«Buyuk
îzîd lik õàrtiyasi»
nîmini îlgàn hujjàtni imzîlàshgà màjbur
bo‘làdi.
Uning àsîsiy mîddàlàri bàrînlàr và ruhîniylàr màn-
fààtini ifî
dàlàgàn. Qirîl cherkovning erkin sàylîvlàrigà
riîya qilishini, vàssàllàrdàn îdàtdàgidàn ko‘p to‘lîvlàr
îlmàslikni, bàrînlàrni qàmàmàslik, ulàrning mîl-mulkidàn
màhrum etmàslik shàrtlàrini qàbul qilàdi.
Yorliq 63 mîddàdàn ibîràt bo‘lib, ritsàrlàr và erkin
dåhqînlàrgà hàm àyrim yångilliklàr bårgan. Õususàn,
ulàr
dàn bålgilàngànidàn ko‘p õizmàt và to‘lîvlàr îlish
taqiqlàngan. Hujjatda erkin kishilàrgà qirîl àmàldîrlàri
o‘zbîshimchàliklàri và qo‘shimchà jàrimàlàrdàn himîya
va’dà qilingàn. Låkin shartlarga àmàldà to‘liq riîya etil-
magan.
Àngliya pàrlàmånti.
Àngliyadà birinchi pàrlàmånt
1265-yilda chàqiri
làdi. Pàrlàmånt tàrkibidà bàrînlàrdàn
101
IV BÎB. YEVROPADÀ MARKAZLASHGAN DÀVLÀTLÀRNING TÀSHKIL TÎPISHI
tàshqàri, ruhîniylàr, hàr bir gràflikdàn ikkitadan ritsàr
hàmdà yirik shaharlàrdàn ikkitàdàn vàkillàr to‘plàngàn.
Pàrlàmånt XIV àsrdàn
lîrdlàr
và
umum pàlàtàlàr
gà bo‘linà-
di. Lîrdlàr pàlà
tàsidà qirîl tàklif etgàn zîdàgînlàr,
yåpiskîplàr, àbbàtlàr màjlis o‘tkàzgànlàr. Umum
pàlàtàdà
esà ritsàrlàr và shahar
liklàr vàkillàri qàtnàshgàn.
Pàrlàmånt
– fransuzcha
parle
– «gàpirmîq» so‘zi-
dàn îlingàn.
XIV àsrdàn boshlab pàrlàmånt sîliqlàr tàyinlàshdàn
tàsh
qàri, qînunlàr ishlàb chiqish và qàbul qilishdà qàt-
nàshish huquqini qo‘lga kiritàdi.
1. Nîrmàndlàr istilîsining Àngliya uchun àhàmiya-
tini ta’riflàb båring.
2. Fåîdàl jàmiyatining Àngliya và Fransiyadà o‘rnà-
ti
lishi xususi
yatlàrini qiyoslàb, fàrqlàrini àniqlàng.
3. «Buyuk îzîdlik õàrtiyasi»ni siz qàndày tushun-
dingiz?
4. Àngliya pàrlàmånti hàqidà so‘zlàb båring.
83-rasm.
Vestminster saroyi, hozirgi Buyuk Britaniya
parlamenti joylashgan bino
102
IV BÎB. YEVROPADÀ MARKAZLASHGAN DÀVLÀTLÀRNING TÀSHKIL TÎPISHI
Dostları ilə paylaş: |
