T. C. Firat üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ TÜrk diLİ ve edebiyati anabiLİm dali kirgiz tüRKÇESİnde üNSÜzler ve

 
B. 3. 2. 3. Sonda: 
 
Bazı Arapça ve Farsça’dan alıntı sözcüklerdeki son ses “-b”, birincil olarak korunur: 
qarb (yakın, bir, benzer Ar. qurb), ilab (dudak Far. leb), rubab (rebap Far. rebāb). 
Rusça’dan  alıntı  sözcüklerdeki  son  ses  “-b”,  birincil  olarak  korunur:  gerb  (bayrak, 
arma Rus. gerb < Pol.), qlub (klüp Rus. qlub < İng.), mikrob (mikrop Rus. mikrob < Yun.), 
ştab (kurmay Rus. ştab). 
 
Arapça’dan  Kırgız  Türkçesine  giren  alıntı  sözcüklerde  son  seste  yer  alan  “-b”  sesi, 
tonsuzlaşarak “p” sesine döner: kitep ( kitap Ar. kitāb), tartip ( tertip, düzen Ar tertìb), esep 

 
24 
(hesap  Ar.  óisāb),  coop  (cevap  Ar.  cevāb),  üp  (mirastan  hisse  Moğ.  üb),  arbap  (erbap  Ar. 
erbāb),  sayıp  (sahip  Ar.  ãāóib),  aspap  (esvap  Ar.  eåvāb),  şarap  (şarap  Ar.  şerāb),  şeyşep 
(yatak çarşafı Far. cāy-şeb), tabip ~ tabıp (tabip Ar. ùabìb), talap (talep Ar. ùaleb), tap (sıcak; 
zaman  Far. tāb),  vacip (vacip  Ar.  vācib),  zardep  (mazlum,  korkutulmuş Far.  zerd-āb), azap 
(afet, azap Ar. èaõāb). Ancak; son sesteki bu “–p” ünsüzü, ardından ünlü ile başlayan bir ek 
aldığında yumuşamaya uğrayarak tekrar “-b-” ünsüzüne değişir: kitep + i > kitebi (kitabı Ar. 
kitāb
), coop > coobu (cevabı Ar. cevāb). 
 
Rusça’dan Kırgız Türkçesine giren alıntı sözcüklerin son sesinde bulunan “-b” ünsüzü, 
konuşma dilinde tonsuzlaşarak “-p” şeklinde telaffuz edilir: qlup (klüp Rus. qlub < İng.), ştap 
(kurmay  Rus.  ştab),  gerp  (bayrak,  arma  Rus.  gerb  <  Pol.).  Bu  değişim  yazı  dilinde 
gösterilmez, yine Rusça imlaya uyularak “qlub, ştab, gerb” şeklinde yazılır. 
 
C / J – c / j (Ж-ж) 
 
 
Kırgız Türkçesi alfabesindeki “ж” harfi “c” ve “j” ye karşılık geldiği için iki ses ayrı 
ayrı incelenmiştir: 
C. 1. Tanım: 
 
Ses değeri Türkiye Türkçesi ile aynı olan bu ünsüz; ton bakımından tonlu, çıkış yeri 
bakımından  diş  eti  ön  damak,  çıkış  şekli  bakımından  süreksiz  bir  ünsüzdür.  Hava  yolu 
bakımından  da  ağız  ünsüzüdür.  “ç”  ünsüzünün  tonlusudur.  İki  ünsüzün  (c-j)  birbirine 
karışarak bir solukta çıkmasından dolayı “karışık ünsüzler” grubundan sayılır. Bu ünsüzün iç 
seste  kullanıldığında  kendilerini  oluşturan  bileşimin  ikinci  üyesindeki  sese  (j)  daha  çok 
yaklaştığı da kabul edilir.
55
 
 
C. 2. Türkçe Sözcüklerde:  
C. 2. 1. Görünüm: 
 
Kırgız Türkçesindeki Türkçe sözcüklerde başta ve ortada hem birincil hem de ikincil 
olarak kullanılan bir ünsüzdür. 
C. 2. 1. 1. Başta:  
Örnek:  cötöl  (öksürük),  ceen  (yeğen),  cetek  (yedek),  carıq  (ışık,  aydınlık),  caz 
(bahar),  cibek  (ipek),  col  (yol),  cigit  (yiğit),  cüzük  (yüzük),  caş  (genç),  cabuu  (kapatmak), 
cazuu (yazmak), caraşuu (uygun gelmek), cuunuu (yıkanmak), cattoo (ezberlemek). 
                                                 
55
 Nevin Selen, 
age., s. 108. 

 
25 
Kullanıldığı Durum: 
cV- durumunda kullanılır: carıq (ışık, aydınlık), col (yol), cigit (yiğit), cetek (yedek), 
cötöl (öksürük), ceen (yeğen), cuun- (yıkanmak), catta- (ezberlemek). 
 
C. 2. 1. 2. Ortada: 
Örnek:  öcör  (azim;  inat),  baca  (bacanak),  ece  (abla),  cöcö  (civciv),  acıraşuu 
(ayrılmak),  bılcıroo  (cıvıklaşmak),  acayıp  (acayip  Ar.),  acal  (ecel  Ar.),  acat  (gerek  Ar.), 
acdaar (ejder Far.), acı (hacı Ar.). 
Kullanıldığı Durum: 
VcV- durumunda kullanılır: öcör (azim; inat), acıraş- (ayrılmak). 
-VcV durumunda kullanılır: baca (bacanak), cöcö (civciv). 
VcV durumunda kullanılır: ece (abla). 
-Cc durumunda kullanılır: bılcıra- (cıvıklaşmak). 
 
C. 2. 1. 3. Sonda: Türkçe kelimelerde sonda bulunmaz. 
 
C. 2. 2. Özellikler:  
C. 2. 2. 1. Başta:   
Sözcük  başında  “c-”  ünsüzünün  türediği  görülür:  cüzüm  (  <  üzüm  DLT  I-75;  DTS 
631) (üzüm).
56
  
 
C. 3. Alıntı Sözcüklerde:  
C. 3. 1. Görünüm:  
 
Kırgız  Türkçesindeki  alıntı  sözcüklerde  başta,  ortada  ve  sonda  hem  birincil  hem  de 
ikincil olarak kullanılan bir ünsüzdür. 
C. 3. 1. 1. Başta:  
Örnek:  caal  (cahil  Ar.  cāhil),  caynamaz  (namaz  kılınacak  yer,  seccade  Far.  cāy-
namāz
), caysañ (boyun lideri Moğ.), caliyna ( maaş, aylık Rus. jalovan’e), cañ (savaş, kavga 
Çin.), cañgel ~ ceñgel (orman Far. cengel), cañgüdö (mağaza öncüsü Çin. çcan = öncü, lider; 
ġ
uy
 = mağaza, dükkan), cañcal (kavga, tartışma Çin. – Far.), cañcun (askeri lider, genaral Çin. 
                                                 
56
 Bu ses olayını ünsüz değişimi olarak da kabul etmek mümkündür. Çünkü bazı kaynaklarda, Ortak 
Türkçe olarak verilen ilk şekillerde ön ses “h-” ünsüzünün varlığı kabul edilmektedir. Dolayısıyla Ortak 
Türkçedeki bu “h-” ünsüzünün Kırgız Türkçesinde “c-” ünsüzüne değiştiği savunulur: 
cüzüm ( < hüzüm 
Ortak Türkçe) (üzüm), 
cıyıluu ( < hıγıl- Ortak Türkçe) (toplanmak, birikmek) v.b. (Bkz. Filiz Kılıç, agt., 
s. 233-236). 

