Ta'lim resurslarini ishlab chiqishda audio va video materiallarga ishlov berish

Analogli video haqida qisqacha ma’lumot 
Analogli video – Televidenieda qo’llaniladigan video tipi. Ekrandagi tasvir lyuminofor 
material bilan qoplangan, ma’lum to’lqin uzunligida, ya’ni aniq bir rangda nur tarqatuvchi ekran 
bo’ylab elektron nurlarning harakati davomida hosil qilinadi. Bu jarayon skanerlash deb ataladi va 
qatorlar (gorizontaliga) hamda kadrlar (vertikaliga) bo’yicha o’tkaziladi. Harakatli video hosil 
bo’lishi uchun sekundiga bir nechta kadrni skanerlash zarur. Televizorlarda kadrlar sekundiga bir 
necha o’nlab chastotada almashadi.
Television standartlar 
Hozirgi kunda uchta asosiy rangli televidinie standarti mavjud: 
- NTSC (National Television Standard Committee – milliy television standartlar komiteti) 
amerika standarti, kadrdagi satrlar soni 525, chastotota 60 GGs; 
- PAL (Phase Alternation Line – o’zgaruvchan fazali satrlar) nemis standarti, kadrdagi satrlar 
soni 625. chastota 50 GGs; 
- SECAM (Séquentiel couleur avec mémoire – xotirali ranglar ketma-ketligi) fransuz 
standarti, kadrdagi satrlar soni 525, chastota 50 GGs. 
Standartlar qo’llanilayotgan modulyatsiya va chastota qiymatlari bilan bir-biridan farq qiladi. 
Raqamli video haqida qisqacha ma’lumot 
Raqamli video – ma’lumot raqamli ko’rinishda saqlanuvchi tasvir yoki tasvirlar to’plami. 
Unda raqamli signallar va xalqaro television va analogli videoda qo’llaniladigan tasvirni ekranga 
chiqarish standartlardan farq qiluvchi standartlar qo’llaniladi. Raqamli video analogli videoga 

---

nisbatan quyidagi ustunliklarga ega: bu texnologiya tasvir namoyishidagi to’siq va buzilishlarni 
minimallashtirib, tasvirlardan nusxa olishdagi sifatni saqlaydi, sifatli ovoz yozadi, tasvirdagi 
piksellar miqdori ikki marta ko’proq bo’ladi, videoyozuvlarni tezkor va oson tahrirlash imkoniyatiga 
ega va hk. 
Zamonaviy texnikalarda qabul qilingan videoni raqamlashtirishni 10 bitli raqamlash, 13.5 
MGs chastotali yorqin signallar diskretizatsiyasi, 6.75 MGs chastotali ikkita xilma-xil rangli kanallar 
diskretizatsiyasi tashkil qiladi. Oxirgi vaqtlarda television va kompyuter videolarini birlashtirish 
tendensiyalari kuzatilmoqda. Analogli videotasvirlarni raqamli shaklga o’tkazish maxsus platalar 
yordamida amalga oshirilmoqda. Raqamli va analogli videoning bir-biriga yaqinlashtirilishi analogli 
signalarning multimedia kompyuterlari bilan o’rin almashishiga olib keladi. Dastlab video analogli 
formatdan raqamli formatga o’tkazilib, kompyuterning xotira qurilmalaridan biriga yoziladi. Bu 
qattiq disk, CD, DVD yoki ixtiyoriy boshqa qurilma bo’lishi mumkin. Bunda videoni kompyuterdagi 
dasturlar yordamida namoyish etish imkoniyati paydo bo’ladi. Raqamli videoga qo’yilgan oxirgi 
qadamlar ham aynan raqamli va analogli videolar yaqinlashtirilishini ta’minlovchi DVD-Video va 
HDTV (High Definition TV – yuqori rezresheniedagi televidenie, bir qator davlatlar tomonidan ishlab 
chiqilayotgan yangi format) standartlarining yaratilishi bo’ldi.