Tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy


Illyustratsiya — holatlarda amaliѐtdagi oddiy holatlar ta’riflannb, shu  erning o‘zida echimi beriladi. 2



Yüklə 1,95 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə43/120
tarix26.01.2023
ölçüsü1,95 Mb.
#80974
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   120
TA’LIM MUASSASALARIDA O‘QUV JARAYONLARNI BOSHQARISH MODULI BO‘YICHA O‘QUV-USLUBIY MAJMUA

1. Illyustratsiya — holatlarda amaliѐtdagi oddiy holatlar ta’riflannb, shu 
erning o‘zida echimi beriladi.
2. Mashkdar holatlarda ayrim mashkdarning (konspekt rejasini ishlab chiqish, 
o‘quvchilar bnlim, ko‘nikma, malakalari bilan bog‘liq jadvallarni
to‘ldirish va boshqalar) echimi taklif etiladi.
3. Baholash holatlarda muammo hal etilgan bo‘lib, pedagogdan qabul 
qilingan qarorning tahlilini berib, uni asoslash va baholash talab etiladi.
4. Holatlarning eng murakkabi bu muammo holatidir. Bunday holatda, 
amaliѐtda mavjud bo‘lgan konkret muammo keltirilib, uning echimini berish 
so‘raladi.
Dialog, munozara bizning davrimizning haqiqiy alomati bo‘lib qoldi. Ammo 
mavjud masalalarni jamoa bo‘lib muhokama etish san’atini har kim ham egallay 
olmaydi.
Dialog — bu ikki va undan ortiq insonlarning ma’lum bir mavzu bo‘yicha 
bir-birini to‘ldiradigan suhbati, ochiq muloqoti. Mazkur jaraѐnda suhbatning har bir 
ishtirokchisi o‘zining fikrini baѐn qiladi.
Munozara — muayyan muammo, bahsli masalani ochiq muhokama etish 
jaraѐnidir. Bu bahsning yumshoq ko‘rinishi bo‘lib, turli qarashlardan hammani 
qanoatlantira oladigan yagona pozitsiyaga kelishni nazarda tutadi. Munozarada faqat 
tanqid emas, balki o‘z fikrini ifoda etish, mavjud muammolar echimi yo‘llarini 
ko‘rsatish muhim hisoblanadi.


