Tarbiyada interfaol usullar



Yüklə 265,5 Kb.
səhifə6/7
tarix25.01.2023
ölçüsü265,5 Kb.
#80684
1   2   3   4   5   6   7
Ashurova Gulbahor

XULOSA VA TAVSIYALAR
Zero, interfaol texnologiyalar muammolarni muvaffaqiyatli hal qilishga imkon beradi: kattalar va bolalar bilan bepul aloqa o’rnatish; bolalarning og’zaki nutqining barcha tarkibiy qismlarini ishlab chiqish; nutq standartlari o’quvchilari amaliy mahoratiga hissa qo’shish. Xulosa qilib aytish mumkinki, dunyoning turli institutlari tomonidan o’qitilgan boshqa turli xil uslublar mavjud. Yondashuv jihatidan har xil bo’lishiga qaramay, har doim ham ushbu metodlarni o’qitishning aniq usullariga ajratish mumkin emas. Ko’p marta turli xil yondashuvlar ma’lum darajada mos kelishi mumkin, shuningdek, turli xil bolalar ehtiyojiga bog’liq. Biroq, ushbu turli xil usullarni aks ettiradigan narsa – bu bolaning ehtiyojlarini qondirish uchun muassasa tomonidan qilingan harakatdir. Ushbu usullar, shuningdek, bola uchun maktabgacha ta’lim muassasasi bilan faol aloqada bo’lish zarurligini aks ettiradi.
Kurs ishimning birinchi bobining birinchi ilovasida bu mavzuni, ya’ni maktabgacha ta`lim tashkilotida rivojlantirishga qanday interfaol metodlar nimalar sabab bo`lishi haqida atroflicha to`xtalib o`tdim. Shuni ta'kidlash kerakki, odamlarning mentaliteti, qadriyat yo'nalishlari, kognitiv va hissiy-shaxsiy sohalardagi o'zgarishlar, bizning madaniyatimizga yot bo'lgan xatti-harakatlarning o'zlashtirilishi, iste'molchilikning dolzarblashuvi, munosabatlarda befarqlikning kuchayishi bilan birga keladi. va ob'ektiv va sub'ektiv ravishda kattalarning bolalik dunyosidan tobora kuchayib borayotgan psixologik begonalashuvi juda xavotirli bo'lib, butun madaniy va tarixiy meros tizimini yo'q qilish xavfini keltirib chiqaradi. Bundan tashqari, bu ma'lumotlar nafaqat strukturaviy-mazmunli mantiqiy bog'liqlik yoki izchillikka ega emas, balki ko'pikli tarzda taqdim etiladi, u bolaning hayotiga, uning rivojlanish jarayoniga "ajoyib", uning individualligini bostiradi. Lekin eng muhimi, zamonaviy ma'lumotlarda yaxshi-yomon, to'g'ri-noto'g'ri o'rtasidagi chegaralar. Bola hayotidagi eng oson yo'lni tanlab, unga to'kiladigan ma'lumotlar oqimida yo'qoladi: iste'mol yo'li, hissiy sovuqqonlik, boshqalarga befarqlik. Shunday qilib, olimlarning fikriga ko'ra, maktab yoshining boshida tomosha qilish vaqti 10-12 ming soatga etadi va Rossiya Fanlar akademiyasi Sotsiologiya instituti ma'lumotlariga ko'ra, ota-onalarning 60% dan ortig'i bo'sh vaqtlarini farzandlari bilan o'tkazishadi. televizor tomosha qilish, har o'ninchi maktabgacha yoshdagi bola bo'sh vaqtini televizor tomosha qilishda o'tkazadi. Natijada, bolaning o'z faoliyatini blokirovka qiluvchi ekranni rag'batlantirishga alohida ehtiyoj borBolalarni go'daklikdan televizor ekrani bilan tanishtirish bilan bog'liq faktlar va omillar alohida tashvish uyg'otadi.Darhaqiqat, o‘tgan qisqa vaqt mobaynida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «2017-2021 yillarda maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi, «Maktabgacha ta’lim tizimi boshqaruvini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi, «O‘zbekiston Respublikasi maktabgacha ta’lim vazirligi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida»gi farmon va qarorlari, shuningdek, “Maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish bo‘yicha 2017-2021 yillarga mo‘ljallangan Dasturi hamda respublikada maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish bo‘yicha «Yo‘l xaritasi» asosida misli ko‘rilmagan ishlar amalga oshirildi.
Kurs ishimni ikkinchi bobida bolalarnig maktabgacha ta`lim tizimida “Ilk qadam” dasturi hamda davlat tomonidan qo`yiladigan talablar haqida to`xtalib o`tdim. Xulosa o‘rnida shuni ta’kidlash kerakki, bolalarni rivojlantiruvchi markazlarda faoliyat yuritishlari ularni maktab ta’limiga tayyorlashda har tomonlama yetuk aqliy va jismoniy barkamol bo‘lib ulg‘ayishlariga, ularda milliy qadriyatlar va urf-odatlarga sodiq bo‘lib shakllanishlari uchun zamin yaratadi, ularning kasb-hunarga bo‘lgan qiziqishlarini orttiradi. Turli narsalarni yig'ish, ularni o'rganish, mavzudan kelib chiqqan tovushlarni tinglash, bu ob'ektning qaysi fazilatlari va xususiyatlari borligini biladi. Ushbu davrda bolaning ingl. - figurativ va ingl. - effektiv fikrlash shakllari yaratilgan. Bolada bu davrda jamiyatda qabul etiladigan axloqiy me'yorlarni o'zlashtiradi, axloq me'yorlarini hisobga olib, xatti-harakatlarni baholashni o'rganadi, ularning xatti-harakati ushbu normalarga mos keladi. Bola axloqiy tajribaga ega. Birinchidan, bola boshqa odamlarning xatti-harakatlarini, masalan, adabiyot qahramonlarini yoki boshqa bolalarni baholaydi, chunki ularning harakatlariga hali baho berilmaydi.
Xulosa qilib aytganda, maktabgacha yoshdagi bolaning psixologik portretini ko'rib chiqsak, shuni ta'kidlash kerakki, sxematik portretni tuzish har bir bolaning rivojlanishining individual sharti bilan belgilanadi. Katta yoshdagi maktabgacha yoshdagi bolalarning bir qator psixologik xususiyatlarini keltirish mumkin, ammo ularning barchasi ma'lum bir shaxsni tavsiflaydi va bolaning ma'lum shaxsiy fazilatlarini tavsiflaydi. Biroq, maktabgacha yoshdagi bolaning umumiy rivojlanish tendentsiyalarining bu xarakteristikasi katta maktabgacha yoshga qadar katta maktabgacha yoshdagi bolaning rivojlanishida erishadigan har bir kognitiv jarayonlarning rivojlanish darajasini aniqlashga imkon berdi. Maktabgacha yoshdagi bolaning kognitiv va xulq-atvor sohalarining bosqichma-bosqich rivojlanishi bir turdan ikkinchisiga o'tishni va katta yoshdagi maktabgacha yoshdagi bolaning rivojlanish darajasini kuzatish imkonini berdi. Katta yoshdagi maktabgacha tarbiyachining xarakterli xususiyatlarini va tipik psixologik portretlarini hisobga olish bolaning proksimal rivojlanish zonasini va uning maktabda o'qishga tayyorligini aniqlashga imkon beradi. Shunday qilib, pedagogik va psixologik amaliyot uchun ushbu bilim katta maktabgacha yoshdagi bola bilan ishlashni qurish uchun asosiy hisoblanadi.



Yüklə 265,5 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin