Tasdiqlayman

Doimiy va impuls toklari bilan davolash

Fizioterpevtik galvanizatsiya, elektroforez, elektruyqu, diadinamoterapiya, amplipulsterapiya, elektrodiagnostika, elektrostimulyasiya muolajalarida qo‘llaniladigan fizik omillarga tavsif, ta'sir mexanizmi, fiziologik ta'siri, qo‘llaniladigan fizik apparatalar, usullari, ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar, dozalash.

O‘zgaruvchan tok va elektromagnit maydonlari bilan davolash

Fizioterpevtik ultrayuqori chastotali va o‘ta yuqori chastotali terapiya, franklinizatsiya, darsonvalizatsiya, induktotermiya, magnitoterapiya muolajalarida qo‘llaniladigan fizik omillarga tafsif, ta'sir mexanizmi, fiziologik ta'siri, qo‘llaniladigan fizik apparatalar, usullari, ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar, dozirovkasi.

Yorug‘lik bilan davolash. Aerozolterapiya. Aeroionoterapiya. Gidroaeroionoterapiya. Ultratovush bilan davolash. Baroterapiya

Fizioterpevtik muolajalarda qo‘llaniladigan fizik omillarga tafsif, ta'sir mexanizmi, fiziologik ta'siri, qo‘llaniladigan fizik apparatalar, usullari, ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar, dozirovkasi.

Suv va issiqlik bilan davolash. Kurortlar

Fizioterpevtik muolajalarda qo‘llaniladigan fizik omillarga tafsif, ta'sir mexanizmi, fiziologik ta'siri, qo‘llaniladigan fizik apparatalar, usullari, ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar, dozirovkasi. Kurort omillari va turlari. O‘zbekiston kurortlari. Sanator-kurortga boruvchilarni saralash. Sanator-kurort kartasini rasmiylashtirish, himoyalash va topshirish.

Amaliy mashg‘ulotlarni tashkil etish bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar

Amaliy mashg‘ulotlarda talabalar

1. Fizioterapevtik muolajalarining odam organizmiga ta'sir mexanizmi;

2. Tibbiy tiklanishida fizioterapiyani axamiyati ;

3. 
   Fizioterapevtik muolajalar va dori moddalarini birgalikda qo‘llash yo‘llarini;
   

4. 
   Bemorlarni sanatoriy va kurortlarga tanlash masalalarini;
   
5. 
   Davolash hujjatlarini rasmiylashtirish;
   
6. 
   Organizm to‘qimalarini fizik muolajalarga sezuvchanligini aniqlash va ta'sir etish sohasini belgilashni;
   
7. 
   Fizioapparatlarning ishlash prinsiplari va texnika havfsizligi qoidalariga rioya qilish;
   
8. 
   Sog‘lomlashtirish maqsadida fizioprofilaktik muolajalarni qo‘llash
   
9. 
   Davolash terapiyasining samaradorligini aniqlashni;
   
10. 
    Fizioterapevtik muolajalarga retseptlarni aniq va to‘g‘ri yozish
    
11. 
    Fizik apparatlarni muolajalarga tayyorlashni va ular bilan ishlash, elektrotravma va patologik reaksiyalarda birinchi yordam ko‘rsatishni;
    
12. 
    Bemorlarga DJTni rejalash va to‘g‘ri tavsiya qilishni;
    
13. 
    Bemorlar bilan individual mashg‘ulotlar oborishni;
    
14. 
    Shifokor-pedagogik nazoratini o‘tkazish, mashg‘ulotda qo‘llanilayotgan jismoniy yuklamalarning adekvatligini va effektiligini baholashni;
    
15. 
    Jismoniy mashqlarning ta'sir mexanizimi;
    
16. 
    Davolovchi jismoniy tarbiyani qo‘llash uchun ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar;
    
17. 
    Davolovchi jismoniy tarbiya vositalari va uning turlari;
    
18. 
    Davolovchi jismoniy tarbiyasi davolash usullari, shakllari, harakat tartibotlari;
    

20. Davolovchi jismoniy tarbiyaning qo‘llanilish effektivligini baholash

21.Sport va jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanuvchi aholining har xil toifalarini tibbiy tekshirishni va vrach nazorati kartasini tuldirishni

22.Jismoniy rivojlanganlikni antropometriya va somatoskopiya ma'lumotlariga asoslanib aniqlash va baxolash usullarini

