Spоrt inshооtlari nazariyasi sport maydonlarining oriyentatsiya va konstruksiyasi hamda o‘lchamlari

100%

Оchiq sport inshootlari, maydonchalar va maydon	34 %
Katta o‘lchamli sport inshootlari	12%
Xizmat ko‘rsatish inshootlari	1%
Ichki yo‘lakchalar va tarqatuvchi maydonchalar	14%
Ko‘kalamzorlashtirish	39%

Maydon tanlashda bosh rejaning umumiy kompozitsiyasi sta- dionning umumiy kompleksiga ta’sir etadi.

STADIONLAR TRIBUNALARI

Tribunalar, ko‘p hollarda, sport arenalari bosh rejalarida ikki yon tarafdan oval ko‘rinishli yoki oval ko‘rinishida quriladi. Bun- da futbol maydoni 69x104 m, aylanma yugurish yo‘lkasi uzunligi 400 m, futbol maydoni va yugurish yo‘lkasi orasida esa ikki yengil atletika sektori joylashgan bo‘ladi. Katta stadionlardagi sport are- nalarida yengil atletika mashg‘ulotlari uchun qo‘shimcha yugurish yo‘lkasining tashqi chegaralari bo‘ylab qo‘shimcha maydonchalar tashkil etiladi.

Tribunalarning sig‘imi stadionning qaysi turga mo‘ljallan- ganligiga qarab, 2,5 dan 100 minggacha o‘rindiq va turish o‘rinlariga ega bo‘ladi. Sportchilar va tomoshabinlar uchun quyidagi tribuna ostida yoki alohida binoda xonalar ajratiladi; sportchilar uchun – ves- tibyulgrelka garderobi bilan, kiyim almashtirish, dush va hojat xonalari, massaj, tibbiyot xonasi, hakamlar va instruktorlar uchun xonalar, dam olish xonasi, bufetlar, sport anjomlarini saqlash xonalari va boshqalar;
Tomoshabinlar uchun – kassa, kuluar, hojatxona, bufet (res- toran), kiosk va boshqalar; Ma’muriy-xo‘jalik xonalari – boshqaruv va muhofaza, anjom- lar va boshqalar.
O‘tirganda va turganda to‘siq ko‘rinishini ta’minlash usullari (qirqim va rejada), tribunalarning to‘lishi va bo‘shashida (tomo- shabin – odamlarni evakuatsiya yo‘llari) ularning turli konstruk- siyalardan shakllanishiga katta ta’sir ko‘rsatadi. Tabiiyki, tribu- nalarning qirqim xarakteri stadionning umumiy arxitekturaviy- fazoviy kompozitsiyasiga katta ta’sir ko‘rsatadi. Zamonaviy sta- dionlarda bir qavatli tribunalarga nisbatan ikki qavatli tribunalarni qo‘llash odat tusiga kirmoqda.
Ikki qavatli qurilmalardan foydalanish tomoshabinlar qatorlarining sport arenasiga yaqinlashishi bilan birga, ikkinchi qavat birinchi qavatning himoya yopmasi ko‘rinishida xizmat qiladi ham- da ikki tomonlama yoritilganlikni va shamollatishni, shuningdek, ikkinchi qavat ostida bir qator qo‘shimcha xonalarni loyihalash imkonini yaratadi. Bunda tribunalar ostidagi xonalar normal o‘lchamlarga ega bo‘lib, xonalardagi odamlar evakuatsiyasini kuchaytiradi, bir qavatli tribunalar ostidagi xonalarning nishab shiplarini to‘g‘rilash uchun ketadigan materiallar iqtisod qilinadi.