Tarixdan hikoyalar umumiy o‘rta ta ’lim maktablarining

Qadimgi Xitoy va Hindistonda
davlatning vujudga kelishi. 
Miloddan 
avvalgi ikkinchi ming yillikda Xitoy- 
ning Xuanxe daryosi etaklarida dast­
labki davlatlar vujudga keldi. Vaqtlar 
o ‘tishi bilan ularning soni ko‘payib 
bordi. U lardan biri — Sin davlati 
hukmdori Sin Shi Xuandi miloddan 
avvalgi 
III 
asrda Xitoyni yagona 
davlatga birlashtirishga muvaffaq 
bo‘ldi.
Xitoy da astronomiya, tibbiyot, 
geografiya ilmlari hamda dehqonchilik 
rivojlandi. Hamma sevib ichadigan 
choyni xitoyliklar yetishtirganlar.
Kompasni ham birinchi bo‘lib xitoy­
liklar ixtiro qildilar.
Xitoy olim lari o ‘z m am lakati 
Qadimgi Hindiston.
tarixini yoritishga astoydil urindilar.
Ikki daryo oralig‘idagi
davlatlar.
4 — Tarixdan hikoyalar, 5
49

---

Bu ishni amalga oshirish tarixchi olim 
Sima Syanga nasib etdi (miloddan 
avvalgi II—I asr boshlari).
U o‘zining «Tarixiy yilnomalar» 
kitobi bilan tarixda о ‘chinas iz qol- 
dirdi.
Hindistonda esa dastlabki davlatlar 
miloddan avvalgi birinchi ming yillik­
da tashkil topdi. Miloddan avvalgi III 
asrda podsho Ashoka H indistonni 
yagona davlatga b irla sh tirish g a
erishdi.
H indlar ilm -fan sohasida ham
katta yutuqlarga erishdilar. Xususan, 
ular «0» (nol) bilan boshlanadigan 
o ‘nta raqam ni kashf etdilar. N atijada o ‘nta raqam orqali istagan 
sonni ifodalash mumkin b o ‘ldi.
Bu kashfiyot dunyo xalqlariga hali-hanuz ulkan xizmat qilib 
kelmoqda.
Atamalar mazmunini bilib oling
Astronomiya 
— osmon jismlarining tuzilishi va harakatlarini o'rganuvchi 
fan.1
Tibbiyot 
— kishilar sog‘lig‘ini saqlash, kasalliklarning oldini olish va 
davolash haqidagi bilim lar tizim i.