 
26 
tszyan
  =  yönetim,  takım;  tszyun’  =  asker),  capaa  (cefa  Ar.  cefā),  car  (yar;  dost  Far.  yār), 
carköp  (kavrularak  pişirilen  yemek  Rus.  jarkoe),  carmaq  (Çin’in  ortası  delik  demir  parası 
Çin.), carmañke (fuar Rus. yarmarqa < Pol.), celetke (yelek Rus. jiletqa), cemcebil (bir bitki 
türü  Özb.),  cooġa  (yoga  yapan,  yogi  Hint.),  coozı  (masa  Çin.  çcotszı),  cosun  (nizam,  kaide 
Moğ.  yosi),  cö  ~  cüy  (küçük  arık,  çay  Far.  cÿ,  cÿy),  cöcö  ~  çöcö  (civciv  Far.  cÿce),  cuban 
(genç,  civan  Far.  cevān),  cuvaldız  (çuvaldız  Far.  cuvāl-dÿz),  cucañ  (lider  Çin.),  cuyqur 
(kurnaz,  iki  yüzlü  Moğ.  zuyġar),  cuma  (Cuma  Ar.  cumèa),  cumla  ~  cumula  (cümle  Ar. 
cumle
),  cülük  (yan  kesici;  dalavereci  Rus.  julik),  cıloo  (yular;  dizgin  Moğ.  cola),  cımpañ 
(hapis,  hücre  Çin.  tszyan’  =  hapis,  fan’  =  suçlu),  cıñ
57
  (560  gramlık  ölçü  birimi  Çin.),  caaz 
(alet, takım Far. cihāz), cılaacın (alıcı kuş için çıngırak Ar. celācel), cubarmek ~ cubarimbek 
(gençken ölen Far. cevān-merg). 
Kullanıldığı Durum: 
cV- durumunda kullanılır: caan (âlem, yaratılış, cihan Ar. cihān), celetke (yelek Rus. 
jiletqa
),  coomart  (cömert  Ar.  cevān-merd),  cuban  (genç,  civan  Far.  cevān),  cıloo  (yular; 
dizgin  Moğ.  cola),  caaz  (alet,  takım  Far.  cihāz),  cımpañ  (hapis,  hücre  Çin.  tszyan’  =  hapis, 
fan’
 = suçlu), cooġa (yoga yapan, yogi Hint.). 
cC- durumunda kullanılmaz. 
 
C. 3. 1. 2. Ortada: 
Örnek: abcat (ebcet Ar. ebced), ücürö (hücre Ar. óucre), ece (hece Ar. hicā’), ecigey 
(bir  çeşit  peynir  Moğ.  eezgey), ecir  (bir kâse  türü  Çin.),  bacıger  (tavsiye  alan  Far.  bāc-gìr), 
byudcet (bütçe  Rus.  byudcet <  Frs.  budget),  ubaacı  ~ ubacı  (sebep Ar. vech),  ubacip  (vacip 
Ar. vācip), çancu (afyon toplama aleti Dung.), çıncır ~ zıncır (zincir Far. zencìr), dörbölcün 
(dört  köşe  Moğ.),  durucma  (milis,  asker  Rus.  drujina),  dücürnay  (nöbetçi  Rus.  dejurnıy), 
kecirnay  (deri,  kösele  Rus.  qojanıy),  qanca  (pipo  Çin.  ġantszı),  macüröö  (gevşek,  kuvvetsiz 
Ar.  mecrÿó),  manca  (pençe  Far.  pence),  marcan  (mercan  Far.  mercān),  mocur  (göçmen, 
muhacir  Ar.  muhācir),  inci  ~  incu  (inci,  boncuk  Çin.),  aycañcuñ  (komutan,  lider  Çin.), 
pacalista (lütfen Rus. pojaluysta), panca ~ manca (beş parmak, pençe Far. pence), panci (beş 
yaşındaki  koyun  Far.  pencei’),  rancı  (darılma,  gücenme  Far.  rencìde),  erece  (kural;  ölçü  ipi 
Far.  rece),  sacda ~  secde (secde  Ar.  secde),  sancıra  (şecere  Ar.  şecere), sancırġa  (süs  Moğ. 
sancalġa
), sarcan (iki metreden uzun, üç arşınlık uzunluk ölçüsü Rus. sajen’), sercant (çavuş 
                                                 
57
 Bu terim, 1910’lu  yıllardan itibaren Isık-Köl bölgesinde afyon yetiştirilmeye başlanmasıyla Kırgızlar 
arasında  yaygınlık  kazanmıştır.  Afyon,  bu  birimle  ölçülmüştür.  (H.  K.  Karasaev, 
Özdöştürülgön 
Sözdör, Kırgız Sovet Entsiklopediyasının Başkı Redaktsiyası, Frunze 1986, s. 113) 

 
27 
Rus.  serjant  <  Frs.),  saramcal  (nihayet,  sonunda  Far.  ser-encām),  taacı  (taç  Ar.  tāc),  tacaal 
(Deccal  Ar.  deccāl),  tacibit  (tecvid  Ar.  tecvìd),  tarcımal  ~  tarcımaqal  (hayat  hikâyesi, 
tercümeihâl  Ar.  terceme-óāl),  tecemel  (anne  sütü  emmeden  büyüyen  çocuk  Moğ.  tedcaml), 
vacip (vacip Ar. vācib). 
Kullanıldığı Durum: 
-VcV- durumunda çokça kullanılır: bacıger (tavsiye alan Far. bāc-gìr), vacip ~ ubacip 
(vacip  Ar.  vācip),  dacaal  (deccal  Ar.  deccāl),  dücürnay  (nöbetçi  Rus.  dejurnıy),  kecirnay 
(deri, kösele Rus. qojanıy), qaracat (masraf, harcama Ar. òarācāt), qocayın (sahip, yönetici 
Rus. hozyain < Far.), qıcalat (utanmak, çekinmek Ar. òacālet), macara (macera Ar. mā-cerā), 
macilis  (meclis  Ar.  meclis),  macusu  (Mecusi,  ateşe  tapan  Ar.  mecÿsì),  macüröö  (gevşek, 
kuvvetsiz Ar. mecrÿó), munacat (münacat; Tanrıya yalvarma, yakarış Ar. munācāt), muracaat 
(müracaat  Ar.  murācaèat),  pacalista  (lütfen  Rus.  pojaluysta),  tacibit  (tecvid  Ar.  tecvìd), 
tecemel (anne sütü emmeden büyüyen çocuk Moğ. tedcaml). 
-VcV durumunda nadiren kullanılır: ubaacı ~ ubacı (sebep Ar. vech), daraca (derece 
Ar. derece), laacı (ilaç, çare, yol Ar. èilāc), erece (kural; ölçü ipi Far. rece), taacı (taç Ar. tāc). 
VcV- durumunda kullanılır: icaza (izin, icazet Ar. icāzet), icara (kira, icar Ar. ìcār), 
icarat  ~  icirat  (Hicret  Ar.  hicret),  ecigey  (bir  çeşit  peynir  Moğ.  eezgey),  ecir  (bir  kâse  türü 
Çin.), ucut (vücut, varlık Ar. vucÿd), ücöt (delil, belgit Ar. óuccet), ücürö (hücre Ar. óucre). 
VcV durumunda kullanılır: ece (hece Ar. hicā’). 
-Cc- durumunda çokça kullanılır: abcat (ebcet Ar. ebced), byudcet (bütçe Rus. byudcet 
<  Frs.  budget),  çancu  (afyon  toplama  aleti  Dung.),  çıncır  ~  zıncır  (zincir  Far.  zencìr), 
dörbölcün (dört köşe Moğ.), küncüt ~ quncut (susam tanesi, küncü Far. quncud), qanca (pipo 
Çin.  ġantszı),  olco  (ganimet  Moğ.  olza),  marcan  (mercan  Far.  mercān),  marca  (“kadın, 
yenge” anlamında Rus kadınlarına söylenen söz Rus.), natıyca (netice, sonuç Ar. netìce), inci 
~  incu  (inci,  boncuk  Çin.),  aycañcuñ  (komutan,  lider  Çin.),  panca  ~  manca  (beş  parmak, 
pençe  Far.  pence),  panci  (beş  yaşındaki  koyun  Far.  pencei’),  rancı  (darılma,  gücenme  Far. 
rencìde
), zabircat (kıymetli bir taş türü Ar. zeberced). 
-cC-  durumunda  nadiren  kullanılır:  ucdan  (vicdan  Ar.  vicdān),  macbur  (mecbur  Ar. 
mecbÿr
), macburiyat (mecburiyet Ar. mecbÿriyyet), macnun (deli olmak; çılgın Ar. mecnÿn), 
tacrıyba (tecrübe Ar. tecribe), sacda ~ secde (secde Ar. secde). 
 
 
 
 

 
28 
C. 3. 1. 3. Sonda: Yaygın olarak kullanılmaz. 
Örnek:  cacuc-macuc  (Yecüc  Mecüc  Ar.  yācÿc  ü  mācÿc),  muqtac  (muhtaç  Ar. 
muótāc
), ġarac (garaj Rus. ġaraj < Frs.), qarc (harç Ar. òarc), qırac (haraç, vergi Ar. òarāc), 
ıqrac (ihraç Ar. iòrāc), tarac (talan, yağma Ar. tārāc). 
Kullanıldığı Durum:  
-Vc  durumunda  kullanılır:  cacuc-macuc  (Yecüc Mecüc  Ar.  yācÿc  ü  mācÿc),  muqtac 
(muhtaç  Ar.  muótāc),  ġarac  (garaj  Rus.  ġaraj  <  Frs.),  qırac  (haraç,  vergi  Ar.  òarāc),  ıqrac 
(ihraç Ar. iòrāc), tarac (talan, yağma Ar. tārāc). 
-Cc durumunda kullanılır: qarc (harç Ar. òarc). 
 
C. 3. 2. Özellikler: 
C. 3. 2. 1. Başta: 
 
Arapça, Farsça alıntı sözcüklerdeki ön ses “c-”, birincil olarak korunur: caal (cahil Ar. 
cāhil),  cabır  (cebir  Ar.  cebr),  cadıgöy  (sihirbaz  Far.  cādÿ-ġuy),  caza  (ceza  Ar.  cezā’),  cazat 
(ceset Ar. cesed), cazira (Arap yarımadası Ar. cezìre), cay (yer Far. cāy), calal (büyük, yüce 
Ar. celāl), calil (büyük, yüce Ar. celìl), camal (cemal, güzellik Ar. cemāl), camı ~ cımı (hepsi, 
bütünü Ar. cemìè), canaza (cenaze Ar. cenāze), cannat (cennet Ar. cennet), canup (güney Ar. 
cenÿb),  canıbar  (canavar  Far.  cān-āver),  can  (can  Far.  cān),  cañgel  ~  ceñgel  (orman  Far. 
cengel),  carıya  (cariye  Ar.  cāriye),  cahil  (cahil  Ar.  cāhil),  cebireyil  (Cebrail  Ar.  cebrā’ìl), 
cemşit (Cemşit Far. cemşìd), ciger (ciğer Far. ciger), cin (cin Ar. cinn), coomart (cömert Ar. 
cevān-merd),  coop  (cevap  Ar.  cevāb),  cö  ~  cüy  (küçük  arık,  çay  Far.  cÿ,  cÿy),  cöcö  (civciv 
Far. cÿce),  cuvaldız  (çuvaldız  Far. cuvāl-dÿz), cumla  ~  cumula (cümle  Ar. cumle), cumuray 
(tamamen Ar. cumle), cumuruyat (cumhuriyet Ar. cumhÿriyyet), cup (çift, çifte Far. cuft), caaz 
(alet,  takım  Far.  cihāz),  cılaacın  (alıcı  kuş  için  çıngırak  Ar.  celācel),  cıldam  (çabukluk, 
çeviklik Far. celdì ), cubarmek ~ cubarimbek (gençken ölen Far. cevān-merg). 
 
Rusça’da  “c-”  ünsüzü  bulunmadığı  için  Rusça’dan  alıntılarda  ön  seste  görülen  “c-” 
ünsüzü  daha  çok  ön  sesteki  “j-”  ve  bazen  de  “y-”  ünsüzünün  değişimiyle  ikincil  olarak 
görülür:  caliyna  (  maaş,  aylık  Rus.  jalovan’e),  carköp  (kavrularak  pişirilen  yemek  Rus. 
jarkoe), carmañke (fuar Rus. yarmarqa < Pol.), celetke (yelek Rus. jiletqa), cülük (yan kesici; 
dalavereci Rus. julik). 
 
Diğer  yabancı dillerden alıntı kelimelerde nadiren olsa da ön ses “c-” korunur: cıloo 
(yular; dizgin Moğ. cola). 
 
Bazı alıntı sözcüklerdeki ön ses “c-” ünsüzü “ç-” sesine dönüşür: çöcö ~ cöcö (civciv 
Far. cÿce), çamadan (sandık, dolap Far. cāme-dān). 

 
29 
 
Bazı alıntı sözcüklerin ön sesinde bulunan “c-” ünsüzü “g-” ünsüzüne değişir: gevhar 
(cevher Ar. cevher). 
 
Bazı  alıntı  sözcüklerde sözcük  başı  “c-  >  ş-”  değişimi  görülür:  şeyşep  (yatak çarşafı 
Far. cāy-şeb). 
 
Bazı alıntı sözcüklerin ön sesinde bulunan “c-” ünsüzünün türediği görülür: cesir (esir; 
dul kadın Ar. esìr). 
Bazı  alıntı  sözcüklerin  ön  sesinde  bulunan  “c-”  ünsüzünün  düştüğü  görülür:  ıldam 
(çabukluk, çeviklik Far. celdì ). 
Bazı  alıntı  sözcüklerde  sözcük  başı  “c-  >  r-”  değişimi  görülür:  daa-rıñ  (yüksek 
dereceli kişi Çin. da = büyük, cen = kişi). 
 
C. 3. 2. 2. Ortada:  
Arapça,  Farsça alıntı  sözcüklerdeki iç ses  “-c-”, birincil  olarak  korunur: abcat (ebcet 
Ar. ebced), icaza (izin, icazet Ar. icāzet), icara (kira, icar Ar. ìcār), icarat ~ icirat (Hicret Ar. 
hicret),  ucdan  (vicdan  Ar.  vicdān),  ucut  (vücut,  varlık  Ar.  vucÿd),  ücöt  (delil,  belgit  Ar. 
óuccet), ubaacı ~ ubacı (sebep Ar. vech), ubacip (vacip Ar. vācip), dacaal (deccal Ar. deccāl), 
daraca  (derece  Ar.  derece),  küncüt  ~  quncut  (susam  tanesi,  küncü  Far.  quncud),  qıcalat 
(utanmak,  çekinmek  Ar.  òacālet),  macara  (macera  Ar.  mā-cerā),  macbur  (mecbur  Ar. 
mecbÿr), macburiyat (mecburiyet Ar. mecbÿriyyet), macilis (meclis Ar. meclis), macnun (deli 
olmak;  çılgın  Ar.  mecnÿn),  macusu  (Mecusi,  ateşe  tapan  Ar.  mecÿsì),  macüröö  (gevşek, 
kuvvetsiz Ar. mecrÿó), marcan (mercan Far. mercān), munacat (münacat; Tanrıya yalvarma, 
yakarış Ar. munācāt), muracaat (müracaat Ar. murācaèat), natıyca (netice, sonuç Ar. netìce), 
panci (beş yaşındaki koyun Far. pencei’), rancı (darılma, gücenme Far. rencìde), erece (kural; 
ölçü  ipi  Far.  rece),  sacda  ~  secde  (secde  Ar.  secde),  tacaal  (Deccal  Ar.  deccāl),  tarcıma 
(tercüme Ar. terceme), zabircat (kıymetli bir taş türü Ar. zeberced), zıncır ~ çıncır (zincir Far. 
zencìr). 
Rusça’da  “-c-”  ünsüzü  bulunmadığı  için  Rusça’dan  alıntılarda  iç  seste  görülen  “-c-” 
ünsüzü  daha  çok  iç  sesteki  “-j-”  ve  bazen  de  “-y-”  ünsüzünün  değişimiyle  ikincil  olarak 
görülür:  byudcet  (bütçe  Rus.  byudjet  <  Frs.  budget),  durucma  (milis,  asker  Rus.  drujina), 
dücürnay  (nöbetçi  Rus.  dejurnıy),  kecirnay  (deri,  kösele  Rus.  qojanıy),  qocayın  (sahip, 
yönetici Rus. hozyain < Far.), pacalista (lütfen Rus. pojaluysta), sarcan (iki metreden uzun, üç 
arşınlık uzunluk ölçüsü Rus. sajen’), sercant (çavuş Rus. serjant < Frs.). 
Diğer yabancı dillerden alıntı kelimelerde az da olsa iç ses “-c-” korunur: sancırġa (süs 
Moğ. sancalġa), tecemel (anne sütü emmeden büyüyen çocuk Moğ. tedcaml). 

 
30 
Bazı  alıntı  sözcüklerdeki  iç  ses  “-c-”  ünsüzü  “-ç-”  ünsüzüne  dönüşür:  meçit  (mescit 
Ar. mescid), ġunça ~ ġımça ~ ġınça (gonca Far. ġonce). 
Bazı  alıntı  sözcüklerde  iç  ses  “-c-”  ünsüzü  “-ş-”  ünsüzüne  dönüşür:  çatıraş  (satranç 
Far. ãadrenc). 
Bazı alıntı sözcüklerde iç ses “-c-” ünsüzü “-g-” ünsüzüne dönüşür: zañgi (zenci Ar. 
zencì ). 
Bazı  alıntı  sözcüklerdeki  iç  ses  “-c-”  ünsüzü  “-z-”  ünsüzüne  dönüşür:  ereze  ~  erece 
(kural; ölçü ipi Far. rece). 
Bazı alıntı sözcüklerde iç seste bulunan ikiz“-cc-” ünsüzlerinin tekleştiği görülür: ücöt 
(delil, belgit Ar. óuccet), dacaal (deccal Ar. deccāl). 
Bazı  alıntı  sözcüklerde  –cC-  durumunda,  iki  ünsüz  arasında  ünlü  türemesi  görülür: 
bacıger (tavsiye alan Far. bācgìr), icarat ~ icirat (Hicret Ar. hicret), ücürö (hücre Ar. óucre), 
macüröö (gevşek, kuvvetsiz Ar. mecrÿó).