Tafakkur ziyosi
Yüklə 4,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
157
“TAFAKKUR ZIYOSI” ilmiy-uslubiy jurnali 2021/4-son odatlar asosida yoshlarni tarbiyalash, ularda tabiat va uning boyliklariga mehr- muhabbat uyg‘otish, tejamkorlikka o‘rgatish, bog‘-u-rog‘lar, gulzorlar tashkil qilishga undash, ularning qalbida yaxshi xislatlar uyg‘otishdan iborat 2 . Ekologik muammolar hayot - mamot masalasiga aylangan hozirgi davrda umumiy o‘rta ta’limning o‘quv rejasiga kiritilgan ekologiya fani bundan bir necha yil oldin majburiy fanlar ro‘yxatidan chiqarib tashlandi. Akademik litseylarni o‘quv rejasiga ekologiya fani kiritiligan. Umumta’lim maktablarida ekologiya faniga oid materiallar tabiiy fanlar o‘quv rejasiga qo‘shimcha sifatida kiritilgan, masalan 6,7,8 – sinflarda fizika fanini o‘qitish rejasiga ekologiyaga oid soat ajratilmagan, 9,10,11 – sinflarda bir soat vaqt ajratilgan. Fizika fanini o‘qitish uchun umum ta’lim maktablarida 446 soat vaqt ajratilgan bo‘lib, ya’ni har bir sinfni o‘quv rejasida haftada 2 soat fizika darsi o‘tiladi. Fizika fanini umumta’lim maktablarida 446 soat ichida faqat 3 soat ekologiya va atrof muhitni muxofaza qilishga oid materiallar bilan o‘quvchilarni ekologiya bilimiga ko‘nikma hosil qilishi juda mushkul. Shu sababli umumta’lim maktablarida fizika fanini o‘qitish jarayonida o‘quvchilarni ekologiya faniga qiziqish va havas hosil qilish uchun fizika fani o‘quv dasturlariga kiritilgan mavzularni o‘quvchilar ongiga singdirish davomida fizika fani tabiat to‘g‘risidagi fanlardan biri ekanligi, tabiatda kechadigan fizik jarayonlar o‘z navbatida ekologiya va atrof muhitda sodir bo‘layotganligini, o‘quvchilarga atrof muhitni himoya qilishga oid mavzular to‘g‘risida ham tushunchalar berish ehtimolini ko‘paytirish mumkinligi to‘g‘risida fikrlarimizni muhokamaga qo‘ymoqchimiz. Quyida fizika fani o‘qituvchisi 6-sinf o‘quvchilariga fizika fanidan 1-darsni o‘tishi to‘g‘risida qisqacha mulohaza yuritamiz: - O‘quvchilarga 1-dars mavzusi e’lon qilinadi: 1-Dars mavzusi :Fizika nimani o‘rganadi ? Fizik hodisalar. Fizika taraqqiyoti tarixidan ma’lumotlar. - O‘quvchilarga dars rejasi e’lon qilinadi: - Yangi dars bayoni paytida atrof 2 Prof.R.N.Bekmirzayev, dots.B.Sultonov, o‘qituvchi O.Eshtuxtarova. “Uzluksiz ekologik ta’limni amalga oshirish usullari”. Jizzax 2021-y.Tafakkur Ziyosi. 3 Prezident Sh.Mirziyoyevning “Yashil o‘sish va global maqsadlar uchun xamkorlik - 2030” [P4G] xalqaro sammitdagi nutqi. “Xalq so‘zi” 31 may 2021 yil. Toshkent muhitni muxofazasiga oid ma’lumotlarni ta’kidlab o‘tish o‘rinli deb hisoblaymiz. Aytaylik, fizika fani nimani o‘rganadi degan savolga javob berish paytida quyidagicha javob berish o‘rinli: - Fizika ham kosmosda, ham yerda, ham tirik organizmda, ham atmosferada umuman tabiatning barcha qismlarida yuz beradigan hodisalarni o‘rganadi degan fikr aytiladi. O‘qituvchi o‘z navbatida yuqorida aytilgan fikrga izoh berish paytida insoniyat yashab hayot kechirayotgan makonda tabiatni muhofaza qilishga oid fikrini ham qisqacha bayon qilinsa o‘quvchilarda tabiatga nisbatan mehr va muhabbat paydo bo‘ladi. O‘qituvchi, o‘quvchilarga atmosferada sodir bo‘ladigan fizik jarayonlarni ham ijobiy ham salbiy tomonlarini og‘zaki bayon qilishi yoki ushbu jarayonga oid videoni namoyon etishi yoki tabiatga tahdid etuvchi omillar va ularning oqibatlari to‘g‘risida hikoya va ma’lumot to‘g‘risida fikr yuritish maqsadga muvofiq bo‘ladi deb hisoblaymiz 3 . Bu fikr mulohazalar asosida o‘quvchilar tabiatda kechadigan fizik jarayonlar va ularning atrof muhitga salbiy va ijobiy ta’sirlari to‘g‘risida ko‘nikma hosil qiladi. Atrof muhitga salbiy ta’sir va tahdidlarni ham bilish o‘quvchilar ongini tabiatdagi fizik hodisalariga nisbatan munosabatini shakllanishiga xizmat qiladi. Quyida fizika fani o‘qituvchisining 1-darsni olib borish ssenariysi to‘g‘risida taklifimizni bayon etmoqchimiz. Darsga kirishdan oldin o‘qituvchi dars yuzasidan tayyorlangan 1- dars mavzusiga oid “Nazariy mashg‘ulotning o‘qitish texnologiyasi”, shuningdek dars mavzusiga oid mashg‘ulotning texnologik xaritasi ishlab chiqilganligi va va ilmiy mudir tomonidan tasdiqlangan bo‘lishi kerak. 1-Dars mavzusiga oid texnologik xaritada faoliyat bosqichlariga vaqt ajratiladi. 1- bosqich: O‘quv mashg‘ulotiga kirish (10 minut ) 2- bosqich: Mashg‘ulotning asosiy qismi (20 minut ) 3- bosqich: Mashg‘ulotning yakuniy qismi (10 minut) 4- bosqich: Darsning tashkiliy Yüklə 4,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|