Ta'lim resurslarini ishlab chiqishda audio va video materiallarga ishlov berish

Video-ma’lumotlarni saqlash formatlari 
CD AVI (Audio Video Interleave – audio va video almashinuvi) – videoni saqlash va 
Windows muhitida namoyish etish uchun Microsoft tomonidan yaratilgan format, tasvir va ovozning 
bir vaqtda saqlanish imkoniyatini beradi. Bu formatdagi video yozilishida avval kadr, so’ngra shu 
kadrga mos ovoz navbatma-navbat yoziladi. Videokadrlarga bo’linishi tabiiy, lekin ovoz uzluksiz 
oqimga ega bo’lib, sun’iy ravishda kadrlarga mos fragmentlarga bo’lib olinadi. Agar ovozni ham 
videoni ham videokiritish qurilmasida yozilsa hech qanday muammo yuzaga kelmaydi, agar ovoz 
ovoz kartasi yordamida yozilsa, video bilan ovozning aniq sinxronligi buziladi, ba’zan ovoz tasvirdan 
“qochadi”. Bu formatdagi videoyozuvlarda odatda turlicha formatdagi video siqishlar (kompressiya) 
qo’llaniladi: Microsoft Video (8- va 16-bitli ranglarda), Motion JPEG, Microsoft RLE (8-bitli 
ranglarda), Indeo va hk. Dastlab video olish va namoyish etish uchun Microsoft tomonidan yaratilgan 
Video for Windows dasturiy to’plami qo’llanilgan, lekin hozirgi kunda foydalanuvchida buning 
uchun juday qulay imkoniyatlar ham mavjud. Bu imkoniyatlarni hisobga olgan holda Microsoft 
companiyasi AVI formatni almashtirishga mo’ljallangan ikki yangi format ASF (Advanced 
Streaming Format – mukammallashgan potoklar formati) va AAF (Advanced Authoring Format) 
formatlarni ishlab chiqish haqida qaror qildi. Bunda eski AVI formati ham qo’llanishda davom etib, 
AVI, ASF va AAF formatlarini bir-biriga aylantirish uchun vositalar yaratilishi rejalashtirilmoqda. 
Quick Time Movie (.qt, .mov) – Adobe firmasi tomonidan Quick Time texnologiyalari 
asosida yaratilgan video yozish va namoyish etish uchun keng tarqalgan formatlardan biri. Turli 
videolarni ciqish formatini podderjka qiladi, shu jumladan MPEG va Indeo formatlarini ham, 
shuningdek, uzining xususiy kompressiya uslubiga ham ega. Mustaqil “yo’lakchalar”ga (video va 
audio) ma’lumot yozish imkoniyati mazkur formatning muhim jihati hisoblanadi. Videoma’lumotlar 
turli yo’lakchalarda turli chastotalarga va razresheniyaga, audioma’lumotlar – turlicha formatga ega 
bo’lishi mumkin va hk.
MPEG (Motion JPEG)(.mpg, .mpeg, .dat) – Harakatli tasvirlar bo’yicha ekspertlar 
guruhi (MPEG – Moving Picture Expert Group) tomonidan video yozish va namoyish etish uchun 
ishlab chiqilgan format. O’zining xususiy kompressiya algoritmiga ega. Hozirgi kunda raqamli 
videolarni yozish uchun faol qo’llanilayotgan MPEG-4 algoritmi ishlab chiqilgan.
Digital Video (.DV) – Raqamli videokamera va videomagnitofonlar uchun yaratilgan format. 
Aslida bu format emas balki DV firmasi tomonidan ishlab chiqilgan siqish diapazoni, kodlash 
standarti kabi xususiyatlarni aniqlovchi spessifikatsiya. Signal tarkibiy qismli, MJPEG siqish metodi 
5:1 koeffitsiyentli.
Videoma’lumotlarni siqish 
Videoma’lumotlarni siqishning asosiy ko’rinishlari: 
- oddiy, real vaqt rejimida; 
- simmetrik va asimmetrik; 
- sifat yo’qotish yoki yo’qotmaslik holatida;