44 
Ikki qarama-qarshi fikrning muhokamasi. Rahbar muhokama uchun bitta 
muammoga oid ikki xil qarashni taklif etadi. Bunda pedagog o‘z fikrini baѐn etishi 
va asoslashi lozim.
Amaliy ko‘nikmalarga o‘qitish. Mazkur metod juda samarali hisoblanadi. 
Ammo uni oldindan chukur o‘ylab, qaysi pedagogga topshirishni his qilish lozim 
bo‘ladi. Davomiyligi bo‘yicha u ko‘p vaqtni (5 daqiqagacha) egallamasligi darkor. 
Eng yaxshisi, amaliy ish tajribadan o‘rgatuvchi elementni berish maqsadga 
muvofikdir.
«O‘qituvchi ish kuni» imitatsiya metodi. Pedagog oldida turgan maqsad va 
vazifalar shakllantirilib, unga ma’lum vaqt davomida o‘zining ish kunini 
modellashtirish tavsiya etiladi. Oxirida rahbar taklif etilgan har bir modelning 
muhokamasini tashkil etadi, ijobiy jihatlarini tahlil etadi hamda kamchiliklarini 
ko‘rsatib o‘tadi.
Pedagogik krossvordlarni echishi o‘qituvchilarning ma’lum mavzu bo‘yicha 
bilimlarini aniqlashga ѐrdam beradi, ularning dunѐqarashini rivojlantiradi, natijada, 
ish sifatiga ijobiy ta’sir qiladi. Ularni jamoa bilan ishlaganda hamda individual 
metodik tadbirlarda qo‘llash tavsiya etiladi.
Instruktiv-direktiv hujjatlar bilan ishlash
Pedagoglarga oldindan u ѐki bu hujjat bilan tanishish, o‘z ishida qo‘llash, 
ma’lum bir yo‘nalish bo‘yicha ishrejasini ishlab chiqish, mavjud kamchiliklarni 
bartaraf etish so‘raladi. Mazkur ishni har kim mustaqil bajaradi, pedagogik 
kengashda esa, mavjud bitta muammoning echimiga bo‘lgan turli qarashlar 
muhokama etiladi.
O‘quvchilar xulqi, ijodining tahlili. Rahbar hujjatlarni tayѐrlaydi, Bular disk, 
fleshkadagi ѐzuvlar, o‘quvchilar ijodidan namunalar, ularning xulqi tahlili bo‘lishi 
mumkin. O‘qituvchilar material bilan tanishadilar, taxdil qiladilar, o‘quvchilarning 
bilim, ko‘nikma, malakasi, rivojlanganlik darajasiga baho beradilar, mazkur 
o‘quvchilarning sinf rahbarlariga, ota-onalariga ѐrdam sifatida tegishli takliflarni 
shakllantirib, tavsiya etadilar.
YAgona metodik mavzu bo‘yicha ishlarni qanday olib borish kerak?
Ta’lim muassasasi ma’muriyati tegishli o‘quv yili uchun o‘zining 
salohiyatidan kelib chiqqan holda, yagona metodik mavzuni tanlaydi. Agar yagona 
metodik mavzu har bir pedagogii qiziqtira olsa, u jamoani jipslashtirish omili sifatida 
xizmat qiladi. YAgona mavzuni tanlashda hisobga olish lozim bo‘lgan qator talablar 
mavjud. Mavzu pedagoglar ehtiѐjlari va qiziqishlari, ular erishgan natijalardan kelib 
chiqqan hamda ta’lim muassasasi uchun muhim va dolzarb bo‘lishi talab etiladi. 
YAgona metodik mavzu, shuningdek, olib borilaѐtgan konkret ilmiy-pedagogik 
tadqiqotlar tavsiyalari hamda boshqa ta’lim muassasalari jamoalari tomonidan 
to‘plangan amaliy tajribalarni ham albatta hisobga olgan holda tanlashi maqsadga 
muvofikdir. Bu talablar «velosiped ixtiro etishni» rad etib, jamoa faoliyatiga 
sinovlardan muvaffaqiyatli o‘tgan ilg‘or pedagogik tajribalarni joriy etishni nazarda 
tutadi. Ammo bu jamoa tomonidan tajriba-sinov ishlari o‘tkazilib, mualliflik 
dasturlarini, tegishli metodik ishlanmalarni joriy etish amaliѐtini hech ham rad 
etmaydi. Amaliѐt, shuningdek, metodik mavzuni tanlashda istiqbolni hisobga olish 
yaxshi samara berishini isbotlaydi. Ta’kidlash joizki, yagona metodik mavzu 


45 
muassasada olib borilaѐtgan hamma metodik ishlar formalari hamda pedagoglar 
mustaqil ishlari mavzulari bilan uyg‘un holda bo‘lishi talab etiladi.
Jamoaning yagona metodik mavzu ustida olib borgan ishlarini ta’lim 
muassasasini rivojlantirish mual- liflik modeli, tajribadan kelib chiqib ishlab 
chiqilgan metodik ishlanmalar, tavsiyalar tashkil qiladi.
Ishchanlik o‘yini deganda biz nimani tushunamiz?
Ishchanlik o‘yini — bu ishtirokchilarning o‘zlari tomonidan ishlab chiqilgan 
qoidalar va tartib asosida turli holatlarda boshqaruvchilik qarorlarini qabul qilishga 
asos bo‘ladigan imitatsiya metodidir. «O‘yin» atamasining o‘zi ko‘p tillarda hazil
kulgi kabi tushunchalarga to‘g‘ri keladi hamda mazkur jaraѐnning ijobiy hayajonli 
lahzalar bilan aloqadorligidan darak beradi. Ishchanlik o‘yinlarining metodik ishlar 
tizimida paydo bo‘lishi aynan shular bilan izohlanadi. Ishchanlik o‘yinlari qiziqishni 
orttiradi, yuqori faollikni chaqiradi, real pedagogik muammolarni hal etishda 
ko‘nikmalarni takomillashtiradi. Umuman olganda, ishchanlik o‘yinlari, ularning 
konkret holatlarning ko‘p qirrali holatlari tahlili bilan joriy etilishi nazariya bilan 
amaliѐtning uyg‘unligini ta’minlaydi.

Yüklə 1,95 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   120




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin