Tarixdan hikoyalar umumiy o‘rta ta ’lim maktablarining


Suyak qoldiqlari topilgan joy 2. Yashab o'tgan davriari 3. Nimalarni o'rganib olishgan 6-§. QADIMGI ODAMLARNING


səhifə15/140
tarix07.01.2024
ölçüsü
#202531
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   140
5-Sinf Tarixdan hikoyalar darsligi [uzsmart.uz]

1.
Suyak qoldiqlari topilgan joy
2.
Yashab o'tgan davriari
3.
Nimalarni o'rganib olishgan
6-§. QADIMGI ODAMLARNING
TURMUSH TARZI
Qadimgi odamlarning mehnat qurollari. 
Qadimgi odamlar 
toshga ishlov berib uni m ehnat quroliga aylantirganlar. Ishlov 
berilib, bodom shaklida yasalgan va foydalanilgan tosh qurolning 
uzunligi 10—20 santim etrni tashkil etgan. Og‘irligi esa besh yuz 
gram m dan bir kilogrammgacha b o ‘lgan. Bu dastlabki m ehnat 
qurolining ikki tomoni boshqa tosh bilan tarashlangan. U ndan biror 
narsani urish, kesish, o‘yish va ko‘zlangan masofaga irg‘itish quroli
! 0 ‘Т1Ь. - Т.: «УзМЭ». 2003. 1-jild. 89-bet.


Toshdan va
tayoqdan
yasalgan mehnat
qurollari
Tosh nayza uchi.
sifatida foydalanilgan. Qadimgi odam lar o ‘z m eh- 
natlarini yengillaslitirisli maqsadida mehnat qurollarini 
yanada takomillashtirib borganlar. Masalan, sinantrop- 
lar oldingi ajdodlariga qaraganda qirralari o ‘tkirroq 
uchli hamda ushlash uchun undan ham qulayroq 
qurollar yarata olganlar. Bu qurollardan foydalanish 
ancha qulay bo‘lgan.
Neandertal odami toshdan uchi yanada uchqurroq 
ish qurolini yaratgan. Suyakdan esa kundalik hayotiy 
ehtiyojlar uchun zarur boMgan turli xildagi o‘tkir uchli 
mayda mehnat qurollari yaratgan.
Kromanyon odami toshdan pichoq, nayza, turli 
xil keskich, qirg‘ich, bigiz, suyakdan esa igna, qarmoq, 
sanchqi yaratgan. Suyakdan igna yasab tikishni kashf 
etdi. Sun’iy olov hosil qilishni o‘rganib oldi. Keyin- 
chalik o ‘q-yoy ixtiro qildi. Bu insoniyat tarixidagi 
yirik ixtiro edi. Ayni paytda odamlarning itni qo‘lga 
o‘rgatishi, kundalik iste’moldan ortiqcha hayvon ovlana 
boshlagach esa yowoyi hayvonlarni uy hayvonlariga 
aylantira borishi natijasida chorvachilik vujudga keldi.
Bora-bora odam lar kulolchilikni o ‘rgandilar va 
o ‘zlarining kuzatuvchanliklari bois tabiatda uchray- 
digan mis, qalay va qo‘rg‘oshindan mehnat qurollari 
tayyorlay boshladilar. Keyinchalik metallar aralash- 
masidan tayyorlangan bronza 0 ez)n i ixtiro qilish- 
gan. Shuningdek, g‘ildirakli arava, o ‘ziga xos qo‘l 
tegirmoni, charxpalak ixtiro qilingan. Vaqtlar o ‘tishi 
bilan inson tem ir uchli om och, tem ir bolta va 
boshqa m uhim m ehnat qurollari yaratadi. Bu esa 
dehqonchilikning rivojlanishiga yordam beradi.

Yüklə

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   140




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin