T. U. Usmonov, B. C. Mirzayev, I. S. Hasanov mutaxassislikka

yetakchi 
zveno (nasos)dan energiya yetaklanuvchi zveno 
(gidrodvigatel)ga uzatiladi. Bundan tashqari, ish suyuqligi-surkov 
moyi va antikorrozion muhit rolini ham o‘ynaydi.
Yer qazuvchi m ashinalar gidrosistemasida ish suyuqligi sifatida 
neft asosida olingan moylar ishlatiladi.
Ish suyuqliklarining asosiy ekspluatatsion ko‘rsatkichlariga: 
zichligi, qovushoqligi, moylash xususiyati, oksidlanishga, ko‘pik 
hosil bo‘lishiga qarshi va issiqlik-fizik xossalari, gidrosistemaning 
komponentlari bilan birikish xususiyatlari, ishlatish va saqlash 
jarayonlaridagi fizik hamda ximiyaviy tu rg ‘unligi (stabilligi) kiradi. 
2 4 2

---

Ish suyuqligining zichligi uning tem peraturasi va bosimiga 
bog‘liq. Gidrosistem adagi ish suyuqligining temperaturasi oshishi 
bosim ining ko‘tarilishiga olib keladi.
Ish suyuqligining qovushokligi deganda suyuqlikning bir 
qatlamining unda boshqa qatlamlar harakatlanishiga qarshilik 
ko‘rsatisb xususiyati tushuniladi. Qovushoqlik ichki ishqalanish 
kuchlari bilan harakterlanadi va suyuqlikning tem peraturasiga 
bog‘liqdir. Temperatura ko‘tarilishi bilan qovushoqlik kamayadi.
Qovushoqligi kamayganda suyuqlikning qo'zg'aluvchan birik- 
m alardagi zazorlar orqali sezishi ortadi, gidrojihozning hajmiy FIK 
kamayadi, ijrochi m exanizm larning tezligi pasayadi.
Qovushoqligi m a’lum qiymatgacha ortganda suyuqlik oqimining 
yaxlitligida uzilish sodir bo‘ladi, ishning maromi buziladi, ish unumi 
kamayadi.
Moylash 
x u su siy ati-m o y 
pardasining 
uzilishga 
qarshilik 
ko‘rsatish xususiyatidir. Odatda, qovushqoqligi qancha yuqori bo'lsa. 
moy pardasining siljishga m ustahkamligi shuncha yuqori bo‘ladi.
Oksidlanishga qarshi xususiyat-ish lash jarayonida erimaydigan 
cho‘kindilar ko'rinishidagi oksidlanish m ahsullari ajralib chiqishiga 
qarshilik ko'rsatish xususiyati, yuqori tem peraturada havodagi 
kislorod bilan oksidlanishga qarshilik ko‘rsatish xususiyatidir.
Ish suyuqligining ko'pik hosil bo‘lishiga qarshi xossalari 
deganda uning ko‘piklanm asdan havo yoki gaz ajratish xususiyati 
tushuniladi.
Ish suyuqligining chidam liligi-em ulsiya hosil qilish, ya’ni qat- 
lamlanish va unga tushgan suvdan ajralish xususiyatidir.
Ish 
suyuqligining 
gidrojihozlarni 
tayyorlashda 
ishlatilgan 
m etallar bilan birika olishi korroziyaning yo‘qligi, shuningdek, 
suyuqlikning 
0
‘zining fizik-kimyoviy xossalarining turg'unligi bilan 
belgilanadi.