Sportva harakatli o’yinlar o’qitish metodikasi

O‘yin qoidasini buzilishi 

---

48 
Stol tennisidagi huquqbuzarliklarning asosiy turlari 
To’pni noto'g'ri o’yinga kiritganligi. 
to'p xatolik bilan qaytarildi; 
zarba berilgandan so'ng parvoz paytida to'p boshqa bir narsaga (to'rdan tashqari) 
tegishi; 
to'p juda qattiq urilib, o'yin stolidan uchib chiqib ketishi; 
to'p ikki marta yoki raketaning orqasi bilan urilgan; 
o'yin davom etayotgan paytda stolni surilib ketishi (masalan, odamga tegib); 
o'yinchi o'yin davomida stolga yoki to'rga tegishi, 
Ishtirokchiga quyidagilar taqiqlanadi: 
- O'yinni ataylab kechiktirish 
- miting natijalariga ko'ra sudyaning qaroriga ta'sir o'tkazish 
- sudya bilan bahslashish 
- ataylab sport anjomlarini buzish 
- O'yinda hakamlar, tomoshabinlar va raqibga nisbatan hurmatsizlik qilish. 
- Qoidalarning birinchi buzilishida sudyaning ogohlantirishi keladi, keyingi 2 
ball ochkolarni buzilishi, 4-qoidadan keyin sudya intizomiy choralar ko'radi. 
Tanlov ishtirokchisining huquq va majburiyatlari: 
Uchrashuv uchun hakam tomonidan taklif qilingan bir nechta to'pni tanlab oladi; 
Uchrashuv boshlanishidan 2 daqiqa oldin o'yin stolida qizib olish imkoni bo’ladi;
Qisqa tanaffus uchun hakamning ruxsati bilan uning o'yin formasini tartibga 
keltirish 
1 daqiqagacha tanaffus qilish, uchrashuvning har qanday yakunlangan o'yinidan 
so'ng, shuningdek, 1 daqiqagacha davom etadigan bitta tanaffus, har qanday 
hisobda yakunlanmagan uchrashuv bilan uchrashuvning har qanday o'yinida, 
o'yin davomida shikastlangan raketka yoki to'pni almashtirgandan so'ng bir 
nechta amaliy zarbalar qilish; 
Agar kerak bo'lsa, to'p o'ynayotgan paytda, ammo uchrashuv boshlanishidan 
oldin hakam bilan shu daqiqani muvofiqlashtirgan holda o'yin maydonchasini 
tark etish. 

---

49 
Hakamlik. 
Hakamlar hay'ati quyidagilarni o'z ichiga oladi: 
❖
bosh hakam, 
❖
bosh hakam o'rinbosarlari, 
❖
bosh kotib, 
❖
bosh kotib o'rinbosarlari, 
❖
sudya kotibi, 
❖
etakchi hakamlar, 
❖
sudya yordamchilari, 
❖
axborot beruvchi sudya, 
❖
shifokor, 
❖
komendant. 
Sudyalarning vazifalari ITTF tomonidan tasdiqlangan qoidalarda ko'rsatilgan. 
Bizni birinchi navbatda hakamlarning to'g'ridan-to'g'ri uchrashuvlardagi 
harakatlari qiziqtiradi, shuning uchun etakchi hakamlar va ularning 
yordamchilariga alohida e'tibor qaratamiz. 
Bosh hakam har bir aniq uchrashuv uchun alohida tayinlanadi. U tik turgan 
yoki o'tirgan holatda tennis stolining chetida joylashgan bo’lishi lozim. 
Yordamchi uning qarshisida o'tiradi. 
Bosh hakamning vazifalariga quyidagilar kiradi. 
❖
Jihozlarning sifatini va o'yin uchun sharoitlarni aniqlash. Agar u talablarga 
javob bermasa, uni bosh hakamga topshirishingiz kerak; 
❖
tasodifiy o'ynaladigan to'pni tanlash; 
❖
tomonlarni aniqlash uchun qur'a tashlash; 
❖
talablardan ma'lum bir chetga chiqish to'g'risida qaror qabul qilish; 
❖
yetkazib berish va tomonlarning o'zgarishini nazorat qilish 
❖
o'yinchilardan bittasi ochko oladimi yoki takroriy takrorlash zarurligini 
aniqlash; 
❖
har bir bo’lim yakunida hisobni e'lon qilish; 
❖
agar qoidalar talab qilsa, o'yinni faollashtirish; 

---

50 
❖