T texniki kolleci

8.Tərif. Müstəvinin verilmiş nöqtəsindən verilmiş məsafədə olan bütün nöqtələr 
çoxluğundan ibarət həndəsi fiqura çevrə deyilir.
 
A 
M 
E 
B 
F 
Verilmiş O nöqtəsi çevrənin mərkəzi adlanır. Çevrəyə mənsub olan ixtiyari M
nöqtəsindən mərkəzə qədər olan məsafə çevrənin radiusu adlanır. Radius R hərfi ilə 
işarə edilir. Çevrənin iki nöqtəsini birləşdirən düz xətt parçasına vətər deyilir. Məsələn, 
EF 
vətərdir. Mərkəzdən keçən vətərə diametr deyilir. Məsələn, AB diametrdir. Aşkardır 
ki, diametrin uzunluğu radiusun uzunluğunun iki mislinə bərabərdir, yəni AB = 2OM və 
ya AB= 2R. Çevrənin mərkəzi hər bir diametrin orta nöqtəsidir. 
Çevrə hissəsinə qövs deyilir, məsələn AnB və və AmB qövsləri. Bu qövslər AB vətərinə 
söykənir.
n 
B 
A 
M 
9. Tərif. Çevrə ilə əhatə olunmuş müstəvi hissəsinə dairə deyilir. 
R 
O 

---

54 
Bu çevrənin mərkəzi dairənin mərkəzi, radiusu uyğun dairənin də radiusu, diametri isə 
dairənin diametri adlanır. Çevrənin özü isə dairənin sərhədi və ya bir qayda olaraq 
dairənin çevrəsi adlanır. Bu tərifdən asanlıqla görünür ki, çevrə kimi dairə də müəyyən 
xassələri ödəyən nöqtələr çoxluğudur. Beləliklə, dairəyə yuxarıdakı təriflə eynigüclü olan 
aşağıdakı kimi tərif vermək olar. 
Tərif. Müstəvinin verilmiş nöqtəsindən məsafələri verilmiş məsafədən böyük olmayan 
nöqtələr çoxluğundan ibarət fiqura dairə deyilir. 
Dairənin iki radiusu arasında qalan hissəsinə dairə sektoru deyilir. Dairə çevrəsinin 
kəsəninin dairədən ayırdığı hissəyə dairə seqmenti deyilir. Məsələn, MON dairə sektoru, 
EKF isə dairə seqmentidir. 
M N 
F F 
E K 
 
O