T texniki kolleci

T
ərif. İxtiyari boş olmayan nöqtələr çoxluğuna həndəsi fiqur deyilir.
Dem
əli, nöqtə, düz xətt, müstəvilər ayrılıqda və ya bir-biri ilə birləşmiş şəkildə 
götürüldükdə həndəsi fiqur əmələ gətirir. İxtiyari həndəsi fiqurun hissəsi də həndəsi 
fiqurdur. Qeyd ed
ək ki, həndəsi cism, fəzadan səthlə, səthin hissəsi qonşu hissədən 
x
ətlə, xəttin hissəsi isə qonşu hissədən nöqtə ilə ayrılır. Nöqtə və düz xətt. Həndəsənin 
əsas anlayişları nöqtə və düz xətdir. Bu anlayişlar ilkin olduğundan onlara tərif verilmir.
Q
ələmin ucunun kağızda buraxdığı iz nöqtə təsəvvürü verir. Nöqtə latın əlifbasının 
böyük hərfləri ilə işarə edilir. Məsələn, A,B,C.... 
X
ətt nöqtələr çoxluğu olub, sonsuzdur. Hərəkət edən nöqtənin izini xətt kimi təsəvvür 
etm
ək olar. Tarım çəkilmiş ip düz xətt təsəvvürünü verir. Düz xətt ümumi şəkildə iki 

---

44 
β 
α 
nöqtə ilə göstərilir və latın əlifbasının iki böyük hərfi və ya bir kiçik hərfi ilə işarə edilir. 
M
əsələn, AB, DC ....və ya a, b, c.... Düz xətt sonsuzdur. Yəni düz xəttin başlanğıc və 
son nöqtəsi yoxdur. 
A 
B 
a 
Nöqtə və düz xəttin qarşılıqlı vəziyyətini səciyyələndirən aşağıdakı xassələri vardır: 
1. H
ər hansı düz xətt üzərində olan nöqtələr və onun üzərində olmayan nöqtələr 
nöqtələr var. 
2. H
ər hansı iki nöqtədən yalnız və yalnız bir düz xətt keçirmək olar. 
3. 
Düz xətt üzərində hər hansı üç nöqtədən bir və yalnız biri qalan ikisi arasında 
yerl
əşir. 
4. 
İki müxtəlif düz xətt ya kəsişmir, ya da ancaq bir nöqtədə kəsişirlər.
Şüa və parça. a düz xətt üzərində ixtiyari O nöqtəsini qeyd edək. O nöqtəsi a düz 
x
əttini iki hissəyə ayırır. Bu hissələrin hər biri yarım düz xətt və ya şüa, O nöqtəsi isə bu 
şüaların başlanğıc nöqtəsi adlanır. Onda şüanın tərifini aşağıdakı kimi vermək olar: