Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish va modellashtirish

matematik tavsifi
Suv bugini uzatuvchi kuvurlarga yoki ularning kurilmalarga tutashuvchi kismiga, ijrochi mexanizmlar - rostlanuvchi klapanlar urnatiladi. Klapan
zolotnigini surilishi tufayli bug utadigan tirkishning kundalang kesim yuzasi uzgaradi (ochiladi yoki yopiladi). Ushbu tirkishdan utayotgan suv bugi sarfi klapanni ochiklik darajasidan K, bug bosimini kuvurdagi (klapangacha) R_l va kurilmaning kizdirish kobigidagi R_k bosimlari farkidan boglik buladi.
Rostlovchi klapan orkali utayotgan suv bug sarfi D kuyidagi tenglama orkali aniklanadi
D = K /, (5-8)
bu erda  - suv bugining muayyan bosimdagi zichligi, kg/m³.
Kurilma kobigidagi bug bosimini uning sarfiga tasirini kamaytirish maksadida kuyidagi ishchi rejim tavsiya etiladi
R_k  0,53 R_l.
Bosim uzgarishi buyicha rostlovchi klapandagi jarayonlar dinamikasi kuyidagicha ifodalanadi
dP/d = [D/(V_kl)] (R_l-R_k), (5-9)
yoki
dP/d = (R_l-R_k)/ _kl , (5-10)
bu erda V_kl - klapan xajmi, m³.


Suv bugini kondensatsiyalanish jarayonining matematik tavsifi
Issiklik almashinish kurilmalarining kizdirish kamerasidagi bugning bosimi, uning xajmi buyicha, uzgarmas buladi. Kameradagi bug okimining gidrodinamik tuzilishi namunaviy ideal aralashtirish modeli bilan tavsiflanadi. Kondensatsiya jarayonining issiklik balansi tenglamasi asosida suv bugi kondensatining xaroratini t_kn uzgarishi, bug bosimini uzgarishidan boglik ravishda, kuyidagi tarzda ifodalanadi
dt_kn/d=1/_k (t_kn1-t_{kn 2}), (5-11)
bu erda t_kn2 - kondensatni kurilmadan chikishdagi xarorati, ^oS;  - vakt, s; t_kn1- kondensatni dastlabki xarorati, ^oS; _k- kizdirish kamerasining vakt buyicha doimiysi yoki bugni kamerada bulish vaktining urtacha kiymati, s.
Ushbu tenglamani
t_kn/ = 1/_k (t_kn1-t_{kn 2})
kurinishda yozish mumkin.
t_kn2 = t_knj, t_kn = t_knj - t_knj-1 ekanligini xisobga olsak, u xolda
(t_knj - t_knj-1)/ = 1/ _k (t_kn1 - t_knj).
Tenglamaning xar ikki tomonini  ga kupaytirilsa
t_knj - t_knj-1 = (t_kn1 - t_knj) /_k .
Bir kator matematik operatsiyalardan sung, kizdirish kamerasida bugni kondensatsiyalanish jarayonini EXMda xisoblash uchun kulay bulgan matematik ifodasiga ega bulamiz
t_knj = (t_{kn j-1} + t_kn1) + [D/(V_k )] (1+ /t_kn). (5-12)
bu erda D- suv bugining massaviy sarfi, kg/sek; - bugni zichligi, kg/m³; V_k -silindrik shakldagi bug kamerasining xajmi,V_k = 0,25D_k²H_k; D_k va H_k- kameraning diametri va balandligi,m.
Suv bugi kondensati xaroratini vakt buyicha uzgarishi 5.5- rasmda, t_kn = f (R_kn) kurinishdagi egri chizik shaklida, tasvirlangan.