telekanala gedib səni biabır 
edəcəm…”
Aydın  məsələdir  ki,  ən  səviyyəli  ailələrdə  belə  ürəkbulandırıcı,  kö-
nülyandırıcı söz-söhbətlər olur, çünki ailə özü də bir dövlətdir. İki evlənən 
ayrı-ayrı ailələrdə doğulub tərbiyə alır. Kim desə ki, yox biz iyirmi dörd 
saat bir-birimizə can deyib-can eşidirik, bu inanılmaz bir şey olar. Hər bir 
ailədə xoşbəxt günlər də, acılı-ağrılı günlər də olur. Ailədə yaşayan cütlük 
bir-birinin mənfi-müsbət cəhətlərini duyur, anlayır və bir-birlərinə güzəştə 
gedirlər, bu birliyi ömürlərinin sonuna qədər qoruyub saxlayırlar. Özünü 
digərindən yüksəkdə görən kəs heç vaxt yarısı deyib ailə qurduğu kəslə bir 

---

225
yerdə axıra qədər qala bilməz. Bax belə ailələrin acılarını şouya çevirənlər 
başqalarının bədbəxtliyindən qazanc əldə edənlərdir!
Həyatda  özünə  bir  yer  tutmayan  insanların  faciəsini,  həyatını  şouya 
çevirib  və  onları  ssenariləşdirən,  bununla  özlərini  istedadlı  telejurnalist 
adlandıranlar bilməlidirlər ki, yara ağrıyanda ona duz basmırlar… Sizlər 
isə yaraya duz basıb ondan həzz alanlarsız. Bunun bir adı da manyaklıqdır. 
Manyak elə tutub adam öldürmür ki, bu kimi mənəviyyatı puç edən işlərin 
özü də manyaklığın bir növüdür. Beynini, ağlını, zehnini, şüurunu bu kimi 
işlərə sərf edənlər mənəviyyatımıza bağışlanılmaz zərbə vururlar. Əgər bu 
kimi, insanı aşağılayan telelayihələrə son qoyulmasa, bizlər çox illər belə 
zərbələrin acısını dadacağıq. Kitabdan, bilikdən uzaq düşüb falçı dalınca 
qaçacağıq, dinə yox, mövhumata pərəstiş edib onun əsirinə çevriləcəyik. 
Müxtəlif  sektaların,  yalançı  peyğəmbərlərin  səcdəsində  olacağıq.  Nə  qədər 
gec deyil, ey teleməkan əhlini idarə edənlər, hərəkətə keçin, mənəviyyatımızı 
aşağılayan, mənliyimizi heçə-puça endirən bu dırnaqarası vətən cəfakeşlərinə 
dur deyin! Sonra vallahi, billahi gec olacaq, biz bu biabırçılıqları yığıb-yığışdıra 
bilməyəcəyik. Gəlin sözümüzə, özümüzə, görən gözümüzə hörmət qoyaq. Axı 
bunları bizə Tanrı bəxş edib. Bəxşişi belə qorumazlar…
Ey Vətən əhli, onu da sizlərin diqqətinə ərz edim ki, bəndəniz, yəni 
mən heç kimə öyüd-nəsihət-filan vermək fikrində bulunan deyiləm. Elə içi 
mən qarışıq, bizlərin hər birinin çatışmazlıqları var. Mükəmməl Yaradandır 
deyirlər. 
Yaradan hər birimizin yardımçısı olsun. Sizlərə sağlıq diləyilə yazımı 
tamama yetirirəm. Sağ olun, salamat qalın… 
09.11.2013