TƏSVİRİ VƏ TƏTBİQİ İNCƏSƏNƏT
Yüklə 491,17 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: incəsənət sahələrini (rəssamlıq, musiqi, kino, teatr və s. ) sadalayır və həmin sahələr üçün • xarakterik əsas əlaməti (rəng, səs, hərəkət) xarakterizə edir incəsənətin ayrı-ayrı sahələri ilə əlaqədar peşələrin adlarını çəkir • getdiyi opera, balet, teatr tamaşalarını sadalayır və ondan aldığı təəssürat haqqında danışır • incəsənətin əsas janrlarını sadalayır (natürmort, portret, peyzaj) və həmin janr üçün xarakterik • əsas əlamətləri ayırır sevimli illustrasiyalı kitabları haqqında danışır • gördüyü memarlıq abidələri və heykəllər haqqında danışır • Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T. T. İ.I - 5 T.t.I.12 Şagird əsərlərin məzmunlarını öz təcrübəsi ilə əlaqələndirir. Nəticə əldə edilib, əgər şagird: əsərləri gözdən keçirir, onların məzmunları və onlardan aldığı təəsüratlar haqqında söhbət • aparır ; incəsənətin konkret nümunəsində təsvir olunan heyvanların, bitkilərin, əşyaların adlarını • çəkir ; incəsənət nümunəsində süjetlərin, səhnələrin, hadisələrin adlarını çəkir • incəsənət nümunəsində göstərilən ilin fəsillərini tanıyır. •
Təsviri incəsənətin əsas element və prinsipləri: Xətt (nazik, qalın, kontur, düz, əyri, dalğalı, qırıq xətt), rəng (əsas, düzəltmə); kompozitiv bölgü əsasları – şaquli və ya horizontal formatın seçilməsi, formatda təsvir edilmə bölgüsü.
Qələm (rəngli, sadə), pastel, flomaster, quaş, rəngli kağız, karton, plastilin, təbii vəsait (yarpaq, qoza, dənlər və s.); fırça, qayçı, yapışqan.
Rəssamlıq, qrafikin başqa-başqa texnikası, yonmaq, aplikasiya, kollaj, kağız plastikası, mozaika, konstruksiya; cırmaq, kəsmək, yapışdırmaq.
Formanın, rəngin, xətlərin tanınması. İdeya mənbələri: Ətraf mühiti müşahidə etmək nəticəsində alınan təəssüratlar, təsvirlər, bədii ədəbiyyat, bədii, animasiya filmləri, konsert, teatral, sirk tamaşaları.
“Bir sentyabr”, “Rənglər aləmi”, “Payız”, “Şən qatar”, “Yeni il”, “Sualtı aləm”, “Mənim şəhərim/ kəndim” və s. Rənglərin qarışdırılması əsasında alınan yeni rənglər üzrə çalışmalar; paralel, şaquli, horizontal, əyri xətlərlə nöqtələrin birləşdirilməsi ilə təsvirlər yaratmaq, stəkanın dibini, əlinin şəklini çəkmək, rəngləmək, həndəsi formalarla rəsmlər yaratmaq – şəkil çəkmək.
Alətlər gətirmək-nizamlamaq, işlədiyi yeri səliqəyə salmaq, vaxt limiti və təhlükəsizlik qaydalarına riayət etmək.
Müstəqil, cütlükdə, qrupda işləmək.
Sinif sərgisi, bayram, muzeylərə, qalereyalara, şəhərkənarı mədəni irslərlə tanışlıq məqsədilə ekskursiyalar.
Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T. T. İ.I - 6 Təqdimatlar: Tanış auditoriya qarşısında işinin təqdimatı (iş haqqında söhbət), suallar vermək, cavab vermək, təəssüratlarla paylaşmaq (qiymətləndirmək cəhdi), başqalarının fikirlərini diqqətlə dinləmək, başqalarının işləri və fikrinə qarşı hörmət göstərmək, elementar terminologiyadan istifadə etmək. İncəsənətin kontekstdə dərk eilməsi: İncəsənət sahələri ilə tanışlıq (rəssamlıq, musiqi, kino, teatr və s.), sevimli incəsənət sahələri və tanış əsərlər barədə söhbət aparmaq; təsviri incəsənətin bir neçə əsas janrı ilə tanışlıq, realistik əsərləri gözdən keçirmək (peyzaj, natürmort, portret, məişət janrı, kitab illustrasiyaları), təəssurat, məzmun barədə söhbət etmək, onu öz təcrübəsi ilə əlaqələndirmək.
Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T. T. İ.II - 1 II sinif İlin sonunda əldə edilən nəticələr İncəsənətdə praktiki vərdiş-bacarıq və ideyaları ifadə etmək Komunikasiya və şərh İncəsənətin kontekstdə dərk edilməsi T. t.II.1 İşinin yaradılması zamanı təsviri incəsənətin bir və ya bir neçə əsas elementləri və prinsiplərindən istifadə edir
təqdim edir, özünün və sinif yoldaşlarının işlərinə fikrini bildirir
T.t.II.12 İncəsənət sahələrini, bəzi janrları bir-birindən fərqləndirir və onları gündəlik həyatla əlaqələndirir
zamanı müxtəlif material, texnika və prosedura müraciət edir T.t.II.8 Şagird anlayır ki, incəsənət ideyaların ifadə edilmə vasitəsidir
məzmunlarını öz təcrübəsi ilə əlaqələndirir T.t.II.3 Ətrafda müxtəlif rəng və formalara diqqət yetirir və onları öz işində əks etdirir
digərlərinin işlərinə hörmətlə yanaşır
motivasiyalar əsasında əmələ gələn ideyaları öz işində əks etdirir
tədbirlərdə iştirak edir T.t.II.5 Sadə əmək işlərinin elementar vərdiş- bacarıqlarını göstərir
terminologiyanı bilir və istifadə edir
başqaları ilə birlikdə işləyir Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T. T. İ.II - 2 İlin sonunda əldə edilən nəticələr və onların indikatorları İstiqamət: İncəsənətdə praktiki vərdiş-bacarıq və ideyaları ifadə etmək T.t.II.1 İşinin yaradılması zamanı təsviri incəsənətin bir və ya bir neçə əsas elementləri və prinsiplərindən istifadə edir. Nəticə əldə edilib, əgər şagird: işində qalın və nazik konturdan, düz, dalğalı, əyri, qırıq xətlərdən istifadə edir • xətlər, rənglər və formalar və fiqurlar vasitəsilə sadə ornamentlər düzəldir • təsvirin ölçülərinin vərəqin ölçülərinə uyğun olmasını düzgün seçir • şəkildə əsası ayırır (əsas vərəqin ortasında) • göyqurşağı rənglərini sadalayır, soyuq və isti rəngləri seçir və onlardan işlərində istifadə • edir
simmetrik və qeyri-simmetrik formaları təsvir edir •
prosedura müraciət edir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Qarışıq materiallar və müxtəlif texnika əsasında açıq məktublar, kitab qeydləri, şam ağacının • oyuncaqlarını və s. hazırlayır karton, əzik kağız, plastmas qutularla sadə konstrukiyalar yaradır • sadə həndəsi formalar hazırlayır • təbii və süni materiallarıa aplikasiya və kollaj hazırlayır • təbii və süni materiallardan (qoza, budaq, busə, yarpaq, dənlilər, plastilin, ağac qabığı, • qabıqlar və s.) istifadə etməklə oyuncaqlar hazırlayır T.t.II.3 Şagird ətrafda müxtəlif rəng və formalara diqqət yetirir və onları öz işində əks etdirir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: işində sxematik (konturlarla) obyektin formasını təsvir edir • obyektin rəngini adekvat şəkildə seçir • naturadan şəkil çəkir (məs. sadə natürmort) • yadda saxlamaqla şəkil çəkir • uyğun rənglərlə gecə-gündüzün başqa-başqa vaxtlarını, ilin fəsillərini təsvir edir •
Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T. T. İ.II - 3 T.t.II.4 Şagird müxtəlif motivasiyalar əsasında əmələ gələn ideyaları öz işində əks etdirir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: müşahidə əsasında əldə edilən təəssüratı öz işində göstərir (məs. Ilin fəsilləri) • təsvir etməklə şəkil çəkir (məs.”Kosmos”, “Milyon il bundan əvvəl”) • T.t.II.5 Sadə əmək işlərinin elementar vərdiş-bacarıqlarını göstərir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: dərsə lazımi avadanlıqlar gətirir • tapşırığı yazır • işlədiyi yeri yığır, iş alətlərini və materialları yuyur və saxlayır • təhlükəsizlik qaydalarına riayət edir • hər növ dərs fəallığını yerinə yetirdikdə vaxt limitinə riayət edir •
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: qrup işlərində çalışır (onun üçün ayrılan funksiyanı yerinə yetirir) • verilən məsələni müstəqil şəkildə və ya cütlükdə həll etməyə çalışır • İstiqamət : Kommunikasiya və şərh T.t.II.7 Şagird fərdi iş və qrup işini təqdim edir, özünün və sinif yoldaşlarının işlərinə fikrini bildirir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: • izah edir ki, işi təqdim edərkən nəyi göstərmək istəyirdi • təqdim edilən iş haqqında sinif yoldaşları ilə təəssüratlarını bölüşdürür (xoşuma gəlir, • xoşum gəlmir) müəllimə, sinif yoldaşlarına qulaq asır • təqdim olunan işlə əlaqədar suallar verir • başqalarına cavabı sona çatdırmağa imkan verir • müəllif kimi auditoriya qarşısında təqdim edir • Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T. T. İ.II - 4 T.t. II.8 Şagird anlayır ki, incəsənət - ideyaların ifadə edilmə vasitəsidir Nəticə əldə edilib, əgər şagird: öz düşüncələri, nümunədə verilən ideyalar haqqında söhbət aparır • başqalarının işlərindən aldığı ideya və təəsuratlar barədə söhbət aparır • işin məzmunu ilə əlaqədar suallar veri •
bir neçə səbəb sadalayır, hansılara əsasən bu və ya o işi yaradıb • incəsənətin konkret əsərlərinin yaradılma səbəbləri barədə ehtimallar söyləyir • T.t.II.9 Şagird özünün və digərlərinin işlərinə hörmətlə yanaşır Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: sinif yoldaşlarının tərəfini tutur, işlərini bəyənir, iş zamanı onları həvəsləndirir • özünün və başqalarının işlərinə ehtiyatla yanaşır (ziyan vermir) • T.t.II.10 Şagird müxtəlif növ tədbirlərdə iştirak edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: sinifdə/məktəbdə keçirilən bayramda iştirak edir • sinif sərgisində iştirak edir • muzey və sərgilərə gedir • ekskursiyalara gedir və mədəni irslərlə tanış olur • T.t.II.11 Şagird elementar terminologiyanı bilir və istifadə edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: nümunədə təsviri və tətbiqi incəsənətin onun üçün tanış olan elementlərini tanıyır və • adlandırır işində istifadə etdiyi material və alətləri sadalayır • istifadə etdiyi terminlərin məzmunu izah edir • Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T. T. İ.II - 5 İstiqamət : İncəsənətin kontekstdə dərk edilməsi T.t.II.12 Şagird incəsənət sahələrini, bəzi janrları bir-birindən fərqləndirir və onları gündəlik həyatla əlaqələndirir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: təsviri incəsənət sahələrini (rəssamlıq, qrafika, heykəl və s.) sadalayır və həmin sahələr üçün • xarakterik əsas əlamətləri (rəng, xətt, forma) xarakterizə edir incəsənətin əsas janrlarını sadalayır (natyurmort, portret, peyzaj) və onu xarakterizə edir • sevimli illustrasiyalı kitablar haqqında danışır • gördüyü memarlıq abidələri və heykəllər haqqında danışır; bu və ya başqa illustrasiyanı • niyə bəyəndiyini izah edir gündəlik həyatda gördüyü incəsənət əsəri haqqında söhbət aparır və öz münasibətini bildirir • (hansını bəyənir və niyə) T.t.II.13 Şagird əsərin məzmunlarını öz təcrübəsi ilə əlaqələndirir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: əsərlərin məzmunları və onlarda əks olunan əhval-ruhiyyə haqqında söhbət aparır • incəsənət nümunəsində süjetləri, səhnələri, hadisələri təyin edir • incəsənət nümunəsindəki onun üçün tanış olan nəqliyyat vasitələri, heyvanlar və bitkiləri • tapır və adlandırır incəsənətin konkret nümunəsində təsvir olunan heyvanların, bitkilərin, əşyaların adlarını • çəkir peyzajda coğrafi landşaftı təyin edir (dağı, dağ silsiləsini, dənizi, aranı, səhranı və s.) • nümunədə təsvir olunan əşyalar və hadisələr haqqında suallar verir • II sinfin tədris proqramının məzmunu Təsviri incəsənətin əsas element və prinsipləri: Xətt, rəng (soyuq, isti); forma (ikiölçülü maildə); simmetrik, asimetrik), nümunənin (elementin, detalın) təkrarlanması ilə (xətlərlə, rənglərlə əhval-ruhiyyənin ötürülməsi) sadə ornamentlərin hazırlanması. Kompozitiv bölgü əsasları (şaquli və ya horizontal formatın seçilməsi, vərəqin ölçüsünə uyğun olaraq təsvirin ölçüsünün seçilməsi, formatda təsvirin bərabər şəkildə bölgüsü), simmetriya. Material və vəsait: Qələm, pastel, flomaster, quaş, rəngli kağız, karton, plastilin, şüşə, plastmas qutular, təbii və süni Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T. T. İ.II - 6 materiallar (balıqqulağı, ağacın qabığı, mamır, rəngli daşlar, busələr, düymələr və s.); fırça, qayçı, yapışqan. Texnika və prosedur: Rəssamlıq, qrafikin başqa-başqa texnikası, yonmaq, aplikasiya, kollaj, kağız plastikası, mozaika, kollaj, konstruksiya; cırmaq, kəsmək, yapışdırmaq.
Formanın, rəngin, xətlərin tanınması. İdeya mənbələri: Ətraf mühiti müşahidə etmək nəticəsində alınan təəssüratlar (naturadan və yadda saxlamaqla rəsm çəkmək), fantaziya, bədii ədəbiyyat, bədii və animasiya filmləri, konsert, teatral, sirk tamaşaları.
“Yay tətilləri”, “Dostluq”, “Payızda kənd”, “Payız natürmortu”, “Sirkdə”, “Zooparkda”, “Yeni il gecəsi”, “Qış peyzajı”, “Fantastik şəhər”, “Sevimli nağıl qəhrəmanı” və s.
Alətlər gətirmək-nizamlamaq, tapşırığı qeyd etmək, işlədiyi yeri səliqəyə salmaq, vaxt limiti və təhlükəsizlik qaydalarına riayət etmək.
Müstəqil, cütlükdə, qrupda işləmək. Tədbirlər: Sinif sərgisi, bayram, muzeylərə, qalereyalara, şəhərkənarı mədəni irslərlə tanışlıq məqsədilə ekskursiyalar.
Tanış auditoriya qarşısında işinin təqdimatı (iş haqqında söhbət), suallar vermək, cavab vermək, təəssüratlarla paylaşmaq (qiymətləndirmək cəhdi), başqalarının fikirlərini diqqətlə dinləmək, başqalarının işləri və fikrinə qarşı hörmət göstərmək, elementar terminologiyadan istifadə etmək. İncəsənətin kontekstdə dərk eilməsi: İncəsənət sahələri (rənglər, qrafika, heykəl və s.) və janrları (peyzaj, natürmort, portret, məişət janrı) ilə tanışlıq; əsərləri nəzərdən keçirmək; təəssurat, məzmun barədə söhbət etmək; əhval-ruhiyyəni duymaq, realistik və şərti əsərləri ayırmaq. Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T. T. İ.III - 1 III sinif İlin sonunda əldə edilən nəticələr və onların indikatorları İstiqamət: İncəsənətdə praktiki vərdiş-bacarıq və ideyaları ifadə etmək T.t.III.1 Şagird işin yaradılması zamanı təsviri incəsənətin bir neçə əsas elementləri və prinsiplərindən istifadə edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: bədii üsulların vasitəsilə (xətt, kolorit və s.) əhval-ruhiyyəni göstərir • əsərdə faktura yaradır (müxtəlif növ eskiz, örtülü səthi cızmaqla, barmaqları ilə, köpüklərlə, • çubuqlarla, fırça ilə və s.) əsərdə isti və soyuq rənglərdən istifadə edir • rənglərin çərxini tərtib edir və kontrast rəngləri (qırmızı-yaşıl, sarı-yasəmən rəngi, göy- • narıncı) tapır şəkil üzərində işləyən zaman əşyanın ümumi ölçülərini ötürür • şəkildə ön və arxa planı seçir və məkan elementlərini sadə şəkildə ifadə edə bilir (yaxın • əşyalar daha böyük ölçüdə və aşağıda təsvir edilir, uzaq əşyalar daha kiçik ölçüdə və yuxarıda yerləşdirilir)
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: pastellə, akvarellə, quaşla, kömürlə şəkil çəkir • gildən sadə formalar hazırlayır və onları bəzəyir • plastilin, busələr, müxtəlif materiallar vasitəsilə sadə təsvirlər, kompozisiyalar yaradır • axtarıb tapdığı və artıq ona tanış olan materiallardan (ağac qabığı, məftil, kəndir, kağız • plastik, karton) sadə əşyalar və konstruksiyalar hazırlayır T.t.III.3 Şagird ətrafda obyektlər arasında mövcud olan əlaqələrə diqqət yetirir və onları öz işində əks etdirir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: şəkildə ətraf mühitin müşahidəsi nəticəsində yaranan assosiasiyaları verir • naturadan peyzaj və natürmortu çəkir • Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T. T. İ.III - 2 yadda saxlamaqla şəkil çəkəndə bu və ya digər mühit üçün uyğun obyektləri və xarakterik • əlamətləri təsvir edir gecə - gündüzün başqa-başqa vaxtlarını, ilin fəsillərini və havanı təsvir edir • realistik və uydurma aləmi təsvir etdikdə fərqli rəng və formaları seçir • T.t.III.4 Şagird müxtəlif motivlər əsasında əmələ gələn ideyaları öz işində əks etdirir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: sərbəst mövzu üzərində öz fantaziyası ilə süjet hazırlayır • tamaşada, konsertdə, sirkdə, zooparkda olduğu zaman aldığı təəsüratlardan işində ifadə • edir
məşhur rəssamların işləri ilə tanışlıq nəticəsində yaranan ideyaları ifadə edir • bədii əsərlər, film və cizgi filminin və özünün təsəvvürü ilə yaratdığı personajların şəkillərini • çəkir
T.t.III.5 Şagird sadə işləri planlaşdırır və sadə işləri yerinə yetirir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: sinif otağının, həyətin təmizlənmə-abadlaşmasında iştirak edir • tapşırıqları yazır • iş alətlərini və materialları hazırlayır • hər növ dərs fəallığını yerinə yetirdikdə vaxt limitinə riayət edir • T.t.III.6 Şagird fərdi olaraq və başqaları ilə birlikdə işləyir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: qrup işlərində çalışır başqa-başqa funksiyaları yerinə yetirir (lider, qrup üzvü) • verilən məsələni müstəqil şəkildə və ya cütlükdə həll edir • kömək tələb edir və başqalarına yardım etmək təşəbbüsünü irəli sürür •
Təsviri və tətbiqi incəsənət, əmək təlimi 2009 T. T. İ.III - 3 İstiqamət : Kommunikasiya və şərh T.t.III.7 Şagird fərdi iş və qrup işini təqdim edir, özünün və sinif yoldaşlarının fikir və ideyalarını bölüşdürür. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: işin nəyini bəyənib-bəyənmədiyini söyləyir • müəllimin, sinif yoldaşlarının fikrinə qulaq asır • • işin fikrini nə dərəcədə ötürə bildiyini qiymətləndirməyə çalışır • tanış olmayan terminlər və sözlərin mənasını dəqiqləşdirmək üçün suallar verir • əsər haqqında söhbət apararkən terminologiyadan istifadə edir • öz müşahidə və təcrübəsini dostları ilə paylaşır • işin təqdimatı zamanı sual-cavablar aparır • geniş auditoriya qarşısında işləri təqdim edir •
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: əsər əsasında yaranmış təəssüratlar haqqında danışır • bu və ya digər rəngin hansı əhval-ruhiyyəni yaratdığını söyləyir • yoldaşının işində onun fikrində tutduğunu və onun əhval-ruhiyyəsini anlayır • işində nəyi göstərmək istədiyini izah edir • T.t.III.9 Şagird başqasının işinə və fikrinə hörmətlə yanaşır. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird : sinif yoldaşlarının işlərini təqdim etdikləri zaman səs salmır • başqalarına söhbət etməyə imkan verir • sinif yoldaşlarının tərəfini tutur, işlərini bəyənir, iş zamanı onları həvəsləndirir •
|