23. Shifokor nazoratida qo‘llaniladigan funksional sinamalarni. Yurak-qon tomir tizimini funksional sinamalarini o‘tkazishni

24.Nafas va vegetativ nerv tiziminig funksional sinamalarini o‘tkazishni

25.Tashqi nafas olishning funksional holatini aniqlashni

26.Jismoniy ish bajarish qobiliyatini aniqlashni. Garvard step-testni o‘tkazishni

27.PWC-170 submaksimal testni o‘tkazishni. Kislorodning maksimal iste'mol qilinishini aniqlashni

28.Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanish sharoitlarini sanitar-gigienik kuzatishni.

29.Shifokor - pedagogik nazoratni mashg‘ulotlarda o‘tkazishni

30.Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanishga ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalarni nazarga olib tavsiya kilishni

31.Shifokor nazorati kartasini rasmiylashtirish va himoya qilishni

32.Sport amaliyotida tiklanish vositalarini kompleks qo‘llash

34. Sport bilan shug‘ullanuvchilarda ko‘p uchraydigan patologik holatlar. Sport jarohati profilaktikasini o‘rganadilar.

Amaliy mashg‘ulotlarning taxminiy tavsiya etiladigan mavzulari:

1.Sport va jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanuvchi aholining har xil toifalarini tibbiy tekshirish. Shifokor nazorati kartasi bilan tanishtirish.

2.Jismoniy rivojlanganlikni antropometriya va somatoskopiya ma'lumotlariga asoslanib aniqlash va baxolash usullari.

3.Shifokor nazoratida qo‘llaniladigan funksional sinamalar. Yurak-qon tomir tizimiining funksional sinamalari.

4.Nafas va vegetativ nerv tizimlarining funksional sinamalari. 5.Tashqi nafas olishning funksional holatini aniqlash.

6.Jismoniy ish bajarish qobiliyatini aniqlash. Garvard step-testi.

7.PWC-170 submaksimal testi. Kislorodning maksiml iste'mol qilinishini aniqlash.

8.Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanish sharoitlarini sanitar-gigienik kuzatish.

9.Shifokor - pedagogik nazorat.

10.Jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanishga ko‘rsatma va qarshi ko‘rsatmalar. Vrach-jismoniy tarbiya dispanseri.

11.Shifokor nazorati kartasini rasmiylashtirish va himoya qilish.

14.Davolash jismoniy tarbiyaning umumiy asoslari – vositalari, shakllari. Harakat tartibotlari.

15.Massaj turlari.

16.Davolovchi jismoniy tarbiyaning umumiy asoslari.

17.Yurak qon-tomir sistemasi kasalliqlarida DJTni qo‘llash (MO‘I, GK, YuIK, NSD).

18.Nafas tizimini kasaliklarida DJTni qo‘llash (zotiljam, plevrit, surunkali bronxit, o‘pqa emfizemasi, bronxial astma, bronxoektatik kasalligi).

19.Hazm va harakat-tayanch sistemalari va modda almashinuvi kasalliklarida DJTni qo‘llash (oshqozon-ichak yarasi, gastrit, kolit, enterit, enterokolit, splanxnoptoz, gepatit, xoletsistit, artrit, poliartrit, artroz, qandli diabet, semirish, podagra).

20.Jarrohlik kasalliklarda va travmatologiya-ortopediyada DJTni qo‘llash (tomir kasalliklari, ko‘krak qafasi va qorin bo‘shlig‘ida o‘tkaziladigan operatsiyadan oldingi va keyingi davrlari, qo‘l-oyoq suyaklari va umurtqa pog‘anasi sinishlarining immobilizatsiya va undan keyingi davrlari, yassi tovon, osteoxondroz, skolioz, kifoz, lordoz).

21.Akusherlikda va ginekologik kasalliklarida va pediatriyada DJTni qo‘llash.

22.Doimiy va impulsli toklar bilan davolash.

23.O‘zgaruvchan tok va elektromagnit maydonlari bilan davolash.

24.Yoruglik bilan davolash.

25.Aerozolterapiya. Aeroionoterapiya. Gidroaeroionoterapiya.

26.Ultratovush bilan davolash.

27.Baroterapiya.

28.Suv va issiqlik bilan davolash.

30.Kurortlar.

Amaliy mashg‘ulotlarni tashkil etish bo‘yicha kafedra professor-o‘qituvchilari tomonidan ko‘rsatma va tavsiyalar ishlab chiqiladi. Unda talabalar asosiy ma'ruza mavzulari bo‘yicha olgan bilim va ko‘nikmalarini amaliy masalalar yechish orqali yanada boyitadilar. Shuningdek, darslik va o‘quv qo‘llanmalar asosida talabalar bilimlarini mustahkamlashga erishish, tarqatma materiallardan foydalanish, ilmiy maqolalar va tezislarni chop etish orqali talabalar bilimini oshirish, masalalar yechish, mavzular bo‘yicha ko‘rgazmali qurollar tayyorlash va boshqalar tavsiya etiladi.

Mustaqil ishni tashkil etishning shakli va mazmuni

Talaba mustaqil ishini tayyorlashda fanning xususiyatlarini hisobga olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish tavsiya etiladi:

• 
  darslik va o‘quv qo‘llanmalar bo‘yicha fan boblari va mavzularini o‘rganish;
  
• 
  tarqatma materiallar bo‘yicha ma'ruzalar qismini o‘zlashtirish;
  
• 
  avtomatlashtirilgan o‘rgatuvchi va nazorat qiluvchi tizimlar bilan ishlash;
  
• 
  maxsus adabiyotlar bo‘yicha fanlar bo‘limlari yoki mavzulari ustida ishlash;
  
• 
  Yangi texnikalarni, apparaturalarni, jarayonlar va texnologiyalarni o‘rganish;
  
• 
  talabaning o‘quv-ilmiy-tadqiqot ishlarini bajarish bilan bog‘liq bo‘lgan fanlar bo‘limlari va mavzularni chuqur o‘rganish;
  
• 
  faol va muammoli o‘qitish uslubidan foydalaniladigan o‘quv mashg‘ulotlari;
  
• 
  masofaviy (distansion) ta'lim.
  

Tavsiya etilayotgan mustaqil ishlarning mavzulari:

1. Balneoterapiya

2. Gidroterapiya

3. Gelioterapiya

4. 
   Talassoterapiya
   

4. 
   Speleoterapiya (galoterapiya)
   
5. 
   Mexanik tebranishga asoslangan terapiya
   
6. 
   Fizioterapiyani zamonaviy usullari (qo‘shimcha bitta apparatda, zamonaviy asbob-uskunalar qo‘llaniladigan usullar)
   

8. Markaziy elektroanalgeziya

9. Insonni yoshiga qarab fizik muolajalarni qo‘llanishini aspektlari

( pediatriyada va geriatriyadagi dozalanishini muammolari)

10. Aerob mashqlar

11.Miofassial og‘riq sindromlarni dovolovchi jismoniy tarbiya vositalari orqali davolash (PIR)

12. Gidrokineoterapiya

13. Vegetativ distoniya sindromida DJT vositalari

14. Umurtqa pog‘onasini churrasida DJT.

15. Ko‘z xarakatlarini gimnastikasi

16. Manual terapiya

17. Massaj (davolovchi massaj usullari)

18. Somatotip turlari (erta sport saralashida tana tuzilishini axamiyati)

19. Sport dietasi (sport turlarida ovkatlanish asoslari).

20. Sport tibbiyotida funksonal tekshiruvlar

22. Noratsional jismoniy yuklamada sportchilarda rivojlanadigan patologik xolatlar

23. Doping – nazorati

24. Sporchilarni farmakologik ta'minlanishi

25. Sog‘lom turmush tarzi

26. Sport amaliyotida tezkor yordami

Dasturning informatsion-uslubiy ta'minoti

Mazkur fanni o‘qitish jarayonida ta'limning zamonaviy metodlari, pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari qo‘llanilishi nazarda tutilgan.

- barcha mavzular bo‘yicha ma'ruza mashg‘ulotlarida zamonaviy kompyuter texnologiyalari yordamida prezentatsion va elektron didaktik texnologiyalarni;

- fanning umumiy va xususiy bo‘limlariga tegishli mavzularida o‘tkaziladigan amaliy mashg‘ulotlarda aqliy hujum, qora quti, o‘rgimchak ini, guruhli fikrlash pedagogik texnologiyalarini qo‘llash nazarda tutiladi.

Foydalaniladigan asosiy darsliklar va o‘quv

qo‘llanmalar ro‘yxati

Asosiy darsliklar va o‘quv qo‘llanmalar

1. Babadjanov S.N Spravochnik fizioterapevta “Abu Ali Ibn Sino”, T, 1999 s.279 (uchebnik dlya studentov)

2. Yepifanov V.A., Apanasenko G.L. «Lechebnaya fizkultura i vrachebniy kontrol» M., 1990 (uchebnik dlya studentov)

3. Chogovadze A.V. Krugliy I.M. Vrachebniy kontrol v fizicheskom vospitanii i sporte M.1987. (uchebnik dlya studentov)

4. Yuldashev K.Yu, Kulikov Yu.A. «Fizioterapiya» (uchebnik dlya studentov) 1994 s. 298

Qo‘shimcha adabiyotlar

1. 
   Aulik I.V. «Opredeleniye fizicheskoy rabotosposobnosti v klinike i sporte»,
   
2. 
   Bassina V.G., Bergnitskiy Ya.M. «Klimatolechenie» Spravochnik. Semfiropol. Tavriya. 1990 s. 289
   
3. 
   Bet Shou “Yoga fit Trening dlya zdorovya” M. 2005
   
4. 
   Biryukov A.A. «Massaj-sputnik zdorovya» kniga dlya uchashixsya 1992 s. 157
   
5. 
   Bogolyubov V.A. «Obshaya fizioterapiya» M. 2001 s. 679
   
6. 
   Bogolyubov V.A. «Metodika i texnika provedeniya fizioterapevticheskix protsedur» M. 2001 s.280
   
7. 
   Bokov A., Sergeev S. “ Yoga dlya detey” M. 2004
   
8. 
   Vorobev M.G., Vorobev V.M. «Fizioterapiya na domu» S. Peterburg, 1992 s. 217
   
9. 
   Dembo A.G «Vrachebnыy kontrol v sporte». M.: Meditsina, 1988
   
10. 
    Dubrovskiy V.A. «Lechebnaya fizkultura» M. 2004
    
11. 
    Yevdokimova T.A. Milyukova I.V. Noveyshiy spravochnik «Lechebnaya fizkultura» M. 2004
    
12. 
    Yepifanov V.A. «Lechebnaya fizicheskaya kultura» M. 2003
    
13. 
    Yepifanov V.A. «Lechebnaya fizkultura i sportivnaya meditsina» M., 2000
    
14. 
    Yepifanov V.A., Moshkov V.N. «Lechebnaya fizkultura (spravochnik)» M.1997
    
15. 
    Yefanov O.I., Dzanagova G.R. «Fizioterapiya stomatologicheskix zabolevaniy», M., Meditsina, 1990
    
16. 
    Juravlyova A.I., Graevskaya N.D. Sportivnaya meditsina i lechebnaya fizicheskaya kultura. Rukovodstvo M., 1993
    
17. 
    Karpman V.L. «Serdse i sport» M., 1999
    
18. 
    Larskiy E.G. «Sovremenniye metodi elektroforeza» Obzor lit. 1990 s. 127
    
19. 
    Leksionniye materiali i uchebno-metodicheskie razrabotki
    
20. 
    Leksionniye materiali i uchebno-metodicheskie razrabotki
    
21. 
    Milyukova I.V., Yevdokimova T.A. «Gimnastika dlya detey» M. 2004
    
22. 
    Muravyannikova J.G. «Osnovi stomatologicheskoy fizioterapii » Rostov na Donu 2002. s. 320
    
23. 
    Natalov G.G. «Vvedenie v fizicheskuyu kulturu» Krasnodar, 1995
    
24. 
    Oranskiy I.ye., Ilxamdjanova R.S. «Kratkiy spravochnik po fizioterapii». Izd-vo Ibn-Sino 1992 s. 267
    
25. 
    Pastuxov O.G., Sheftelovich T.K., yermoshenko L.S., Makarova X.A. «Fizioterapiya v stomatologii» Krasnodar 2002.-103 s.
    
26. 
    Pasыnkov ye.I. «Fizioterapiya» Darslik 1995. (na uzb. yazike) s.285
    
27. 
    Popov V.I. Chogovadze V.G. « Fizicheskaya reabilitatsiya» Rostov na Donu 2001
    
28. 
    Rixsieva O.A. «Massaj» T. 1996
    
29. 
    Sokolov A.A.., Zausaev N.K. «LFK v chelyustno-litsevoy xirurgii» M., 1990
    
30. 
    Soloveva T.R. «Magnitoterapevticheskaya apparatura». M. Meditsina, 1991s. 210
    
31. 
    Ulashik V.S. « Fizioterapiya» M. 2003 s. 450
    
32. 
    Ulashik V.S. «Domashnyaya fizioterapiya» Minsk. Belorus. 1993 s. 239
    
33. 
    Umarova X.T. , Karachevseva T.V. «Fizioterapiya v pediatrii» izd-vo Ibn-Sino, 1993 s. 354
    
34. 
    Sarfis P.G., Kiselev V.B. «Lechebniye gryazi i drugie prirodniye teplonositeli» 1990 s. 235.
    
35. 
    Edvard T. Xouli, B. Don-Frenks «Rukovodstvo instruktora ozdorovitelnogo fitnessa», Kiev 2004.
    
36. 
    Yuldashev K.Yu. «Nemedikamentozniye metodi lecheniya profilaktiki i meditsinskoy reabilitatsii». Sb. nauch. trudov. T.-1994 s. 347.
    
37. 
    Yuldashev K.Yu. «Preformirovanniye i yestestvenniye fizicheskie faktori v profilaktike i meditsinskoy reabilitatsii». T. – 1991 s.236.
    
38. 
    «Vodolechenie. Teoriya i praktika vodolecheniya doma, v lechebnitse i na kurortax», Rostov – 1996. s. 293.
    
39. 
    «Meditsinskie osnovi fizicheskogo vospitaniya i formirovaniya zdorovya i garmonichnogo razvitiya detey i podrostkov» prof. Nazirov F.G. prof. Axmedova D.M. prof. Suyumov F.A. dots. Vasilev V.D, prof. Shayxova G.I. Tashkent, 2003.
    

Chet el adabiyoti:

1. 
   Eckel M. Phizikoterapie 165. 2000
   
2. 
   Consuelo T Lorenzo et al. Physical Medicine and Rehabilitation Medscape Reference 2011 – WebMD
   
3. 
   Lehrbuch K. Berlin. Phizijterapie volk 140.1988
   
4. 
   Marlis Gonzalez-Fernandez, MD, PhD, Jarrod David Friedman, MD Physical Medicine and Rehabilitation Pocket Companion
   
5. 
   Mark Harrast, MD, Jonathan Finnoff, DOSports Medicine Study Guide and Review for Boards
   
6. 
   Mika T. Warshava. Fizikaterapia. 460.2000
   
7. 
   Sara J. Cuccurullo (Editor) Physical Medicine and Rehabilitation Board Review 2004 - Demos Medical Publishing, 848 pp.
   
8. 
   Teylor S.B., Miller N.H. “Basic physiologic principils relatied to Group exirsise programs” Filadelphiya 1990
   
9. 
   Tehaxton L. “Phithiological and psythological effects of short term exirsise eddiction on habitual runners.” 1992 96.
   
10. 
    Wainapel, Stanley F.; Fast, Avital (Editors) Alternative Medicine and Rehabilitation A Guide for Practitioners 2003 - Demos Medical Publishing.
    

Internet manbalari:

www.doktor.ru,

www.medinfo.home.ml.org

www.pubmed.com, www.sportmed,ru

http://www.guideline.gov/index.asp

http://www.klinrek.ru/cgibin/mbook,

http://www.rusmedserv.com

http://www.eurasiahealth.org,

http://www.medscape.com,

http://www.pubmedcentral.nih.gov

www.alhealth.com, www.docguide.com, www.healthweb.com,www.acsm.org,

www.apta.org,www.sportsmed.org ,www.jphysiol.org

www.physsportmed.com, www.sportsmedicine.com




Tuzuvchilar:

Visogorseva O.N.	Xalq tibbiyoti, reabilitologiya va jismoniy tarbiya kafedrasi qatta o‘qituvchisi, t.f.n.
Adilov Sh.Q.	Xalq tibbiyoti, reabilitologiya va jismoniy tarbiya kafedrasi dotsenti

Retsenzentlar:

Yakubov R.K.	TTA bolalar jarrohlik stomatolo-giya kafedrasi professori, t.f.d.
Agzamova Sh.A.	ToshPTI ambulator tibbiyoti va reabilitologiya kafedrasi dotsenti