Tabiiy Fanlar fakulteti, Kimyo yoʻnalishi 01/21-guruh talabasi Abdukabirova A’loxonning Organik kimyo fanidan mavzu

II.2. Aromatik aminlarning fizikаviy xossаlаri. spektrаl tаvsifi Kimyoviy xossаlаr.

Arilaminlar o'ziga xos hidli, rangsiz suyuqlik yoki qattiq moddalar bo'lib, suvda yomon eriydi. Molekulasida aminoguruh sonining oshishi bilan ularning eruvchanligi yaxshilanadi. Di va triaminlar suvda yaxshi eriydi. Anilinning IQ- spektrida С N bog'ining valent tebranishlari 1180-1360 srrv1,N-H bog'ining valent tebranishlari esa 3200-signallari <5=1-5 m.h. da rezonanslashadi. Fizikaviy xossalari va spektral tavsifi Arilaminlar o‘ziga xos hidli, rangsiz suyuqlik yoki qattiq moddalar bo‘lib, suvda yomon eriydi. Molekulasida aminoguruh sonining oshishi bilan ularning eruvchanligi yaxshilanadi. Di va triaminlar suvda yaxshi eriydi. Anilinning IQ- spektrida C N bog‘ining valent tebranishlari 1180-1360 sm \N-H bog‘ining valent tebranishlari esa 3200- 3500 snr1 sohalarda kuzatiladi. PMR- spektrida N-H protonining signallari (5 = 1-5 m.h. da rezonanslashadi. Kimyoviy xossalari Aromatik aminlardagi aminoguruh +M - va -I - (+M > -I) effektlarni namoyon qilib, aromatik yadro elektron zichligini oshiradi:

• 
  Fizikaviy xossalari va spektral tavsifi Arilaminlar o‘ziga xos hidli, rangsiz suyuqlik yoki qattiq moddalar bo‘lib, suvda yomon eriydi. Molekulasida aminoguruh sonining oshishi bilan ularning eruvchanligi yaxshilanadi. Di va triaminlar suvda yaxshi eriydi. Anilinning IQ- spektrida C N bog‘ining valent tebranishlari 1180-1360 sm \N-H bog‘ining valent tebranishlari esa 3200- 3500 snr1 sohalarda kuzatiladi. PMR- spektrida N-H protonining signallari (5 = 1-5 m.h. da rezonanslashadi. Kimyoviy xossalari Aromatik aminlardagi aminoguruh +M - va -I - (+M > -I) effektlarni namoyon qilib, aromatik yadro elektron zichligini oshiradi:
  

Asosligi. Arilaminlarda azot atomining erkin elektron jufti elektronga moyil benzol halqasi bilan p, л > tutashish hosil qiladi. Bunday tutashish tufayli erkin elektron jufti delokallashadi va kislotalar bilan reaksiyaga kirishganda uning protonni biriktirib olish qobiliyati pasayadi. Shu bois anilin metilaminga nisbatan qariyb million marta kuchsiz asos blib, uning suvdagi eritmalari kuchsiz (karbonat, sianid, sulfid) kislotalar bilan tuzlar hosil qilmaydi, lakmus va fenolftalein rangini zgartirmaydi. Aminlaming asos xossalari quyidagi tartibda kuchsizlanib boradi: R H I I R-NH2>NH3>C6H5-N-R>C₆H5-N-R > C₆H₅-NH₂>(C₆H₅)2NH >(C₆H₅)₃N