Teleradioeshittirishda uzatish va qabul qilish qurilmalari

I(t)
 
Q(t)
 
90
0
 
S(t)
 
φ
Get
 
0
0
 

---

96
6.13- rasm. 16
QAM
va 32
QAM
modulyatsiyalash turlarini taqqoslash 
6.1-jadval 
Turli manipulyatsiyalash usullarini taqqoslash 
Amplitudaviy (
ASK - 
Amplitude Shift 
Keying
) 
Chastotaviy (
FSK - 
Frequency Shift Keying
) 
Fazaviy (
PSK - 
Phase Shift 
Keying
) 
Kvadraturali- 
amplitudaviy (
QAM - 
Quadrature 
Amplitude 
Modulation
) 
Impulslar 
amplitudasi o‘zgaradi 
Impulslar chastotasi 
o‘zgaradi
Tebranishlar fazasi 
o‘zgaradi 
Amplituda va faza bir 
vaqtda o‘zgaradi 
“1” uzatilishi uchun 
katta amplituda, “0” 
uzatilishi uchun past 
amplituda ishlatiladi 
“1” uzatilishi uchun 
tebranishlar yuqori 
chastotasi, “0” uzatilishi 
uchun past chastotasi 
ishlatiladi 
“1” uzatilishi 
uchun 90
0
ga 
fazani surilishi 
ishlatiladi 
“1” uzatilishi uchun 
katta amplituda va 
90
0
ga fazani surilishi 
ishlatiladi 

---

97
16
QAM
ning ishlash prinsipi simulyatsiyasi 6.14- rasmda keltirilgan bo‘lib, 
unda bitta signalda ma’lumotlar 4 biti uzatiladi (masalan, 25% amplitudada va 
225
0
fazada 1100 ma’lumot uzatiladi).
16
QAM
- modulyatorning tuzilish sxemasi esa 6.15- rasmda keltirilgan. 
Sxemada kirish ma’lumotlar oqimiga dastlab ma’lumotlar protsessorida zarur 
raqamli ishlov beriladi. Takt chastotasini ajratish, skremblirlash, differensial 
kodlash, ketma-ket-parallel o‘zgartirish amalga oshiriladi. 
6.14- rasm. QAM-16ning ishlash prinsipi simulyatsiyasi 
16
QAM
modulyatsiyalash 4 bit/(s·Gs) solishtirma uzatish tezligini 
ta’minlaydi, u holda ma’lumotlar oqimiga raqamli ishlov berishda uni keyingi 
modulyatsiyalash uchun mos ravishda pasaytirilgan tezliklarli 4 ta kichik 
oqimlarga bo‘linadi. Keyin ikkita ikkilik kichik oqimlarni bir vaqtda RFda 
spektrini shakllantirish bilan to‘rtta sathli bitta oqimga raqamli-analog o‘zgartirish 
amalga oshiriladi, bunda impulslarga silliq shakl beriladi. 
I 
va 
Q
kanallardagi to‘rtta sathli signallar balansli modulyatorlarni 
boshqaradi, ularning chiqish signallari ikkita polosali va so‘ndirilgan tashuvchili 
16
QAM
signalni hosil qilishi bilan qo‘shiladi. Balansli modulyatorlarga tashuvchi 
π
/2 surilish bilan, ya’ni kvadraturada beriladi.

---

98